HABER MERKEZİ – DAİŞ çetelerinden özgürleştirilmesinin üzerinden geçen 10 yılın ardından bugün yine hedefte olan Kobanê’nin mesajı “Kobanê düşmedi yine düşmeyecek!”

 

Takvimler 26 Ocak 2015’i gösterirken ajanslar şu haberi geçti: “26’ê meha Çile 2015. Kobanê rizgar bû. Saet 3’ê kêm 10 deqe” (Tarih 26 Ocak 2015. Kobanê özgürleşti. Saat 3’e 10 var). Tarihe not düşen bu duyurunun üzerinden 10 yıl geçti. 

 

Devletlerin, orduların önünde duramadığı DAİŞ çeteleri bundan tam 10  yıl önce Rojava’nın Kobanê kentinde 134 gün süren direniş sonucu özgürleşti. Tarihe not düşen bu direnişe Kadın Savunma Birlikleri (YPJ) ve Halk Savunma Birlikleri (YPG) güçleri öncülük etti. 

 

Peki bu sürece neden gelindi, Kobanê neden hedef alındı, adım adım nasıl özgürleşti, DAİŞ çeteleri nasıl ilk yenilgisini aldı? Aradan Geçen 10 yılın ardından Kobanê bugün yine Türkiye ve destek verdiği paramiliter güçlerin neden hedefinde? 

 

Devrim ve özerlik ilanları...

 

Önce Rojava’da gerçekleşen devrime bir göz atmakta fayda var. 19 Temmuz 2012 tarihinde Rojava Devrimi’yle birlikte Kürtler öncülüğünde bölge halkları adım adım Demokratik Özerklikle birlikte kanton örgütlenmelerini de duyurdu. 21 Ocak 2014 tarihinde Cizîr, 27 Ocak 2014 tarihinde Kobanê, 29 Ocak 2014 tarihinde ise Efrîn Kantonu olarak bölgede özerklik ilan edildi. Ardından her üç kantonda da inşa çalışmalarına başlandı. Bölgedeki en büyük kanton olan Cizîr Kantonu; Dêrik, Qamişlo ve Hesêkê gibi 3 merkezi kent ile 12 küçük kent ve ilçeden (Girkê Legê, Rimelan,Til Koçer, Çilaxa, Tirbespiyê, Amûdê, Til Berak, Dirbêsiyê, Til Temir, Til Hemis, Hol, Şedadê) oluşuyor. Bu sistem halklar için yeni bir yaşamın da habercisi ve mümkün olabileceğini gösterdi. 

 

Tunus’ta ‘Arap baharı’

 

2010 yılında “Arap Baharı” olarak adlandırılan ve Tunus’ta başlayarak Orta Doğu’ya yayınlan ayaklanmalar 2011 yılı Mart ayında Suriye’yi de etkiledi. Suriye’de bu gün de devam eden sürecin en önemli sonucu ise Kobanê’de ilk kanton ilani ile başlayan Rojava Devrimi oldu. Ve bu “Kadın Devrimi” olarak da tarihe geçen bu devrim ardından Kuzey ve Doğu Suriye’ye yayıldı, halkları bir araya getirdi, özgür, eşit ve demokratik yaşam çizgisinde buluşturdu.  

 

‘Arap baharı’ yerine ‘Halkların baharı’

 

Suriye’de 2011 yılında çatışmalar ve savaşın başlaması ile birlikte Kürt halkı ne mevcut BAAS rejimine yakın ne de rejime karşı “mücadele” veren gruplara yakın durdu. Kürt halkı PKK Llideri Abdullah Öcalan’ın paradigması ve perspektifi doğrultusunda yeni bir alternatif olan 3’üncü Yol çizgisini tercih etti. 3’ Yol çizgisi aynı zamanda PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın işaret ettiği “Arap Baharı” yerine “Halkların Baharı” inşa etmenin de işareti oldu. 

 

 

İlk kıvılcım

 

Suriye’de çatışmaların başlamasının ardından 19 Temmuz 2012 tarihinde Kobanê kentinde devrimin ilk kıvılcımı yakıldı. Art arda Cizîr ve Efrîn kantonlarının ilanı ile Rojava’da demokratik ulus perspektifi temelinde Özerk Yönetim ilanı gerçekleştirildi. 

