HABER MERKEZİ - Yaşamını kadınların oy kullanma hakkı için mücadeleye adayan radikal feminizm kuramcısı ve ilk süfrajetlerden Emmeline Pankhurst,  92 yıl önce bugün hayata gözlerini yumdu.   

 

Radikal feminizm kuramcısı, süfrajet ve kadın hakları savunucusu Emmeline Goulden, 14 Temmuz 1858 yılında İngiltere’nin Manchester kentinde doğar. Köleliğe, tahıl yasalarına karşı ve kadınların seçme seçilme hakkı için Liberal Parti’nin desteklediği orta sınıf bir aile ortamında büyüyen Emmeline, henüz 14 yaşında iken İngiltere’de kadınların seçme ve seçilme hakkı üzerine yapılan bir toplantıya katılır. 

 

Siyasete atıldı

 

Paris’te eğitimini tamamladıktan sonra Manchester’e dönen Emmeline, 24 yaşında iken kendisi gibi kadın hakları için verilen mücadeleyi destekleyen avukat Richard Marsden Pankurst ile evlenir. Sonraki on yıl boyunca beş çocuğu olan Emmeline, çocuklarına ve evdeki sorumluluklarına rağmen, siyasete atılır.  Parlamentoda kampanya yürüten ve siyasi toplantılara ev sahipliği yapan Emmeline’in, eşi Richard 1898’de yaşamını yitirir. 

 

WSPU’yu kurdu

 

Sonraki beş yıl boyunca Emmeline, kadın haklarına olan tutkusunu korur ve yalnızca kadınların oy kullanma haklarına, Kadınların Sosyal ve Politik Birliği’ne (WSPU) odaklanan yeni bir kadın grubu oluşturmaya karar verir. Birliğin sloganı ise “Deeds Not Words” olur. Birliğin geliştirdiği Şiddetsizlik Teorisi de, ABD’de kadın hareketleri, Hindistan’da Mahatma Gandi’nin Britanya’nın sömürgelerine karşı yürüttüğü ayrıca Martin Luther King’in öncülüğünü yaptığı Amerikan-İngiliz Vatandaşlık hakları hareketi için kullanılır. 

 

Emmeline’nin kızları Sylvia ve Christabel de anneleri gibi kadın hareketlerinde aktif bir şekilde rol alır. 

 

Kadınlardan Emmeline için eylem

 

Kadınların oy hakkı için verdiği mücadele, 1911 ile 1913 yılları içerisinde giderek yayılır. Yapılan kimi eylemlerden sorumlu tutulan Emmeline, 3 Nisan 1913’te tutuklanır. Üç yıl hapis cezası verilen Emmeline için kadınlar sokağa çıkar ve eylemler düzenler. Kısa süre zarfında eylemler ülke geneline yayılır. 

 

Cezaevinde girdiği açlık grevi nedeniyle sağlık durumu kötüleşen Emmeline, 12 Nisan 1913’te serbest bırakılır. 

 

Emily Davison kadın hakları şehidi ilan edilir

 

Protesto eylemlerinin devam ettiği ülkede 1 Haziran 1913’te Epsdom’da bir at yarışı düzenlenir. Bu yarış sırasında ise yine kadınların oy hakkı için mücadele veren süfrajetlerden Emily Davison yaşamını yitirir. Emmeline’in, kadın hakları şehidi olarak ilan ettiği Emily için bildiriler hazırlanarak hipodromun meleği olarak gösterilir. 

 

Açlık grevine başladı

 

Aynı yıl parlamento, tutuklu süfrajetlerin devam eden açlık grevleri nedeniyle Kedi ve Fare Antlaşması adlı yasa tasarısını kabul eder. Açlık grevi nedeniyle hasta olan tutuklular serbest bırakılır ancak iyileştikten sonra tekrar tutuklanmaları istenir. Bu antlaşmayla sağlığına kavuşan Emmeline, 1914 yılının şubat ayında tekrar tutuklanır. Cezaevinde yeniden açlık grevine başlayan Emmeline, hastalanması sonucu bir kez daha serbest bırakılır. Emmeline, 22 Mayıs 1914 tarihinde Birleşik Krallık hükümdarı V. George’a dilekçe vermeye çalışırken Buckingham Sarayı önünde tekrar tutuklanır. Orada bulunan fotoğrafçılar, Emmeline ‘in tutuklanırken fotoğrafını çeker. 

 

‘Sarayın kapısında tutuklandı, krala söyleyin’

 

The Suffragette dergisi, Emmeline’in “Sarayın kapısında tutuklandı. Krala söyleyin” diye haykırışını, yazar. Emmeline’in tutuklanmaya çalışılırken çekilen fotoğrafı, aynı gün Londra’daki birçok gazetede manşet olur ve kadın hareketlerinin görsel olarak ilk fotoğrafı olur. 

 

‘Kadınlar ya öldürülecek ya da oy kullanacak’

 

Emmeline, kadınların oy hakkı için verdiği mücadeleye ilişkin şu sözleri dile getirir: “Kadınların başarılı olamayacağını düşünen sizlere şunu söylemek isterim: İngiliz hükümetini bu pozisyona getirmeyi başardık. Hükümet artık şu alternatifle yüzleşmek zorunda: Kadınlar artık ya öldürülecek, ya da oy kullanacak.”

 

Eylemleri sonlandırma çağrısı 

 

Emmeline, kadınların da oy kullanacakları bir ülkeye sahip olmalarını sağlamak için ihtiyaç duyduklarını belirterek, eylemleri sonlandırma çağrısında bulunur. Bunun üzerine tüm WSPU’lu kadınlar serbest bırakılır. Emmeline, çağrısını yaptığı sırada 1.Dünya Savaşı başlar. Savaşın sürdüğü 4 yıl boyunca kadınların desteği, İngiliz hükümetini de geri adım atmaya iter. Böylece 1918 yılının kasım ayından itibaren ülkede 21 yaş üstü kadınlar parlamento üyesi olabilirler, ancak hala seçme hakları yoktur. 

 

Aynı yıl Muhafazakar Parti’ye katılan Emmeline, sağlık durumunun kötü olması nedeniyle sonraki yıllarını Kanada ve Bermuda Adaları’nda geçirir. 

 

Birleşik Krallık’a 1925 yılında geri dönen Emmeline, 14 Haziran 1928 yılında Londra’da hayatını kaybeder. Emmeline’in ölümünün hemen ardından kadınlar için genel oy hakkı yürürlüğe girer.