Kürt yazar, gazeteci, eleştirmen Evrim Alataş,  11 yıl önce bugün yaşamını yitirdi.

 

Evrim, 1994 yılında gazeteciliğe başladı. Sırasıyla Yeni Politika, Demokrasi, Özgür Bakış, Ülkede Özgür Gündem gibi gazetelerde muhabir ve sonrasında da editör olarak görev aldı. Ardından Evrensel, BirGün ve Özgür Politika'da aralıklarla köşe yazarlığı yaptı. Esmer Birikim Amargi, Siyahi ve Tiroj  başta olmak üzere birçok dergide ve Radikal İki’de yazıları yayınlandı. Taraf gazetesinde "Kürtler Vadisi" isimli köşesinde yazılar yazdı. 

 

Okurlarına Kürt sorununu ironik ve mizahi bir dil kullanarak aktardı. 

 

Mayoz Bölünme Hikayeleri ve Her Dağın Gölgesi Deniz’e Düşer adlı kitaplarının yanı sıra “Min Dit” isimli filmin senaryosunu yazdı. Miraz Bezar’la birlikte yazdığı senaryo Altın Portakal Film Festivalinde ödül aldı. 

 

Diyarbakır sokaklarının nabzını gazete satırlarına taşıyan Evrim Alataş’ın adı Diyarbakır’da bir sokağa verildi. 

 

Tarihte bugün yaşanan kimi gelişmeler şöyle:

 

1923: Judo eğitimi alan ilk kadınlardan olan ve judo sanatının en yüksek derecesini kazanan ilk kadın Keiko Fukuda oğdu. Judonun yaratıcısı Jigoro Kano’nun kadın öğrenciler için açtığı sınıfın il öğrencilerindendi. Babası olmadığı için amcası hayatını denetliyordu ve judo eğitimi almasını engelliyordu. O boyun eğmedi. 1953'te dünyanın en kıdemli kadın judocu oldu. Beşinci derece siyah kuşak ile ödüllendirildi. 1966'da Amerika Birleşik Devletleri'ne taşındı ve yıllarca öğretmenlik yapacağı judo kulübünü açtı.

 

Keiko judoya başladığında, Kodokan kadınlar için yalnızca beş siyah kuşak derecesi tanımlamıştı. Erkekler için ise 10 derece vardı. Keiko’nun başarısı, judonun kurucusu Kodokan üzerinde büyük basınç oluşturdu. Kadınların derecelendirmesini değiştirmek zorunda kaldı. Keiko’nun beşinci dereceden altıya geçmesi tam 29 yıl sürdü. 

 

Kodokan baskılara fazla direnemedi ve Keiko bir süre sonra dokuzuncu dereceye atladı. Kodokan’ın ona onuncu dereceyi vermeme ısrarını federasyon bozdu. Uluslararası Judo Federasyonu onu onuncu derece ile onurlandırdı. Bu dereceye yükselen ilk kadın oldu. Keiko 2013’de yaşamını yitirdiğinde pek çok ödülün sahibiydi.  

 

1927: Britanya Kabinesi kadınlara tam oy hakkı sağlamak için anlaştı. 30 yaşından büyük ve belirli bir geliri olan kadınların oy kullanabildiği Britanya’da, tüm kadınlar için oy kullanma hakkı konusunda anlaşma sağlandı. Bu anlaşma üzerine 1928’de kadınların tamamı seçme ve seçilme hakkı kazandı. 

 

1951: Türk Kadınlar Birliği, Medeni Kanunu tartıştıran bir panel düzenledi. Panelde aile reisinin erkek olması, kadınların ömür boyunca erkek soyadlarıyla yaşamak zorunda oluşları ve buna benzer egemen yasalar sorgulandı, bu yasalara karşı başkaldırı çağrısı yapıldı. Bu panel, Medeni Kanunu’nun eleştirildiği ilk panel olarak biliniyor. Türk Kadınlar Birliği’nin yayın organı Kadın Gazetesi’nin 29 Aralık 1951 tarihli sayısındaki bir yazıda da erkeğin “aile reisi” olması ve kadınların evlenince erkeğin soyadını alması eleştiriliyordu. Yazı, “Kadın erkek birleşmesinde hürriyetlerde eşitlik esası göz önüne alınarak, aile reisi ve soyadı üzerinde önceden mutabakat sağlamak, kurulacak cemiyetin devamı ve düzeni bakımından en doğru yoldur” cümlesiyle bitiyordu.

 

2004: Uçan Süpürge, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki tüm vekillere Birleşmiş Milletler'in bütün dünya parlamentoları için hazırladığı "Kadın Hakları El Kitabını” dağıttı.

 

2006: Danıştay, Türk Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) iş ilanlarında ayrımcılık yaptığına hükmetti. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), TPAO’nun mühendis kadrolarına yapılacak atamalar için kullandığı “cinsiyeti: erkek olmak” ibaresinin iptali için dava açmıştı. 33 meslek grubundan 23'ü için ileri sürülen "cinsiyeti erkek olmak" şartı Danıştay tarafından ayrımcılık olarak değerlendirildi.  

 

Danıştay üyeleri ayrımcılığın Türkiye’nin kendi yasalarıyla ve imzaladığı uluslararası yasalarla bağdaşmadığına oybirliğiyle karar verdi. 

 

2007: Ankara’da Sudan Büyükelçiliği önünde eylem yapan kadınlar, 22 yaşındaki Sadia Idriss Fadul ve 23 yaşındaki Amouna Abdallah Daldoum’un recm cezalarının durdurulmasını istedi.

 

2008: İtalyan sanatçı Pippa Bacca’nın faili yakalandı. Fail, Pippa’yı katlettiğini itiraf etti. Savaşan ülkeleri protesto etmek için İtalya'dan yola çıkan Pippa Bacca, eylemi için otostopla ülke ülke geziyordu. Filistin'e geçmek için Türkiye'ye uğramıştı. Pippa 31 Mart’ta kaybolmuştu. 

 

Failin itirafı üzerine Pippa, Kocaeli’nin Gebze ilçesi Tavşanlı köyü yakınlarındaki ormanlık alanda bulundu. 

 

2013: Antalyalı kadınlar, Manavgat’a 10 gün içinde erkek şiddetiyle hayatını kaybeden 3 ve ağır yaralanan bir kadın için eylem yaptı. Antalya Kadın Danışma Merkezi ve Dayanışma Derneği’nin çağrısıyla buluşan kadınlar, 4 kadının hikayesini basınla paylaştı. 

 

2018: İstanbul Beykoz'da Ahmet Y.(69) isimli erkek, oğlunun eşi olan Esma Y.'yi sistematik cinsel saldırıya maruz bıraktı. Bunun üzerine Esma, 6 Şubat günü özsavunma hakkını kullanarak Ahmet Y.yi ağır yaraladı. Ahmet Y. kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi. Anadolu 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanan Esma, beraat etti.  

 

2019: Diyarbakır Barosu'nda 3 günlük açlık grevi ve nöbet eylemi başlatan Barış Anneleri ile tutsak yakınları eylemlerini sonlandırdı. Eylemde, "Yaşananlara asla seyirci kalmayacağız. Yetkililer kör, sağır, dilsiz olabilirler ama biz öyle olmayacağız" mesajı verildi.