Şehriban Aslan 

 

HABER MERKEZİ - Ajansımızın derlediği şiddet çetelesine göre 2022 yılında en az 348 kadın katledildi, 206 kadın ise şüpheli şekilde yaşamını yitirdi.

 

AKP-MHP iktidarının kadını ve çocuğu hedef alan politikaları 2022 yılında da şiddetin artmasına zemin hazırladı. Bir kırıma dönüşen kadın katliamlarının sürdüğü 2022 yılında sadece basına yansıyan şiddet vakaları dahi, tablonun ciddiyetini ortaya koyuyor. Çetelemize göre 2021 yılında en az 311 kadın katledilmiş, 181 kadın şüpheli şekilde yaşamını yitirmişti. İktidarın şiddetle mücadele etmek yerine, şiddete karşı alanlara çıkan kadınlara saldırılarını sürdürdüğü bu yılda ise 30 Aralık’a kadar derlediğimiz verilere göre 2022 yılında en az 348 kadın katledildi, 206 kadın ise şüpheli şekilde yaşamını yitirdi.

 

Failler en yakında

 

Çetelemizde elde ettiğimiz verilere göre kadınlar en yakınları tarafından katledildi. Kadınlardan en az 164’ü evli olduğu, 29’u arkadaşı, 28’i akrabaları, 24’ü tanıdığı, 18’i boşandığı, 9'u oğlu, 7’si tanımadığı, 4’ü kardeşi, 3’ü eski eski arkadaşı, 3’ü eski nişanlısı, 2’si babası olan erkekler tarafından katledildi. Öte yandan 15 kadının failleri bilinmezken katledilen kadınların 29’u boşanma aşamasındaydı.

 

Ocak

 

2022 yılının ilk ayında 31 kadın, 4 çocuk katledildi; 30 kadın, 11 çocuk ise şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Erkek yargı cezasızlık politikası ile şiddeti aklarken, çocuklara yönelik 11 tecavüz ve taciz olayı yaşandı. Ayrıca kadın katliamlarının en çok yaşandığı il 6 kadının katledildiği İstanbul olurken, Ankara’da 3, Dîlok (Antep), Mersin, Afyon, Bursa, İzmir, Adana, Antalya’da ise 2 kadın katledildi. Şüpheli ölümlerde ise Şirnex ve Antalya ilk sırada yer aldı.

 

Kadınlardan 15’i evli olduğu, 1’i boşanma aşamasında olduğu, 2’si eski nişanlısı olan, 1’i arkadaşı, 2’si kimlikleri belirlenemeyen, 1’i akrabası, 1’i oğlu, 6’sı tanıdığı erkekler tarafından katledildi 

 

Şubat

 

Bu aya dair elde ettiğimiz verilere göre erkekler 24 kadını, 2 çocuğu katletti, 26 kadın ve 7 çocuk şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Katletme girişimlerinin de yaşandığı Şubat’ta bir kadın ve çocuk özsavunmasını kullandı. İstanbul’da 4, Samsun’da 2, Zonguldak’ta 1, Riha’da 2, Xarpêt’te (Elazığ) 1, Sakarya’da 1, Sivas’ta 1, Uşak’ta 1, Bursa’da 2, Kocaeli’de 2, Balıkesir’de 1, Konya’da 1, Mersin’de 1, Düzce’de 1, Gumgum’da (Maraş) 1, Ankara’da 1, İzmir’de 1 kadın katledildi. 

 

Katledilen kadınlardan 12’sinin faili evli olduğu erkek, 4’ünün faili akrabası, 3’ünün faili erkek arkadaşı, 2’sinin faili oğlu, 1’inin faili erkek kardeşiydi. 2 kadının failleri ise hala açığa çıkarılmadı. Diğer yandan kadınlardan 4’ü boşanma aşamasında olduğu erkekler tarafından katledildi. 1 kadın ise kendisine şiddet uygulayan erkeği özsavunmasını kullanarak yaraladı.

