Hikmet Tunç

 

VAN - Mesleklerindeki cinsiyetçi uygulamalara karşı kadın meslektaşlarına çağrı yapan Elektrik ve Elektronik Mühendisi Işık Gürbulak, kadın meslektaşlarına çağrı yaparak, “Söyleyecek sözümüz, değiştirecek gücümüz var” dedi.

 

Kadınlar çalışma yaşamında cinsiyetçiliğe karşı mücadele ederken, bazı meslek gruplarında ise bu mücadele daha fazla engele karşı sürüyor. Esnek, güvencesiz düşük ücretle çalıştırma, kriz zamanlarında ilk işten çıkarılmayla kadınlar karşı karşıya bırakılırken, birçok iş kolu ise sadece “erkek işi” olarak görülüyor.

 

TMMOB Kadın Çalışma Grubunda yer alan Elektrik ve Elektronik Mühendisi Işık Gürbulak, maruz kaldıkları cinsiyetçiliği meslek hayatından örneklerle anlattı.

 

‘Sahada yok sayılıyoruz’ 

 

Mühendislikte kadınların eğitime başladıkları andan itibaren cinsiyet ayırımına maruz kaldıklarını söyleyen Işık, bu ayrımın meslek hayatı süresince devam ettiğini belirtti. Kadınların çalıştığı şirkete, kuruma, kuruluşa karşı bilgisini kanıtlamak zorunda bırakıldığını kaydeden Işık, yeraltı, arazi, şantiye, fabrika, tersane, güverte ve ofis alanlarında kadının yok sayıldığına vurgu yaptı.

 

‘Kadın olarak yapabilir misin?’ mobbingi

 

Karşılaştığı en belirgin eşitsizliklerden birinin ücret olduğunu vurgulayan Işık, “Çalışma koşullarında özel hakların tırpanlandığını gördüm. İşe alımlarda kadın olduğum için ‘Evlenmeyi düşünüyor musun? Çocuk yapmayı düşünüyor musun? Sen bu işi kadın olarak yapabilir misin?’ sorularına maruz kaldık” diye konuştu.

 

‘Avrupa koşullarında çalışan kadın mühendisimiz yok’

 

Endüstriyel otomasyon bölümünde ve işi gereği fabrikalarda çalıştığını ifade eden Işık, “Fabrikada gezmek, gerektiğinde şantiyede bulunmam gerekiyordu. Bu sadece Türkiye’deki şirketlerle ilgili değil, Amerika’da da işe başvuru yaptığımda, iş görüşmesinde Avrupa sorumlu müdürü bana açık açık, ‘Avrupa’da bu koşullarda çalışan hiç kadın mühendisimiz yok. Sen Türkiye gibi bir ülkede bu işi yapabilecek misin?’ diye sordu. Ben zaten o işi yapıyordum. Sadece bir şirketten başka bir şirkete geçecektim” dedi. 

 

‘Koşullar nedeniyle otosansür uygulamaya başlıyoruz’

 

“Kadın olarak kendi kendimize de uyguladığımız otosansür var” sözlerini kullanan Işık, şöyle devam etti: “Mesela kadın görüntümüzü bastırmak, daha az dikkat çeken kıyafetler giymek, makyaj yapmadan çıkmak. Hani olabildiğinde kadın kimliğimizi geri plana atmak. Fabrika ortamlarına, şantiye ortamına gidiyorsanız tuvalet gibi basit fizyolojik gereksinimlerinizi bile karşılamak sorun olabiliyor. Yemekte oturacak kalkacak yer dahi bulamıyorsunuz.” 

 

‘En büyük rakibimiz erkek zihniyetine sahip kişiliklerdir’

 

“İş hayatında yine rastladığım bir konu daha var; erkeklerin inanılmaz bir dayanışması var. Biz kadınlara ise ‘böl, parçala, yönet’ mantığıyla yaklaşılıyor” diyen Işık, “Birbirimizi rakip gösteriyorlar. Bunu kabul etmeyelim. Hiçbir kadın diğer kadının rakibi değildir. Bizim en büyük rakibimiz erkek zihniyetine sahip bireylerdir” ifadelerini kullandı.

 

‘Mühendislik tam da kadın işidir’

 

Kadınların mesleki açıdan iyi olduklarını, mühendislik mesleğinin tam da “kadın işi” olduğunu söyleyen Işık, şöyle konuştu: “Mühendisliğin türediği ‘hendese’ sözcüğü ‘hesap yapma’ ve kadınlar çok iyi hesap yapar. Kadınlar hesaptan iyi anlıyor. Çünkü hem biyolojik yapımız hem de çocuk yetiştirme ve diğer tüm yüklenen sorumluluklar nedeniyle birçok işi ve birçok detayı aynı anda planlayabiliyoruz. Hiçbir detayı gözden kaçırmadan bütün akışı projelendirip, planlama yeteneğimiz var. Aslında bu da tam mühendiste olması gereken özelliklerdir. Sorun çözme yeteneklerimiz yüksek. Erkekler hep fiziksel gücü öne çıkarıyorlar ama mühendislik bir beyin, hesap işidir. Evet ‘mühendislik bizim işimiz’ diyorum.”

 

‘Sorunlar karşısında mücadele edin’

 

Son olarak meslektaşlarına erkek egemen zihniyet tarafından maruz kaldıkları sorunlar karşısında mücadele etmeleri çağrısı yapan Işık, “Daha fazla sorunla karşı karşıya kalabiliriz. Meslekte kadın arkadaşlar birçok sorunla karşılaşıyor ama bizim bunu aşacak gücümüz var. Yeter ki kararlı olalım. Söyleyecek sözümüz, değiştirecek gücümüz var” dedi.