HABER MERKEZİ - Antik Yunan’da özgür ruhlu kadın olarak tanımlanan Aspasia, Yunan felsefesinin önemli isimleri arasında yer alır. 

 

İlk çağ düşünce tarihine adını yazdıran kadınlardan biri olan Aspasia’nın MÖ. 460 yılında doğduğu tahmin ediliyor.  Tarihteki adı ile Antik Yunan şehri Milet, bugünkü Aydın ili sınırlarında büyüdüğü tahmin edilen Aspasia’nın öyküsüne kulak verelim. 

 

İyi bir eğitim alır

 

İyi bir eğitim gördüğü belirtilen Aspasia, Axiochus’un kızıdır. 20’li yaşlarda Atina’ya gelmiş ve kendinden 30 yaş büyük olan Perikles ile evlenen Aspasia,  dönemin diğer kadınlarına nispeten iyi bir eğitim alma olanağı bulur, bunun en büyük sebebi ise yabancı ve büyük olasılıkla “Hetaera” denilen kadınlar grubuna mensup olmasıdır. Aspasia’nın bu sınıfa dahil olmasının sebebi, ülkeye savaş sonrası gelen bir yabancı olması gösterilir.

 

İyi bir felsefe hocasıdır

 

Kimi tarihçiler, Aspasia hakkında birçok cinsiyetçi ve hakarete varan sözler sarf eder. Ancak bu sözlerin Aspasia’yı karalamak adına öne sürüldüğü belirtilir. Öte yandan bir diğer kaynağa göre, Sokratikler, Aspasia’yı bambaşka bir şekilde betimler. Onun için iyi bir felsefe hocası olduğu yazılıdır. Xenephon, “Socrates’den Anılar” adlı yapıtında Aspasia’dan saygı ile söz eder.

 

Özgür ruhlu kadın

 

Karşıt uçlar arasında hem konuşma sanatı hem de çok iyi derecede felsefe bilgisi olan Aspasia, özgür ruhlu bir kadın olarak her zaman tutarlı davranışlarına devam eder. Perikles’in politikası üzerinde büyük etkisi olduğu ve onun bazı konuşmalarını yazdığı belirtilir. Bunlardan en ünlüsü ise “Peloponez Savaşları”nda yaşamını yitirenler için yapılan törendeki konuşmadır. 

 

Yunan felsefesinin önemli isimleri arasında yer alır

 

Aspasia, Atina’da bir salon açar ve bu salondaki konukları ise sanatçılar, devlet adamları, Anaxagoras, Archimed, Sophokles, Socrates gibi birçok filozoftan oluşur. Yine bu süreçte komedi yazarları Aspasia’yı bir kez daha hedef alır.  Aspasia’yı “tanrı tanımaz” olarak lanse edip hakkında dava açacak kadar ileri gidilir. Eşi Perikles, Aspasia’yı mahkemede savunur ve Aspasia, suçsuz bulunur. Davanın ardından Aspasia, Perikles’in ilk evliliğinden olan çocukları ve diğer yöneticiler tarafından tekrar tekrar hakarete varacak iddialarla karşı karşıya kalır. Ancak bu iftiralar, “Aspasia’nın öne çıkan özelliklerini perdeleyemez. Öyle ki adı bugüne dek Yunan felsefesinin önemli isimleri arasında yer alır. 

 

Antik Yunan'da toplum içine çıkmış tek kadın

 

Kimi araştırmacılar, Aspasia’nın Antik Yunan’da toplum içinde ortaya çıkabilmiş tek kadın olduğunu savunur.  Aspasia, yaşamının devamında da “üst düzeyde diyalektik ve retorik hocası” olarak aranan kişi olur. 

 

Aspasia, net olmayan bilgilere göre, MÖ. 400 yılında hayatını kaybeder.