HABER MERKEZİ - Yaşamlarını, kadınların oy hakkı için ve köleliğe karşı mücadeleye adayan Sarah Moore ve Angelina Emily Grimke kardeşler, “bireysel femizmin”de adımını atarlar. 

 

Sarah Moore Grimké, Mary Smith Grimke ve John Faucheraud Grimke'nin altıncı çocuğu olarak 26 Kasım 1792 yılında Charleston, Güney Carolina'da doğar. Annesi Mary, zengin bir Güney Carolina ailesinin kızı, babası john ise, Güney Caroline Yüksek Mahkemesi’nde baş yargıçtır. Aile, yazları Charleston’da ve yılın geri kalanında Beaufort pamuk plantasyonlarında yaşar, birçok köleleştirilmiş insanı esaret altında tutar ve onları tarlalarda eve evde çalışmaya zorlar. 

 

Arkadaşı yaşamını yitirir

 

Sarah, tüm kardeşleri gibi köleleştirilmiş bir hemşireye ve kendi yaşında özel bir yardımcıya ve oyun arkadaşına sahiptir. Ancak Sarah 8 yaşına geldiğinde arkadaşı yaşamını yitirir. Sarah ise kendisine başka bir yardımcı verilmesini reddeder. 

 

Avukat olmak ister, engellenir

 

Erkek çocukların iyi bir eğitim alma hakkının tanındığı, kız çocuklarına ise aynı imkanların verilmediği bir aile ortamında büyüyen Sarah, babası gibi avukat olmak ister, ancak babası bunu kabul etmez. Sarah yine de pes etmez ve kendini geliştirmek için kardeşlerinin eğitim materyallerinden faydalanır. Kardeşlerinden Thomas, Yale Hukuk Fakültesi’ne gittiğinde, Sarah eşit eğitim hayalinden vazgeçer. Bir başka erkek kardeş olan Frederick ise Yale Üniversitesi’nden mezun olur, ardından Ohio’ya taşınır ve orada yargıç olur. 

 

Kardeşinin vaftiz annesi olur 

 

Tarih 20 Şubat 1805’i gösterdiğinde, Sarah’nın bir kardeşi olur. Adı Angelina Emily olan kardeşinin vaftiz annesi olmak isteyen Sarah, bu konuda ailesini ikna eder ve kardeşinin ikinci annesi gibi olur. 

 

Köleliğe karşı ilk tepki

 

Sarah, kilisede Mukaddes Kitap dersleri verir, yanlarında çalışan bir kişiye okumayı öğrettiği sırada yakalanır, cezalandırılır. Bu deneyimden sonra Sarah, ailesinin köleleştirdiği diğer insanlara kitap okumayı öğretemez. Seçkinlerin çocuklarının gittiği bir kız okuluna gidebilen Angelina, okulda gördüğü köleleştirilmiş bir çocuk üzerinde kırbaç izleri görünce üzülür. 

 

Köleleştirmeye karşı gruba katılmayı düşünür

 

Babası, sağlık sorunlarından dolayı önce Philadelphia’ya ve ardından Atlantik sahiline giden Sarah, bu sıralarda 26 yaşındadır. Bu gezide Sarah babasına eşlik eder ve bakar. Tedavi girişimi başarısızlıkla sonuçlanan babasını kaybeden Sarah, birkaç ay daha Philadelphia’da kalır. Bu süre zarfında Sarah, burada Philadelphia’da Dostlar Topluluğu'nun üyeleri olan Quaker'larla tanışır.  Quaker lideri John Woolman'ın kitaplarını okur ve köleleştirmeye karşı çıkan ve kadınları liderlik rollerine dâhil eden bu gruba katılmayı düşünür.  

 

Quaker olmaya karar verir

 

Yaklaşık bir yıl sonra Charleston’a dönen Sarah, kalıcı bir yer değiştirme niyetiyle Philadelphia’ya geri döner. Annesi buna karşı çıkar ancak, Philadelphia’daki Sarah, Dostlar Topluluğu’na katılır ve basit Quaker kıyafeti giymeye başlar. Sarah, Charleston’daki ailesini kısa bir ziyaret için 1827 yılında tekrar döner. Bu zamana kadar, Angelina annelerine bakmaktan ve hane halkını idare etmekten sorumludur. Angelina da, Charleston çevresinde başkalarını dönüştürebileceğini düşünerek Sarah gibi bir Quaker olmaya karar verir. 