 

İnşa başladı

 

Yeni bir yaşam örgütlemek ve inşa etmekte kararlılık gösteren Kürt halkı, bu temelde Demokratik Toplum Hareketi (TEV-DEM) başta olmak üzere birçok meclis, komün, parti ve örgütlülük oluşturdu. Kürt çocukların kendi ana dillerinde eğitim görebilmeleri için kurslar açıldı, okulların inşası için çalışmalar yapıldı. Kürtçe dil çalışması yürüten kurumlar açıldı. İnşa etmeye başladıkları yeni yaşamı korumak için öz savunmayı geliştirmeye ilişkin çalışmalar yürütüldü. Tüm bu çalışmalarda kadınların aktif öncülük rollerinden kaynaklı devrimin inşası “Kadın Devrimi” olarak adlandırıldı. Dünya, Rojava Devrim inşasını Kadın Devrimi olarak tanıdı, tanımladı. 

 

Devrimin ilk adımının atıldığı yere saldırı

 

Kürt halkının devrim ile birlikte elde ettiği kazanımlar ve statüsüne karşı başta Türkiye olmak üzere uluslararası güçler harekete geçti. Devrimi ilk kıvılcımın yakıldığı Kobanê’de boğma adımı atıldı. Bu temelde 15 Eylül 2014 tarihinde DAİŞ Kobanê’ye saldırtıldı.  DAİŞ’in saldırısı ile amaçlanan başta Irak olmak üzere diğer bölgelerde olduğu gibi bir işgal hareketi idi. Yine DAİŞ,  Efrîn ve Cizîr kantonları arasındaki bağın kesilmesi ile işgal edilen Girê Spî, Cerablus ve Reqa gibi kentler arasında kesintisiz irtibat ve lojistik destek sağlamayı hedefliyordu.

 

 

Kobanê düşerse….

 

Türkiye ve uluslararası güçlerin amacı DAİŞ’le devrimi en kısa zamanda yok etmek iken, beklenen olmadı. YPG ve YPJ savaşçıları, DAİŞ’e karşı tarihte benzeri görülmemiş bir direniş gösterirken, Rojava Özerk Yönetimi de “Kobanê düşerse, Rojava düşer, Kerkük düşer” sözleri ile tüm Kürt halkına Kobanê’yi savunma çağrısı yaptı. 

 

'Ölüm çetelerine yol verenler halkların geleceğini tehlikeye atıyor'

 

DAİŞ’in Kobanê’ye yaptığı saldırı süreci aynı zamanda Türkiye’de iktidar ve PKK Lideri Abdullah Öcalan arasında İmralı’da görüşmelerin de yapıldığı dönemdi. Abdullah Öcalan, İmralı’da heyet ile yaptığı görüşmelerin birinde DAİŞ’in Kobanê’ye saldırısına ilişkin değerlendirme yaptı. Abdullah Öcalan, Kobanê’ye saldırıya ilişkin “Bu ölüm çetelerine kolaylık sağlayanlar, meydan verenler ve kullanmaya çalışanlar bu tutumlarının bölge barışı başta olmak üzere halkların geleceğini tehlikeye atmakta olduğunu bilmelidir” ifadelerini kullandı.  Bu değerlendirme üzerine, başta kadınlar ve gençler olmak üzere Kürt halkı ve ardından da Türkiye hakları Kobanê için seferber oldu. 

 

Fedai kadınlar: Arîn Mirkan ve Rîvana…

 

DAİŞ, saldırının ardından Fırat Nehri üzerinde bulunan ve kritik öneme sahip olan köprüyü kontrol altına alarak, köylerde Kobanê kent merkezine doğru ilerlemeye başladı. Saldırılar, Irak ordusunun ardından bıraktığı ağır silahlarla yapılırken, tank, roket, ve havan toplarıyla Kobanê merkez vurulmaya başlandı. Tarihler 2 Ekim’i gösterdiğinde DAİŞ, Kobanê çevresinde bulunan 354 köyün 350’sini işgal etti. DAİŞ 5 Ekim’de de Kobanê için önemli yer yeri olan Miştenûr Tepesi’ne ulaştı. Ancak Miştenûr’da büyük bir direniş ile karşılaştı. Burada YPJ komutanlarından Arîn Mirkan ve Rîvana, gerçekleştirdikleri eylem ile DAİŞ’i durdurdu. 

