14 Mayıs 1940: Kızıl Emma 80 yıl önce yaşamını yitirdi

  • 11:44 14 Mayıs 2020
  • Tarihte Bugün
“Dans edemediğim devrim, devrim değildir” sözleriyle hafızalara kazınan Emma Goldman, bir diğer adıyla “Kızıl Emma”, 27 Haziran 1869’da, Litvanya’da Yahudi bir ailenin kızı olarak doğdu. Emma, 13 yaşındayken ailesiyle St. Petersburg’a taşındı ve okulu bırakıp fabrikada çalışmak zorunda kaldı. 15 yaşlarına geldiğinde babası onu evlendirmek istedi. Emma, babasına karşı çıktı ve evlenmedi. 
 
17 yaşındayken kardeşiyle birlikte ABD’ye göç eden Emma, 1886’daki Haymarket Olayı’nın neticesinde dört anarşistin idam edilmesi anarşizme olan inancını arttırdı. 1887’de evlendi, ancak anarşist harekete katılıp evliliğini sürdürmemeye karar verdi. Daha sonraları ABD’deki anarşist hareketin öncülerinden Alexander Berkman’la tanışıp onunla beraber yaşamaya başladı.
 
Sürgün ve tutuklamalar 
 
Emma, 1893'te işsizleri güç kullanarak otoritelere karşı gelmeye kışkırttığı için tutuklandı. Tutuklanmasına neden olan bu söylemi, "İş isteyin. Eğer iş vermezlerse, ekmek isteyin. Eğer ekmek vermezlerse, ekmeğinizi alın" zamanla haksızlığa uğrayan kesim tarafından yayılmaya başladı. 
 
1910 yılında Anarşizm ve Diğer Makaleler adlı kitabı yayımladı
 
8 Eylül 1901'de, Chicago'da, dokuz kişiyle birlikte tekrar tutuklandı. Tutuklanma nedenleri Başkan McKinley'in suikastı idi. Leon Czolgosz isimli münzevi bir anarşizm sempatizanı, McKinley'i birkaç gün önce vurmuştu. Olaylarla ilgisi olmayan Emma ve diğer dokuz kişinin tutuklanmasının nedeni anarşist hareketin halk nezdindeki itibarını sarsmaktı. Delil yetersizliğinden Emma, 24 Eylül'de serbest bırakıldı. 1910 yılında "Anarşizm ve Diğer Makaleler" isimli kitabı yayımlandı.
 
2 yıl hapis yattı
 
Emma, 11 Şubat 1916'da tekrar tutuklandı. Bu sefer tutuklanma sebebi dağıttığı doğum kontrolü hakkında bilgilendirici dokümanlardı. Fakat hayatında bir dönüm noktası olan tutuklanması 1917 gerçekleşti. Alexander ve Emma, “Zorunlu Askerliğe Hayır” isimli kurdukları birlik ve Birinci Dünya Savaşına karşı düzenledikleri gösteriler nedeniyle tutuklandılar. İki yıl hapsedildikten sonra Amerikan vatandaşlığından azledilerek Rusya'ya sürüldüler.
 
Hayatı boyunca anarşist düşünceleri savundu
 
Emma, 1931’de “Hayatımı Yaşaɾken” isimli otobiyogɾafisini yayımladı. 1936’da İspanyol Devriminin başlamasından kısa bir süre önce Alexander intihar etti. Emma ise aynı yıl, 67 yaşında, İspanyol Devrimine katılmak için İspanya’ya gitti. Emma hayatının sonunda kadar anarşist ve feminist düşüncelerinden vazgeçmedi. 
 
Emma,14 Mayıs 1940 yılında yaşamını yitirdi ve Haymarket İsyanında hayatını kaybedenlerin  yakınına defnedildi.