HABER MERKEZİ - Radyasyon alanında yaptığı araştırmaları ile bilim dünyasının odağında olan Marie Curie, hala iki Nobel ödülü alan tek kadın. Marie’nin araştırma notları ise hala inceleniyor.

 

Bilimin "kadınsızlaştırılmak" istenen tarihinde var olmuş kadınlardandır Marie Curie. Marie Salomea Sklodowska, 7 Kasım 1867 tarihinde Polonya'nın Varşova kentinde dünyaya gelir. O dönem Varşova'da kadınların üniversite eğitimi ya da teknik eğitim alması mümkün olmadığı için yurtdışına çıkmaları gerekir. Marie ve ablası Bronya'nın bu amaçla çalışıp biriktirdikleri para ile önce Bronya Sorbonne'da tıp eğitimi alır, ardından Bronya, Marie'nin eğitimi için destek olur. 1891 yılında Paris'e ablasının yanına giden Marie, bir buçuk yılsonunda sınıfının birincisi olarak fizik diploması alır. İkinci diplomasını ise 1894 yılında matematik alanında alır. Bir sonraki hedefi ise öğretmenlik diploması alıp Varşova'ya dönmektir.

 

1894 yılında Polonyalı bir bilim insanı aracılığıyla, kardeşi ile piezoelektriği keşfeden Pierre Curie ve Marie, Temmuz 1895'te evlenirler. Marie, Pierre'in soyadını alarak Marie Curie olur. 

 

Marie 1897'de, daha önce Henri Becquerel'in duyurduğu, uranyum tuzlarının yaydığı, sonraları radyoaktivite olarak adlandırılacak ışın üzerine detaylı araştırmalara başlar. Temmuz 1898'de Marie ve Pierre, yeni radyoaktif bir element olan ve uranyumun radyoaktif bozunmasından ortaya çıkan polonyumu bulduklarını duyurur. Eylül 1898'de doğal radyoaktif element radyumu duyururlar.

 

Marie, 1904 yılında doktorasını vererek Fransa'da gelişmiş bilim alanında doktora unvanı alan ilk kadın olur. Aynı yıl radyoaktivite konusundaki araştırmalarından dolayı, Pierre ve Henri ile paylaştığı Nobel Fizik Ödülü'nü alarak, tarihte Nobel Ödülü alan ilk kadın olur.

 

Aynı yıl Marie, Sevr'de bir okulda fizik öğretmenliğine başlar. 1904 yılının sonlarına doğru Marie ve Pierre ,radyasyondan kaynaklanan rahatsızlıklar geçirmeye başlar. Bu dönem radyumun dokuya verdiği zarar, araştırmacılar tarafından kabul edilmeye başlanır, ancak radyumun etkisinin kötü dokulara uygulanarak tedavide kullanılabileceği fikri de doğar. 

 

19 Nisan 1906'da Pierre Curie bir at arabasının çarpması sonucu yaşamını yitirir. Marie’de Pierre'in Sorbonne'daki öğretmenlik görevini sürdürür ve 1908'de Sorbonne'daki ilk kadın profesör olur.

 

Marie, 1911 yılında radyum ve polonyumun keşfi ve araştırılmasındaki rolünden ötürü Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü. Böylece tarihte iki Nobel Ödülüne sahip ilk kişi olur Marie. Ve o hala 2 Nobel Ödülüne sahip tek kadın. 

 

Cinsiyetçiliğin hedefi olur

 

Başarılarının yanı sıra cinsiyetçi saldırılara da maruz kalan Marie, ilk olarak tümü erkeklerden oluşan Fransız Bilim Akademisi'nin, bir oyla üyeliğini reddetmesi ile karşı karşıya kalır. Ardından, özel hayatı ile hedef alınarak, başarılarına gölge düşürülmek istenir. 

 

Aralık 1911'de Nobel Ödülünü almak için Stokholm'e giden Marie, burada yaptığı konuşmasında, Pierre'in katkısı olsa da radyoaktivitenin atomun bir özelliği olduğu hipotezinin kendi çalışması olduğunu duyurur. 

 

Taşınabilir röntgen cihazları yapar

 

1914 yılında Paris Üniversitesi'nde Radyum Enstitüsü kurulur ve Marie Curie ilk müdür olarak atanır. Birinci Dünya Savaşı sırasında taşınabilir röntgen cihazları yaparak, kızı Irene ile birlikte, genç kadınlara x ışını teknolojisini öğreten Marie, ayrıca fizik tedavi uzmanlarına savaş ortamında radyoloji ekipmanını nasıl kullanacaklarını gösterir. Bu esnada ise yüksek dozda radyoaktif ışına maruz kalırlar.

 

Varşova'daki Radyum Enstitüsü'nün kurulmasında önemli rol oynayan Marie, başkan Herber Hoover'ın kendisine verdiği 50 bin dolar ödülle Varşova'da yeni kurulan laboratuvara radyum alır.

 

'Bilim için ölen kadın'

 

Marie, 4 Temmuz 1934'te Fransa'nın Savoy kentinde kan kanserinden yaşamını yitirir. Marie'nin hastalığı radyasyona bağlandığı için "bilim için ölen kadın" da denir ona. Marie, yaşamını yitirişinin ardından Sceaux'taki aile mezarlığına defnedilir, ancak 20 Nisan 1995'te Marie ve Pierre'in mezarları Fransa' nın ulusal anıt mezarı olan Panthéon'a taşınır. Marie Curie başarılarından dolayı bu şerefe layık görülen ilk kadındır.

 

Ayrıca Marie'nin not defterleri de maruz kaldığı yüksek radyasyon nedeniyle kurşun kaplı bölmelerde muhafaza edilmekte.