Derya Ceylan

 

HABER MERKEZİ - TV kanallarındaki tartışma programlarında “neden kadın konuk yok?” diye sorgulayanımız oldu mu? Evet, kadın temsili açısından bu da bir sorun. Ama kadınlar, bu sorunu mücadele ile çözecek. 

 

Medyada kadın temsiliyeti, sadece Türkiye'de değil dünyada da başlı başına bir sorun. Kadının söz hakkının kısıtlandığı, sadece görsel açıdan ele alındığı alanlardan biri olan medyada kadının, yönetim kademelerinden tutalım, karar alma mekanizmalarına kadar geri planda tutulurken, aynı işi yaptığı halde ücret eşitsizliğine bile uğraması söz konusu. 

 

'Uzman kadın yok'

 

Medyada kadının yaşadığı sorunlar bunlarla da sınırlı değil. Özellikle televizyon kanallarındaki tartışma programlarında “konuk” tercihinde yine kadınlar görmezden geliniyor. Bir dönem yapılan eleştirilere, “uzman kadın yok” üzerinden kendilerini savunmaya geçen erkek zihniyeti, kadınları dışlayan bu yöntemle adeta toplumu “manipüle” etme çabasına girdi. 

 

'Obje' olarak görmekten vazgeçemiyorlar

 

Bugün baktığımızda, dünyanın yarısını oluşturan kadınlar, siyaset, ekonomi, spor, hukuk ve bilim alanında önemli çalışmalara imza atıyor. Ancak, kadını bir “obje” olarak görmekten vazgeçemeyen tartışma programlarında her konuda sözünü söyleyebilecek kadın konuklar çağrılmıyor. Böylece kadın temsili de engellenmiş oluyor. 

 

Hakkını yememek lazım

 

Bazı programların da hakkını yememek lazım,  nadiren de olsa bir kadın konuk çağrılıyor. Tabi bunun arka planında da “ne yapsak da az konuşsa” diyerek, kadının sesi kısılmaya çalışılıyor. Yöntemi de var; kadın konuşurken diğerine söz vermek, reklama girmek, ya da programın sonuna gelinmesi gibi daha sayamayacağımız onlarca bahane. 

 

Tartışma konusu olsa da çözümü yok

 

Her zaman tartışma konusu olan ama bir türlü çözüme kavuşmayan kadın görünürlüğü, sadece spiker ya da sunucu olmaktan öteye gidemiyor. 

 

Kadın temsiliyetinin olmayışı kimin yararına?

 

Tartışma programlarında kadın temsiliyetinin olmayışı kime ne kazanç sağladı ya da sağlıyor? Bu da sorgulanması gereken ayrı bir tartışma konusu. Elbette ki bu konuda iktidarın rolü de medya üzerinde çok etkili. Bundan kaynaklı haber ve tartışma programlarında daha çok iktidara yakın erkek konuklara yer veriliyor. 

 

İktidara göre yayın politikası

 

İktidar demişken siyaset içerikli ve güncel konuların tartışıldığı programlar yine iktidarların dönemsel değişimleriyle şekillenmeye devam ediyor. Toplum üzerinde iktidarların politikasına dönük algıyı derinden işleyen ve bunu, kendilerine dayatılan yayın politikasına göre belirleyen haber kanallarındaki tartışma programları neredeyse her akşam evimize konuk oluyor. 

 

Toplumsal cinsiyet eşitliği öteleniyor

 

Kumandayı elimize aldığımız her akşam saat 21.00’dan sonra CNN TÜRK, HABERTÜRK, HABER GLOBAL, NTV ve daha birçok haber kanalında, bazen farklı bazen de aynı konularda tartışma programları önümüze çıkıyor. 3 ya da 4 erkek konuk, bir de moderatör. Nadiren de olsa bir kadın konuğun da gözümüze çarptığı söz konusu programlar ile ne anlatılmak isteniyor? İktidarın politikalarının etkili olduğu medyadaki şekilleniş, tartışma programlarında da kendini gösterirken, adeta “ekonomi uzmanı, siyaset bilimci, ya da gazeteci sıfatıyla kadınları göremeyeceksiniz” deniliyor. Neden mi, çünkü toplumsal cinsiyet eşitliğinin, yaşamın her alanında da ötelenmeye çalışıldığı bir süreci yaşıyoruz. 

 

Haber kanallarındaki tartışma programlarındaki eril oluşumun bozulmaması için sarf edilen çaba “takdire şayan”. 

 

Kadının her alanda sözü vardır

 

Kadınların asırlar boyunca vermiş olduğu mücadele sonucunda elde ettiği kazanımlarını adeta görmezden gelen medya, kadını bir obje olarak görmekten vazgeçemiyor. Oysa kadın, ekonomiye şekil verendir, dolayısıyla sözünü söylemelidir, kadın toplumları buluşturandır, bu nedenle siyasete dair sözü vardır, kadın, doğaya hayat verendir, bu yüzden ekolojiye dair sözü vardır. Kısacası kadın yaşamın kendisidir. 

 

Kadınlar bu sorunu da çözecek 

 

Kadınlara tartışma programlarında yer verilmemesi, elbette bir sorun. Ancak kadınlar bu soruna da çözüm bulacak. İktidarın ikinci planda göstermeye çalıştığı hatta ‘yok saydığı’ kadınlar her yerde renkleriyle var olma mücadelesini sürdürüyor. Bugün kadınlara ‘Sen sus, otur yerine, kahkaha atma, kadın mıdır kız mıdır’ diyenlerin yer edindiği camiada bu düzeni yerle yeksan edecek kadınlar, medyada, görünür olmaya, ekolojide, hukukta, sporda ve siyaset arenasında sözünü de, kahkahasını da yükseltmeye devam edecek. 

 

Erkek eliyle dizilen engeller yıkılacak

 

Kadınlar ‘xwebûn’ (kendi olma) ve arkeolojik kazılarını sürdürme yolunda ilerlemeye devam ediyor. Bu ilerleyişin önünde erkekler eliyle dizilen engeller ise yıkılarak bozguna uğrayacak…