 

Tayyip Erdoğan’dan ‘Kobanê düştü düşüyor’ açıklaması

 

Ekim ayı ortası itibari ile DAİŞ, Kobanê kent merkezinin yarısını işgal etti. Kobanê’ye geçişler Türkiye hükümeti tarafından engellendi. AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Dîlok’ta o dönemde yaptığı konuşmasında Kobanê’ye ilişkin “Şu anda Ayn-el Arab da, diğer adıyla Kobani de, buyrun, düştü düşüyor” açıklaması yaptı. Tayip Erdoğan’ın bu açıklaması sonrası Kürt halkı Kurdistan’ın her yerinde alanları çıktı, Kobanê sınırına daha fazla aktı. 

 

Tarihe 'Kobanê Serhildani' olarak geçti

 

Bu süreç, tarihe “Kobanê Serhildanı” olarak geçti. Türkiye’de iktidar alanlara çıkan halka saldırdı ve bu saldırılarda onlarca kişi katledildi, yüzlercesi yaralandı. Eylemler, iktidarın daha fazla katliam yapmasının önünü almak için Abdullah Öcalan’ın İmralı Adası’nda gönderdiği mesajla sonlandırıldı.  

 

Kürt halkının Türkiye halkları ili birlikte Kobanê’yi savunması, ulusal birlik ve Türkiye halkı ile buluşmayı sağlayan Kobanê direnişinden yıllar sonra AKP iktidarı Kürt siyasetçilere dava açtı.  

 

 

4 ayı aşkın direniş: Dünya Kobanê Günü

 

Kobanê’nin savunulması için gösterilen direniş tüm dünyada yankılanırken, bu destek 1 Kasım’ın Dünya Kobanê Günü olarak ilan edilerek somutlaştı. Neredeyse dünyanın dört bir yanında Kobanê direnişinin etkisini göstermesi ile birlikte DAİŞ’e karşı oluşturulan koalisyon güçleri harekete geçti ve havadan DAİŞ mevzileri bombalandı. Kobanê için kritik ve sembol olan Miştenûr Tepesi DAİŞ’ten temizlendi. 134 gün süren büyük direniş ve mücadelenin ardından Kobanê tümden DAİŞ’ten özgürleştirildi.

 

Zaferin duyurusu: Kobanê rizgar bû!

 

Kobanê’nin DAİŞ’ten özgürleştirilmesi aynı zamanda başta Türkiye olmak üzere uluslararası güçlerin destek verdiği DAİŞ’in yenilgisinin de başlangıç noktası oldu. Ardından Demokratik Suriye Güçleri, (QSD), YPJ ve YPG  savaşçılarının mücadelesi ile DAİŞ tümden yenildi. Bir YPG savaşçısı DAİŞ’in Kobanê’de yenilmesi ve Kobanê’nin özgürleştirilmesini tarihe şu sözlerle not düştü:  “26’ê meha Çile 2015. Kobanê rizgar bû. Saet 3 kêm 10 deqe- 26 Ocak 2015. Kobanê özgürleştirildi. Saat 3’e 10 var."

 

Kobanê yine hedefte

 

Kobanê’nin DAİŞ çetelerinden özgürleştirilmesinin üzerinden 10 yıl geçmesine rağmen bu gün hala saldırıların hedefinde. 2024 Aralık ayının başından bu yana Kobanê etrafındaki köyler ve sadece 30 kilometre mesafede olan Tişrîn Barajı Türkiye ve destek verdiği paramiliter gruplar tarafından bombalanıyor. Baraj başta Kobanê olmak üzere bölgedeki halklar açısından önemli. Çünkü suyun büyük çoğunluğu buradan karşılanıyor. Türkiye ve destek verdiği gruplar da Tişrîn’de yoğunlaştırdıkları saldırı ve katliamları ile Kobanê’yi düşürmeye çalışıyorlar. Ancak günlerdir gösterilen direniş ve halkın katliamlara karşı nöbetten vazgeçmemesi ile verilen mesaj “Kobanê yine düşmeyecek” oluyor.