 

Mart

 

Mart ayında 26 kadın, 3 çocuk katledildi, 17 kadın ve 2 çocuk şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Mart ayında 5 kadın balkondan veya yüksekten düşerek şüpheli şekilde yaşamını yitirirken, dikkat çeken bir diğer nokta ise 4 kadının katliamı engellemek isterken failler tarafından katledilmeye çalışılması oldu. Kadınların en fazla katledildiği kentlerin başında İstanbul ve Konya geldi. Verilerimize göre İstanbul’da 6, Konya’da 3, Bursa’da 2, Adana’da 2, Edirne’de 2, Denizli’de 1, Sakarya’da 1, Kilis’te 1, Kayseri’de 1, Antalya’da 1, Ordu’da 1, Kırşehir’de 1, Isparta’da 1, Kocaeli’de 1, Tekirdağ’da 1 ve İzmir’de 1 kadın katledildi.

Mart ayında katledilen 26 kadının 11’i evli olduğu erkek, 4’ü birlikte olduğu erkek, 2’si akrabası, 2’si eskiden birlikte olduğu erkek, 2’si eskiden evli olduğu erkek, 1’i babası, 1’i oğlu, 2’si tanımadığı biri ve 1’i de kendini ısrarlı takip eden erkek tarafından katledildi.

 

Nisan

 

Nisan ayında 31 kadın ve 3 çocuk katledildi, 12 kadın ve 1 çocuk ise şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Faillere iyi hal indirimleri ve cezasızlığın uygulandığı Nisan’da, birçok kadın ve çocuğa yönelik katletme girişimi de yaşandı. İstanbul’da 7, Adana’da 2, İzmir’de 2, Xarpêt’te 2, Konya’da 2, Erzirom’da 1, Balıkesir’de 1, Aydın’da 1, Riha’da 1, Sinop’ta 1, Sakarya’da 1, Burdur’da 1, Çorum’da 1, Giresun’da 1, Şirnex’te 1, Trabzon’da 1, Bolu’da 1, Dîlok’ta 1, Tekirdağ’da 1, Osmaniye’de 1, Muğla’da 1 kadın katledildi.

 

Kadınlardan en az 2’si cezaevinden izinli çıkan erkekler tarafından katledilirken, 1’i ise hakkında uzaklaştırma kararı aldırdığı erkek tarafından katledildi. Kadınlardan 16’sı evli olduğu erkek, 4’ü boşandığı erkek, 4’ü akrabası olan erkek, 2’si tanımadığı erkek, 2’si tanıdığı erkek, 1’i erkek arkadaşı tarafından katledildi. Kadınlardan birinin fail ile bağı bilinmezken, birinin ise faili bulunmadı.

 

Mayıs

 

Bu ayda en az 32 kadın ve 7 çocuk katledildi. 17 kadın ve 7 çocuk şüpheli bir şekilde yaşamını yitirdi. İstanbul’da 8, Ankara’da 1, Mersin’de 1, İzmir’de 4, Düzce’de 2, Aksaray’da 1, Amed’de 2, Riha’da 1, Şirnex’te 1, Wan’da 2, Aydın’da 1, Îdir’da 1, Bursa’da 1, Kocaeli’de 1, Çanakkale’de 1, Aydın’da 1, Êlih’te (Batman) 1, Afyon’da 1 ve Eskişehir’de 1 kadın katledildi.  

 

Bu kadınlardan en az 9’u evli olduğu erkek tarafından katledildi. İki kadın, hakkında uzaklaştırma kararı aldırdığı erkekler tarafından katledildi.  En az 6 kadın ise boşanma aşamasında olduğu erkekler tarafında katledildi. 4 kadının ise faillerinin kimliği öğrenilemezken, 4 kadın da işkence edilerek katledildi. Katledilen 4 kadının ise kimliği öğrenilemedi. 3 kadın ise yine yakınları tarafından katledildi. 

 

Haziran

 

Haziran ayında basına yansıyan verilerden derlediğimiz şiddet çetelemize göre erkekler bir ayda en az 31 kadını ve 8 çocuğu katletti, 24 kadın ve 3 çocuk ise şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. İstanbul’da 5, Balıkesir’de 2, Isparta’da 2,  Zonguldak’ta 2, Giresun’da 2, İzmir’de 1,  Erzirom’da 1,  Bursa’da 1,  Konya’da 1, Çorum’da 1, Êlih’te 1, Denizli’de 1, Çanakkale’de 1, Adana’da 1, Ankara’da 1, Mûş’ta 1, Tekirdağ’da 1, Kayseri’de 1, Rize’de 1, Antalya’da 1, Edirne’de 1, Dîlok’ta 1 ve Manisa’da 1 kadın katledildi. Toplamda 23 kentte kadın katliamı yaşandı. 