 

İnsanların çalınan emeği için yiyecekleri boykot eder

 

Angelina, 1829 yılında, güneydeki insanları kölelik karşıtı davaya dönüştürmekten vazgeçer, bu yüzden Philadephia’da Sarah’a katılır. Kardeşler, kendi eğitimlerini sürdürür ve kiliselerin veya toplumların desteğine sahip olamadıklarını görür. Sarah, bir din insanı olma umudundan, Angelina da, Catherine Beecher’in okulunda okuma hayalinden vazgeçer. Hayatlarındaki bu değişikliklerin ardından Sarah ve Angelina, Amerikan Sömürgecilik Derneği’nin ötesine geçen kölelik karşıtı harekete dahil olur. Kardeşler, 1830 yılındaki kuruluşundan kısa bir süre sonra Amerikan Kölelik Karşıtı Derneği’ne katılır. Ayrıca köleleştirilmiş insanların çalınan emekleriyle üretilen yiyecekleri boykot etmeye çalışan bir organizasyonda aktif rol alır. 

 

Kölelik karşıtı çabasını yazar 

 

Angelina, 30 Ağustos 1835 yılında kölelik karşıtı lider William LIoyd Garrison’a kölelik karşıtı çabaya olan ilgisini ve köleleştirme konusundaki ilk elden öğrendiklerini yazar. William, izni olmadan mektubu yayınlar ve mektup geniş çapta yeniden basılır. 

 

‘Çocuklarınızı köleleştirmeye istekli misiniz?’

 

Quaker toplantıları, kölelik karşıtlarının yaptığı gibi, özgürleşmeyi destekleme konusunda tereddütlüdür ve aynı zamanda kadınların kamuya açık konuşmalarını desteklemez. Böylece kardeşler, 1836 yılında Quaker’ların eylemlerinin daha çok kabul gören Rhode Island’a taşınır. Angelina, 1836’da “(An Appeal to the Christian Women of the South)  Güneydeki Hıristiyan Kadınlara İtiraz” adlı makalesini yazar. Yazısında beyaz güneyli kadınları köleliğe karşı çıkmaya çağırır: “Size, arkadaşlarıma, anne olarak hitap ediyorum; Çocuklarınızı köleleştirmeye istekli misiniz? Böyle bir soruya korku ve öfke ile bakıyorsunuz. Ama neden? Kölelik yanlış mı? Eğer sıkça söylendiği gibi, köleler, kendilerini ve ailelerini sağlama aldıkları için umutlu ve efendilerinden daha mutlularsa neden çocuklarınızı, kendileri için sıkıntı yaşamasınlar diye köleleştirmiyorsunuz? Yasaları yapmadığınızı biliyorum, ama aynı zamanda sizin yapanların eşleri, anneleri, kız kardeşleri ve kızları olduğunuzu da biliyorum; eğer gerçekten köleliği devirmek için hiçbir şey yapamayacağınızı varsayıyorsanız, büyük ölçüde yanılıyorsunuz.”

 

Irkçılık ve önyargı

 

Köleleştirmeyi meşrulaştırmak için kullanılan tipik İncil argümanlarıyla yüzleştiği ve bunlara karşı çıktığı “Güney Devletleri Ruhban Sınıfına Bir Mektup” yazar. Her iki yayın da köleleştirmeye güçlü Hıristiyan gerekçesiyle karşı çıkar. Sarah, bunu “Özgür Renkli Amerikalılara Bir Adres” ile takip eder. 1836 yılının kasım ayında Amerika Kölelik Karşıtı Sözleşmesi’nin çalıştayına kadın olarak katılan yalnızca onlardır. Yaptıkları analize göre, ırkçılık ve önyargılar, köleliği meşrulaştıran ana sebeplerdendir. Çalıştaydan sonra aktif olarak kamusal alanlarda kölelik düzeninin kaldırılması konusunda konuşmalar yaparlar. Kadınlar tarafından hazırlanan New York Kölelik Karşıtı Sözleşmesi’nin düzenlenmesine yardımcı olur. 

