VAN - Günde 13 saat ayakta mesai yaparak günlük en fazla 130 TL ücret karşılığında çalışan Parkomatçı Azime Kaya, “Yaz kış cadde üzerinde mesai yapıyorum. Koşulları çok ağır ama çalışmak zorundayım” dedi. 

 

Ekonomik krizin etkileri sadece sofrada hissedilmiyor. Her alanda yaşanan hayat pahalılığını yanı sıra işsizlik, emek sömürüsü, eşit işe eşit ücret alamama gibi sorunlar kriz koşullarında daha fazla açığa çıkıyor. Türkiye’de yoksul kentlerin başında gelen Kürt illerinde ise kadınlar yapısal eşitsizliklerden dolayı yoksulluğu daha derin yaşıyor. İş alanlarının kısıtlı olduğu bölge kentlerinde, erkeklerin birçoğu çalışmak için şehir dışına çıkarken, kadınlar ise ya evde bakım emeğini üstleniyor ya da düşük ve güvencesiz işlerde çalışmak durumunda bırakılıyor.

 

Kentin tüm caddeleri otoparka dönüştü

 

Van’da yoksulluğun yanı sıra işsizlik oranlarının artması nedeniyle binlerce kadın ağır koşullarda, asgari ücretin çok altında bir ücret karşılığında çalışmak durumunda kalıyor.  Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından “Araçların yolda açtığı parmaklama ve trafik sorunlarının çözümü” amacıyla 2018 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak hayata geçirilen (Parkomat Sistemi) kayyım yönetimindeki Büyükşehir Belediyesi tarafından ihale edilerek hayata geçirildi. Hayata geçirildiği tarihten bu yana ana caddelerin yanı sıra ara caddeler de otoparka dönüşürken, aracın durduğu cadde üzerinde kaldığı süre için kesilen ücret araç sahipleri tarafından tepkilere neden oluyor.

 

Düşük ücret ve ağır koşullarda çalışıyorlar

 

Parkomat sisteminin olduğu tüm caddelerde görevlendirilen Parkomatçılar ise hem aldıkları düşük ücret hem de ağır iş koşullarından kaynaklı mağduriyet yaşıyor. Yaklaşık 7 aydır kentin birçok caddesi üzerinde Parkomatçı olarak çalışan Azime Kaya, yaşadıklarını ajansımıza anlattı.

 

‘Başka iş bulamadığım için çalışmak zorundayım’

 

Azime, 1990’lı yıllarda devletin köy boşaltmaları sonucunda Hakkâri’nin Çukurca İlçesi’ne bağlı Ertuş köyünden Van’ın İpekyolu İlçesine bağlı Bostaniçi Mahallesi’ne göç ettirildiklerini söyledi. Maddi sorunların kendilerini geçinemez hale getirdiğini ve ailesinden birçok kişinin çalışmasına rağmen ihtiyaçlarını gideremediklerini söyleyen Azime, “ İş bulamadığım için yaklaşık 7 aydır Parkomatçı olarak çalışmaya başladım” dedi. 

 

‘Tüm gün ayaktayım’

 

Azime, çalışma koşullarına dair şunları aktardı: “Sabah saat 08.00'da işe geliyorum akşam 20.00'de çıkıyorum. 12 saat çalışıyorum. Günlük 100 TL, en fazla 130 TL alabiliyorum. Çünkü kestiğin fişe göre ücret veriliyor. Günde sadece toplu taşımaya 12 TL veriyorum. Yemek parası maaşımızdan kesiliyor. Geriye kalan para ile kişisel ihtiyacımı dahi karşılayamıyorum. Öte yandan ayda 400 TL kredi ödüyorum.”  

 

‘Yaz, kış cadde üzerinde durmak zorundayım’

 

Ağır iş koşulları ve düşük ücretin yanı sıra gün boyu cadde üzerinde mesai yaptığını söyleyen Azime, bu sırada hakarete ve cinsiyetçi uygulamlara maruz kaldığını da ekledi.Azime, “Yazın sıcaklığı ve kış mevsiminin soğuklarında dahi cadde üzerinde durmak zorundayım. Koşullar çok zor ancak başka yapabileceğim bir iş yok” sözlerini kullandı.