 

Kadınlardan 10’u evli olduğu erkek, 5’i akrabası, 1’i ayrılmak istediği, 1’i boşandığı, 1’i boşanma aşamasında olduğu, 2’si komşusu, 4’ü birlikte olduğu erkekler tarafından katledildi. Katledilen 7 kadının ise faili belirlenemedi. 

 

Temmuz

 

Basına ve dijital medyaya yansıyan bilgilerden derlediğimiz verilere göre Temmuz ayında erkekler en az 31 kadın ve 4 çocuğu katletti, 12 kadın ve 5 çocuk da şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. İstanbul’da 8, İzmir’de 3, Muğla’da 2, Denizli’de 2, Konya’da 2, Yozgat’ta 1, Kocaeli’de 1, Mersin’de 1, Balıkesir’de 1, Mûş’ta 1, Eskişehir’de 1, Kırşehir’de 1, Amed’de 1, Erzîngan’da 1, Amasya’da 1, Ankara’da 1, Afyon’da 1, Bursa’da 1, Isparta’da 1 kadın katledildi. Bu ay 19 ilde kadınlar katledildi. 

 

Buna göre katledilen 31 kadından 8 kadın evli olduğu, 7’si boşanma aşamasında olduğu, 4 kadın tanıdığı (işyeri sahibi, husumetlisi vb.), 3 kadın ayrıldığı, 2 kadın boşandığı, 2 kadın erkek kardeşleri, 2 kadın akrabası, 1 kadın oğlu, 1 kadın komşusu olan erkekler tarafından katledildi. Bir kadının kim tarafından katledildiği henüz tespit edilemezken, katledilen kadınlardan biri 2 buçuk aylık hamileydi.

 

Ağustos

 

Ağustos ayında ise derlediğimiz verilere göre 30 kadın katledildi, 18 kadın şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Bu ay 6 çocuk katledilirken, 3 çocuk şüpheli şekilde hayatını kaybetti. Verilerimize göre bu ay en çok kadının katledildiği kent İzmir oldu. İzmir’de 5, Konya’da 3, İstanbul’da 2, Adana’da, 2, Aydın’da 2, Çanakkale’de 2, Sinop’ta 2, Dîlok’ta 1, Tekirdağ’da 1, Balıkesir’de 1, Artvin’de 1, Zonguldak’ta 1, Gumgum’da 1, Antalya’da 1, Afyon’da 1, Kilis’te 1, Şirnex’te 1, Ankara’da 1 ve Yozgat’ta 1 kadın katledildi. Verilere göre 19 kentte kadın katliamı yaşandı. 

 

Kadınlar bu ay da en yakınları tarafından katledildi. 12 kadın evli olduğu erkek, 2 kadın boşandığı, 3 kadın boşanma aşamasında olduğu, 3 kadın komşusu, 2 kadın oğlu, 1 kadın akrabası, 1 kadın birlikte yaşadığı erkek, 1 kadın sevgilisi tarafından katledildi. 5 kadının da failinin kim olduğu tespit edilemedi. 

 

Eylül

 

Eylül’de 27 kadın ve 4 çocuğu katletti, 13 kadın ve 5 çocuk ise şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Yine çetelemize göre kadınlardan 3’ü Adana’da, 3’ü İstanbul’da, 3’ü Giresun’da, 2’si Gumgum’da, 2’si Mersin’de, 1’i Bursa’da, 1’i Amasya’da, 1’i  Riha’da 1’i Bartın’da, 1’i Zonguldak’ta, 1’i Erzîngan’da, 1’i Rize’de, 1’i Mêrdîn’de, 1’i Antalya’da, 1’i Kırşehir’de, 1’i Şirnex’te, 1’i Dîlok’ta, 1’i Samsun’da, 1’i de Niğde’de erkekler tarafından hedef alınarak katledildi.

 

Kadınlardan 12’si evli olduğu, 6’sı akrabası olan, 5’i boşanma aşamasında olduğu, 2’si boşandığı, 1’i oğlu olan, 1’i de tanımadığı erkek tarafından katledildi.

