VAN - Van’da kadınların sağlık hizmetlerine erişim hakkına ilişkin ciddi sorunlar yaşadığını belirten Türk Tabipler Birliği (TTB) Aile Hekimliği Kolu Sekreteri Dr. Sibel Uyan, sorunların çözümüne ilişkin sağlık meclislerinin kurulmasının önemine vurgu yaptı. 

 

AKP-MHP iktidarının sağlık politikaları, sağlık alanında çalışanların bir çok sorunla karşı karşıya kalmasına neden olurken, başta kadınlar olmak üzere insanların sağlık hizmetlerine erişmesinde de ciddi sıkıntılara neden oluyor. Çalışma koşulları itibari ile sorunlar yaşayan  Türk Tabipler Birliği (TTB) Aile Hekimliği Kolu, sorunlara dikkat çekmek için yeni dönemdeki  bölge toplantılarını gerçekleştiriyor. Toplantılarına Van’da başlayan Aile Hekimleri geçtiğimiz günlerde ilk toplantılarını gerçekleştirdi. 

 

Toplantıya katılan Türk Tabipler Birliği (TTB) Aile Hekimliği Kolu Sekreteri Dr. Sibel Uyan, Van’da kadınların sağlık hizmetlerine erişmede yaşadığı sorunları ajansımıza değerlendirdi. 

 

Birçok sorunla karşı karşıyalar

 

Sağlık hizmetlerine erişim hakkına ilişkin  Van’da kadın ve çocukların ciddi sıkıntılar yaşadığını belirten Sibel, bölgede kadınların, erkeklere göre hayata eksilerden başladığını dile getirdi. Kadınların birçok sorunla karşı karşıya kaldığını belirten Sibel, “Evin ve günün yükünü kaldırıp gün sonunda birilerinin yardımıyla, birilerinin desteğiyle ancak sağlığa erişebiliyorlar” şeklinde konuştu.

 

‘Korunma yöntemini devlet sağlamıyor '

 

Cinsel eğilimde, üreme sağlığında kadınların yükünün çok fazla olduğuna vurgu yapan Sibel, “Sağlık bakanlığı yaklaşık üç yıldır gebelikten korunma yöntemlerine destekte bulunmuyor. Bölgede kamu hastanelerinde sağlıklı olarak isteğe bağlı kürtajın da yapılmadığını biliyoruz. Bir gebelikte gebeliği sürdürme ya da sürdürememe olasılığında kadının söz hakkı olmadığını biliyoruz. Korunma yöntemini devlet sağlamıyor” dedi. 

 

Hak ve karar verme hakları yok

 

Korunma tabletlerinin maliyetinin yüksek olduğundan ekonomik olarak bölgenin çok da ferah olmadığını söyleyen Sibel, maliyeti yüksek tabletleri karşılayacak olanakta olmadıklarını, çocuk sahibi olup-olmamada hak ve karar sahibi olmadıklarını belirtti. 

 

‘Buna karar verme yetkisi yok’

 

Sibel, “Sağlık Bakanlığı tarafından bir destek olmadığından dolayı kendileri doğal yöntemlerle gebeliği sonlandırıyorlar. Bu da sağlık problemlerine neden oluyor. Hem de kadın ölümlerine kadar gittiğini gördük. Devletin misafir gebe anne projesi var. Yıllar önce yapılmış bir projeydi. Gebelerin doğuma yakın misafirhane, otel gibi yerlerde kalması gerekiyor ki köyde kendi kendine doğum yapmasın, hastanede sağlık personeli yardımıyla doğum yapabilsin. Ama kadın buradaki konumu gereği evdeki küçük çocuğunu bırakıp gelip misafirhane de kalamıyor. Hem buna karar verme yetkisi yok hem de bunu vicdanen yapamıyor. Dolayısıyla bu proje bu bölgede çok işlenmiyor” dedi. Bölgenin coğrafi koşullarından dolayı sağlığa erişimin sağlanmayışına dikkat çeken Sibel, evde doğumların çok yaşandığını,  Türkiye ortalamasının on katı olduğu ve bununla birlikte anne, bebek ölümlerinin artmasına sebep olduğunu verilerinde buna işaret ettiğini söyledi.

