Tarihteki ilk jinekolog: Agnodice

  • 09:08 11 Şubat 2021
  • Kadın ve Tarih
HABER MERKEZİ – Tarihe ilk jinekolog olarak adını yazdıran Agnodice, her türlü baskıya rağmen, aldığı tıp eğitimi ile yaşamını kadınlar için hekimlik yaparak sürdürür. 
 
Tarih, kaç edebiyatçı, fizikçi, şifacı, ya da kimyacı kadını yazmış? Yaşamın her anında yer alan ve üreten kadınların, sırf tarihi yazanların genelde erkek olmasından dolayı isimlerinden hiç bahsedilmez. Hayalleri ve idealleri için kendi cinsiyet kimliğini özgürce yaşamaktan vazgeçen Antik Yunanlı Agnodice’in hikayesi Milattan Önce III. yüzyılda geçer. 
 
Agnodice’in hikayesi, babasının desteği ile saçını kestirip erkek kılığında İskenderiye Tıp Okulu’na girmesiyle başlar. 
 
Tıp eğitimi alır
 
Chalcedonlu (Kadıköy) hekim Herophilos’un öğrencisi olan Agnodice, kadın ve doğum hastalıklarını öğrenir. Tıp eğitimini tamamladığı dönemlerde Atina sokaklarında gezerken doğum sancısı çeken bir kadının çığlıklarını duyar ve doğum yapan kadının yanına koşarak yardım teklif eder, ancak Agnodice’in erkek olduğunu düşünen kadın, kendisine dokunmasını istemez. Bunun üzerine Agnodice kıyafetlerini kaldırarak, kendisinin kadın olduğunu kanıtlar ve kadına doğum yaptırır. 
 
Agnodice gerçek cinsiyetini açıklar
 
Zamanla kadınların arasında yayılan bu hikaye nedeniyle tüm kadınlar, Agnodice’i ister, böylece çok aranan bir doktor olur. Diğer erkek doktorlar ise bu durumu kıskanır ve tercih edilmemenin verdiği hırsla Agnodice’i jigolo olmakla ve kadın hastaları baştan çıkarmakla suçlar. Ayrıca kadınların Agnodice’i görmek için yalandan hasta olduklarını öne sürerler. Bu suçlama ile mahkemeye çıkarılan Agnodice, halk mahkemesi önünde Atina’nın önde gelen erkekleri tarafından mahkum edilir ve idam cezası alır. Hayatını kurtarabilmek adına Agnodice, gerçek cinsiyetini açıklar. 
 
Kadınlar Agnodice için birlik olur 
 
Agnodice, bir kadın olarak tıp eğitimi aldığı ve hekimlik yaptığı için ölüm cezasına çarptırılır. Ancak başta mahkumiyet kararını veren yargıçların eşleri olmak üzere tüm kadınlar ayaklanır ve eşlerine kendi düşmanları mı olduğunu sorarak kendilerine şifa dağıtan Agnodice’in katledilmemesi gerektiğini ve Agnodice’in yaşamını yitirmesi halinde tüm kadınların da onunla birlikte ölüme gideceklerini söyler. Kalabalığın ve eşlerin baskısına dayanamayan yargıçlar, Agnodice’i mahkum etmekten vazgeçerler ve bu tarihten itibaren “kadınlara bakmak” şartıyla kadınların da hekimlik yapmasına izin verilir. 
 
Böylece Agnodice, tarihte ilk jinekolog olarak ismini yazdırır. Agnodice’in ne zaman yaşamını yitirdiği bilinmiyor.