 

Ekim

 

Ekim ayında erkekler en az 36 kadını katletti, 6 kadın katledilmeye çalışıldı. 21 kadın ve 7 çocuk ise şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Ekim ayında 21 kadın, 7 çocuk şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Çetelemize göre kadınlardan 8’i Ankara, 7'si İstanbul, 3'ü Elazığ, 2'si Manisa, 1'i Aydın, 1'i Denizli, 1'i Muğla, 1'i Adana, 1'i İzmir, 1'i Erzurum, 1'i Isparta, 1'i Mêrdîn, 1'i Kocaeli, 1'i Sivas, 1' Kırklareli, 1'i Antalya, 1'i Kayseri, 1'i Yozgat, 1'i Riha ve 1'i Çanakkale'de katledildi. Kadınlardan 21’i evli olduğu erkek tarafından, 4’ü tanımadığı, 6’sı akrabası, 5’i de tanığı erkekler tarafından katledildi. 20 kadın ateşli silahla, 6 kadın kesici aletle, 8 kadın ise işkence ve benzeri yöntemlerle katledildi. 1 kadın ise hem ateşli hem de kesici aletle katledildi. 

 

Kadınlardan 21’i evli olduğu erkek tarafından, 4’ü tanımadığı, 6’sı akrabası, 5’i de tanığı erkekler tarafından katledildi.

 

Kasım

 

Kasım ayında 31 kadın katledildi, 13 kadın şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Kadın katliamlarının illere göre dağılımı şöyle: İstanbul’da 6, İzmir’de 3,  Hatay’da 2, Antalya’da 2, Manisa’da 2, Denizli’de 2, Amed’de 1, Bursa’da 1, Kayseri’de 1, Ankara’da 1, Muğla’da 1, Uşak’ta 1, Dilok’ta 1, Konya’da 1, Samsun’da 1, Erzirom’da 1, Êlih’te 1, Adana’da 1, Kocaeli’de 1, Bolu’da 1.

 

Kadınlardan 15’i evli oldukları, 8’i arkadaşı, 3’ü akrabası, 1’i boşandığı, 1’i tanıdığı erkek tarafından katledildi. 2 kadının faillerinin kim olduğu tespit edilmezken, kadınlardan 1’i ise iş cinayetinde yaşamını yitirdi. Evli olduğu erkekler tarafından katledilen kadınlardan 2’si boşanma aşamasındaydı.

 

Aralık

 

30 Aralık’a kadar basına yansıyan olaylardan derlediğimiz verilere göre en az 18 kadın ve 2 çocuk katledildi, 3 kadın şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Kadınlardan 2’si İstanbul’da, 2’si Amed’de, 2’si Kocaeli’de, 2’si İzmir’de, 2’si Ankara’da, 1’i Riha’da, 1’i Bartın’da, 1’i Colemêrg’de, 1’i Isparta’da, 1’i Denizli’de, 1’i Antalya’da, 1’ Balıkesir’de, 1’i Eskişehir’de katledildi. Kadınlardan 7’si evli olduğu, 3’ü arkadaşı, 2’si boşandığı, 1’i babası, 1’i eski arkadaşı, 1’i eski nişanlısı, 1’i oğlu, 1’i kardeşi tarafından saldırıya uğradı. Katledilen kadınlardan 1’inin faili ise bilinmiyor.

 

Yıl içerisinde yaşanan gelişmeler ise şunlar oldu:

 

Gülistan Doku nerede?

 

Dersim’de 5 Ocak 2020 tarihinde kaybedilen üniversite öğrencisi Gülistan Doku’nun akıbeti geçen iki yıla rağmen öğrenilemezken, şu ana kadar açılan soruşturmada sanık olarak kimse dinlenmedi. Baş şüpheli Zainal Abarakov’a ilişkin cezasızlık uygulanarak korunurken, Gülistan’dan bin günü aşkın süredir haber alınamıyor.

 

KCDP’ye kapatma davası 

 

Kadın katliamlarını durdurmak ve bu konuda bilinç yaratmak amacıyla 2012 yılında kurulan Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’na “kanuna ve ahlaka aykırı faaliyet yürütmek” iddiasıyla kapatma davası açıldı. Derneğe yönelik yapılan şikâyet dilekçelerinin “kuvvetli suç şüphesi” oluşturduğu iddiasıyla açılan davada, “kadın haklarını savunmak kisvesi altında aile mevhumunu yok sayarak aile yapısını parçaladığı” şeklinde yapılan yazılı başvurular dikkate alındı. Kapatmaya kanıt olarak ise dernek yöneticilerine yönelik, davaya dönüşmemiş soruşturmalar sunuldu. Kapatma davasına karşı çok sayıda kadın, sivil toplum örgütü, aktivist tepkisini gösterdi.