 

Yasama meclisine hitap eden ilk kadınlar olurlar

 

Sarah ve Angelina, 1837 yılında 23 hafta boyunca kendi paralarını kullanarak ve 67 şehri ziyaret eder.  Çalışmaları çok başarılı olur. Pek çok dernekle kölelik karşıtı dilekçeler oluşturarak binlerce imza toplarlar. Sarah, köleliğin kaldırılması konusunda Massachusetts Eyalet Yasama Meclisi ile konuşacaktır ancak hastalanır ve Angelina onun adına konuşur. Köleliği sona erdirmek isteyen 20 bin kadının imzaladığı bu dilekçeleri meclise sunar. Massachusetts Eyalet Yasama Meclisi’ne hitap eden ilk kadınlar olurlar.

  

Aynı yıl Angelina, "Nominal Olarak Özgür Devletlerin Kadınlarına Çağrı"yı yazar ve iki kardeş Amerikan Kadınlarının Kölelik Karşıtı Konvansiyonu’ndan önce konuşmuş olur.

 

Toplumsal hayatta başarılı olma ülküsünü savunur  

 

Massachusetts’teki cemaat bakanları, erkek kardeşler de dâhil olmak üzere meclisler önünde konuşmak ve erkeklerin Kutsal Kitap yorumunu sorgulamakla kardeşleri kınarlar. Bakanlardan gelen mektup, 1838 yılında Garrison tarafından yayınlanır. Bundan sonra, Sarah kadınlar tamamen özgürleşmeden, başkalarının hakları için çalışmalarının etkili olmayacağına karar vererek “Letters on Eguality of Sexes and Women (Cinsiyetlerin Eşitliği ve Kadınların Durumu Üzerine Mektuplar)” adlı belgeyi kaleme alır. Bu belge “bireysel feminizm”in manifestosu sayılır. Amerika’da feminist hareketin köklerinin dayandığı bireysel feminizm, var olan kanun ve kurumlar içinde kadın ve erkeğin eşit bir biçimde yer almasını talep eder. Kardeşler, kadının hem özel hayatında eş, anne, vb. rollerinin layığı ile yerine getirilmesi, hem de toplumsal hayatta başarılı olma ülküsünü savunur. 

 

Sarah eşitlik talebini, “Erkek kardeşlerimden tek istediğim, boynumuzdan ayaklarını artık çekmeleri ve bizlerin ayağa kalkıp, Tanrı’nın olmamızı istediği yere gelebilmemizdir” sözleriyle ifade eder. 

 

Angelina, Philadelphia'da kadınları ve erkekleri içeren bir grubun önünde bir konuşma yapar. Buna kızan bir güruh binaya saldırır ve ertesi gün bina yakılır. 1838 yılında Angelina, bir başka kölelik karşıtı ve öğretim üyesi olan Theodore Dwight Weld ile ırklar arası bir arkadaş ve tanıdık grubun önünde evlenir. Weld bir Quaker olmadığı için Angelina, Quaker toplantılarının oyundan çıkarılır (ihraç edildi); Sarah da düğüne katıldığı için oylanır.

 

Oy hakkı yasalarını ihlal eder

 

Sarah, Angelina ve Theodore ile bir New Jersey çiftliğine taşınır ve birkaç yıl boyunca ilki 1839 yılında doğan Angelina'nın üç çocuğuna odaklanır. Elizabeth Cady Stanton ve eşi de dâhil olmak üzere diğer reformcular zaman zaman onlarla kalır. Üçü, yatılılar alarak ve bir yatılı okul açarak kendilerini geçindirir. İç savaş’tan sonra Sarah, kadın hakları hareketinde aktif kalır. 1868 yılında Sarah, Angelina ve Theodore, Massachusetts Kadın Oy Hakkı Derneği'nin memurları olarak görev yapar. 7 Mart 1870 yılında kardeşler, 42 kişiyle birlikte oy vererek oy hakkı yasalarını kasten ihlal eder. 

 

Aktivistlere mektuplar yazmaya devam eder

 

Sarah ve kardeşi, hayatlarının geri kalanında kadın hakları ve köleleştirme konularında diğer aktivistlere destek mektupları yazmaya devam eder. Sarah, 1873 yılında yaşamını yitirir. Angelina, kardeşinden sadece birkaç yıl sonra, 26 Ekim 1879 yılında hayata veda eder.