 

‘Sağlık politikasını yapmak ve örgütlemek gerekiyor’

 

Çözüme ilişkin değerlendirme yapan Sibel, “Sağlık politikasını yapmak ve örgütlemek gerekiyor. Bu bölgede sağlık meclisleri kurulması gerekiyor. Hastanede mutlaka eksiksiz personel çalışmalıdır. Çünkü burada aile sağlık merkezlerinde gebe bebek sayısı çok fazla. Batıda bir hekim gebe bebek hastası ile çok iyi bir şekilde ilgilenirken burada daha fazla ebe olmalı ve gebe izlenimi yapmalı. Dolayısıyla batıda bir ebe varsa burada birden fazla ebe olması gerekiyor. Sağlığa erişimi kolaylaştırsın. Sadece bir kişi konumlandırılmış sadece gelen hastayla ilgileniyor. Gelmeyen için ise duyarlılık sağlamak biraz zor. Sağlığa erişim konusunda sosyologlar sağlık merkezinde çalışabilir” sözlerine yer verdi.

 

‘Seçilmişlerin yerine atanmışlar var’

 

Sibel devamla şöyle dedi: “Kayyımlara bağlı olarak oluşturulan bir devlet güvensizliği var. Toplumun her ihtiyacında belediyeler önemlidir. Ama seçilmişlerin yerine atanmışlar var.  Bu bölgede sağlığa dair bazı yatırımlar keyfi bir şekilde kenara bırakılmış. Yani tercih sağlıktan yana kullanılmamış. Burada sağlık meclisi kurulmalı. Bunlar yörenin ihtiyaçlarını yerinde tespit edip çözüme dair yerinde bir çözüm yaratabilirler.”

 

Ekonomik kriz sağlığa erişimi kısıtlıyor

 

Ekonomik kriz ve yaşam şartlarından dolayı eşlerinin dışarıda çalışmalarının beraberinde getirdiği zorluklardan da bahseden Sibel, hasta durumu yaşandığında hem taksiye ve otobüse verilecek paranın olmadığını, hem de ulaşım sıkıntısının olduğunu bu yüzden de insanların hasta olan kişiyi de kendi yöntemleriyle tedavi ettiklerini belirtti. Bölgede asıl sorun yaşayanın kadınlar olduğunu ve sağlığa erişiminin sağlanması gerektiğine dikkat çeken Sibel, kadınların rahatlıkla sağlık merkezlerine ulaşmaları yöntemlerine başvurulması gerektiğini belirtti.

 

Isınma ve barınma sıkıntısı giderilmeli

 

Sağlık hakkına erişimin olması gereken yerlere kadınların götürülmesi gerektiğini söyleyen Sibel, “Merkezi sağlık mevzuatından çıkılması gerekiyor. Bir hekimin 3 seneden fazla çalışmadığını görüyoruz. Sağlık çalışanlarının ulaşım imkanlarının olmaması, lojmanların olmaması onları yalnızlaştırıyor. Eğer ısınma ve barınma sıkıntısını giderilirse buradan gitmek istemez. O gelen kişinin de devamlılığında vatandaş ve sağlık açısından bir güven yaratır. Bu güven  ile de vatandaşın sağlığa ulaşımı daha kolay olur ”şeklinde konuştu.

 

Genetik rahatsızlıklar fazla

 

Sibel, “Genel anlamda kadınların daha çok karın ağrısı baş ağrısı ve mide ağrısı şikâyetti sık var.  Kanser oranının yüksek olduğu bir bölge burası. Akraba evlilikler genetik hastalıkları gönüllü bir şekilde artırır. Kadın olmalarından kaynaklı çok yorulma ve kas eklem ağrıları çok fazla. Anadolu kadınlarından çok farkı yok. Ama Anadolu kadınları en hafif rahatsızlıklarında sağlık merkezlerine gidiyorlar. Fakat bu bölgedeki kadınlar biraz daha ağır tablo ile sağlık kurumlarına ulaşıyorlar” şeklinde konuştu.

 

Sibel, son olarak  “Bölgedeki sorunların bir an önce çözülmesi gerekiyor” dedi.