 

 İstanbul Sözleşmesi 

 

İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararının iptali istemiyle açılan 10 davaya dair Danıştay 10’uncu Dairesi’nde duruşmalar görüldü. Danıştay’ın 550 kişilik konferans salonunda görülen duruşmaya Türkiye’nin dört bir yanından gelen yüzlerce avukatın yanı sıra davacı kurumların temsilcileri ile çok sayıda kadın örgütü de katıldı. Dava için 70’in üzerinde barodan bine yakın avukat katılım için yetki belgesi sundu. Ancak salon dolduğu gerekçesiyle farklı şehirlerden gelen çok sayıda avukat ve kadın salona alınmadı. Davacı kurum temsilcilerinin yaptığı savunmaların ardından mütalaasını açıklayan Danıştay Savcısı kararın iptal edilmesini talep etti. Mahkeme başkanı davaya dair kararını daha sonra yazılı olarak tebliğ edeceğini söyledi.

 

Ardından Temmuz ayında Danıştay 10’uncu Dairesi’nin verdiği karar tepki topladı. Danıştay 10’uncu Dairesi, Cumhurbaşkanı kararıyla İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararının iptali istemiyle kadın örgütlerinin, baroların, siyasi partilerin ve kadınların bireysel başvurularını 28 Nisan, 7-14-23 Haziran tarihlerinde duruşmalı olarak gördü. Davaların ardından Danıştay 10’uncu Dairesi, 19 Temmuz’da 38 sayfalık kararını yayınlayarak, “Cumhurbaşkanı kararı sorgulanamaz” dedi, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararını onayladı. Danıştay’ın kararına karşı Türkiye’nin dört bir yanında kadınlar alanlara çıkarak, İstanbul Sözleşmesi’ne sahip çıkma mesajını yeniledi.

 

İran’dan dünyaya ‘Jin jiyan azadî’

 

Ayrıca İran’da rejimin 13 Eylül’de işkence ederek ağır yaraladığı ve 16 Eylül’de yaşamını yitiren Jîna Emînî için tüm dünyada eylemler gerçekleştirildi. Kurdistan ve Türkiye’de de eylemlere katılan binlerce kadın, Rojhilat ve İran’dan yükselen “Jin jiyan azadî” sloganını sahiplendi. İran’daki direniş de kadınlar öncülüğündeki direnişe destek eylemleri de sürüyor.

 

Cinsel saldırı faili MHP Diyarbakır İl Başkanı beraat etti

 

MHP Genel Merkez kararıyla görevden alındıktan hemen sonra “çocuğun cinsel istismarı”, “kişiyi hürriyetinden yoksun kılma” ve “cinsel taciz” suçlarından gözaltına alınarak tutuklanan MHP Diyarbakır İl Başkanı Cihan Kayaalp’in yargılandığı davanın, 4 Kasım’da görülen duruşmasında beraat kararı verilmiş ve fail tahliye edilmişti. Diyarbakır 13'üncü Ağır Ceza Mahkemesi, kararın gerekçesini açıkladı. Beraat kararının gerekçeleri arasında "istismar olayının doğru kabul edilmesi" durumunda dahi çocuğun rızası olabileceği öne sürüldü. 

 

6 yaşındaki çocuğa sistematik tecavüz

 

Bu yıl toplumda infial yaratan ve iktidarın büyüttüğü cemaat ve tarikatların çocukları hedef alan özel savaş araçları olduğu bir olay da İstanbul’da yaşandı. İsmailağa Cemaati’ne bağlı Hiranur Vakfı kurucusu Yusuf Ziya Gümüşel'in 6 yaşındaki kızını müridi ile evlendirdiği ortaya çıktı. Olay, H.K.G.’nin 2020 yılında şikayette bulunmasıyla yargıya intikal ederken, Ekim ayında dava açılması ile failler hakkında uygulanan cezasızlık ortaya çıktı. İktidar-cemaat-yargı üçgeninde sistematik saldırılara uğrayan çocuklar için Kurdistan ve Türkiye’nin her yerinde kadınlar eylemler gerçekleştirdi.