29 Nisan 1429: Jeanne d’Arc öncülüğünde Orléans kurtarıldı
- 09:11 29 Nisan 2023
- Tarihte Bugün
Fransız öncü kadınlardan Jeanne d'Arc, Fransız ordusunu komuta ettiği süreçte İngilizlerin işgali altındaki Orléans şehrine girdi. Öncesindeki başarısız gidişata karşı 29 Nisan 1429’da kazanılan bu zafer, moral kaynağı oldu.
İngiltere ve Fransa arasında süren Yüzyıl Savaşları’nın en çetin döneminde yaşayan Jeanne d'Arc, öğretilmişliklerin dışındaydı. Kadın ve genç olması onu engellemedi. Evden kaçıp Fransa Kralı 4. Charles ile görüştü. Kararlı duruşu ile savaşa katılma konusunda en katı kesimleri dahi ikna eden Jeanne d'Arc, bir özgürlük savaşçısı olarak savaş boyunca öncülük rolünü yerine getirdi. Jeanne d'Arc, 4 bin kişilik askeri birliğiyle Orléans kentini geri aldığında henüz 17 yaşındaydı. Erkek kılığında savaştı ama kadın özgürlüğünün sembollerinden oldu Jeanne d’Arc.
Tarihte bugün yaşanan kimi önemli gelişmeler şöyle:
1965: Feminist şair Sophia Elisabet Brenner doğdu. Erkeklerin ve kadınların zihinsel olarak gerçekten aynı olduğu ve sadece bedenlerinde ve diğer görünümlerinde farklı oldukları görüşündeydi. Çağdaş kadın yazarlar ve sanatçılar için de şiirler yazdı, alışılmadık derecede kişisel bir ton kullandı ve şiirini kadınların değerini ve çalışma haklarını dile getirmek için kullandı. 1732’de öldü.
1880: ABD’nin Teksas eyaletinin bilinen en eski Afro-Amerikalı kadın romancısı Lillian Bertha Jones Horace doğdu. Eğitimci ve kütüphaneci olan Lillian için yazmak, hayatının bir parçasıydı. 20’nci yüzyılın başlarından ortalarına kadar bilinen iki siyah güneyli kadın romancıdan biri olan Lillian’ın “en iyi romanı ise “Five Generation Hence” olarak biliniyor. Romanlarında ayrımcılığı da işleyen Lillian, kadın derneklerinde faaliyet yürüttü. Lillian, 1965 yılında yaşamını yitirdi.
1929: Türkiye’nin ilk kadın yargıçları Nezahat Güreli ve Beyhan Hanım Asliye Mahkemesi üyeliğine atandı.
1983: 12 Eylül 1980 darbesinden sonra İçişleri Bakanlığı’nın 242’si 10 yıllığına, 481’i 5 yıllığına olmak üzere 723 siyasetçi hakkında verdiği “siyaset yasağı” Resmi Gazete'de yayımlandı. Aynı uygulama, 38 yıl sonra Halkların Demokratik Partisi’ne (HDP) uygulandı.
1988: Kayseri’de 1913 yılında doğan Leman Cevat Tomsu, Türkiye’de mimarlık diploması alan ilk iki kadından birisi (diğeri Münevver Belen), İstanbul Mimarlar Odası’na kaydolan ise ilk kadın mimar oldu. Türkiye mimarlık tarihinde önemli bir yeri olan Prof. Dr. Leman Cevat, 1988’de bugün İstanbul’da yaşamını yitirdi.
2001: Kadın örgütlerinin temsilcileri, Medeni Yasa Tasarısı’ndaki “paylaşmalı mal ayrılığı” sistemine karşı tepki mesajlarını, Antalya’daki Bakırtepe Dağı’nın eteklerinden verdi. Tasarı, MHP, Fazilet Partisi ve DSP milletvekilleri tarafından destekleniyordu.
2018: İspanya’da on binlerce kişi, kadına yönelik tecavüzün yargı yoluyla aklanmasına karşı sokaklara çıktı. Pampelune şehrinde bir araya gelen on binlerce kişi, 2016 yılında yaşanan bir toplu tecavüz olayının faillerini sadece 9 ay hapse mahkum eden yargı kararını protesto etti.
2019: Çocukları Bakırköy Cezaevi’nde tutsak olan anneler, cezaevi önünde oturma eylemi başlattı. PKK Lideri Abdullah Öcalan’a uygulanan tecridin son bulması için cezaevlerinde açlık grevi yapan tutsakların anneleri, “Çocuklarımızın ölmemesi için buradayız” dedi. Anneler, her gün saat 12.00'de Bakırköy Cezaevi önünde oturma eylemi yapacaklarını duyurarak, eylemlerini sonlandırdı.