HABER MERKEZİ - İSİG'in, kamuoyu ile paylaştığı Şubat ayı iş cinayetleri raporuna göre, 9’u kadın, 1’i çocuk olmak üzere en az 125 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. Raporda ayrıca 2019'un ilk iki ayında toplamda en az 284 işçinin iş cinayetlerinde yaşamını yitirdiği belirtildi.  

 

İşçi sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi'nin (İSİG) yüzde 74’ünü ulusal ve yerel basından; yüzde 26’sını ise işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri ve sendikalardan edindiği bilgilerle oluşturduğu Şubat ayı iş cinayetleri raporu kamuoyu ile paylaşıldı. Raporda, kadın işçi ölümlerinin en çok kayıt dışı çalışmanın en yüksek olduğu tarım-orman işkolunda gerçekleştiği belirtilerek, “Tarım, güvencesiz çalışma koşullarıyla dikkat çeken bir sektör. Her türlü haktan yoksun biçimde çalışan tarım işçisi kadınlar her gün ölümle yüz yüze kalıyor. Uzun çalışma saatleri ve kayıt dışı çalışma oranlarının yüksek olduğu tekstil-deri, ticaret-büro, sağlık, turizm-konaklama işkolları da kadın iş cinayetlerinin en çok yaşandığı diğer işkolları” ifadeleri kullanıldı.

 

'Kadın iş cinayetlerinin yarısı trafik ve servis kazaları sebebiyle'

 

Kadın iş cinayetlerinin yarısı trafik ve servis kazaları sebebiyle yaşandığı aktarılan raporda, “Trafik ve servis kazaları başta tarım olmak üzere güvencesiz işlerdeki en önemli iş cinayeti sebeplerinden birisi. Bu sebeple yaşanan iş cinayetlerinde yaşamını yitirenlerin ağırlıklı kısmı kamyon, traktör ya da minibüslerle tarlalara taşınan tarım işçisi kadınlar. Ezilme-göçük ve yüksekten düşme de kadın iş cinayetlerinin diğer başlıca nedenleri” diye belirtildi.

 

Son yıllardaki kadın iş cinayetlerinde, kadın işçilerin işyerinde ya da iş yolunda bir erkeğin şiddeti sonucu yaşamını yitirmesindeki artışa dikkat çekilen raporda şunlar kaydedildi: “2018 yılında yaşanan kadın iş cinayetlerinden 7’sinin nedeni kadınların işyerindeki ya da işyerine dışarıdan gelen bir erkek tarafından katledilmesi ya da cinsel ve fiziki şiddet görmesi. Bu durum işyerlerinin özellikle kadınlar bakımından güvensizliğini göstermeye yetiyor.”

 

İş cinayetlerinde hayatlarını kaybeden kadınların çoğunun sendikasız olduğu, en az yüzde 75’inin ise kayıt dışı çalıştırıldığı vurgulanan raporda, “Kayıt dışı ölümlere ulaşmanın güçlüğü göz önüne alındığında hem kadın işçi ölümlerinin sayısının hem de ölümlerdeki kayıt dışı oranının çok daha yüksek olacağı görülüyor" denildi.

 

'Kadın işçilere dair istatistikler çok eksik'

 

Raporda devamla şu ifadelere yer verildi: 

 

“SGK istatistikleri özellikle kadın işçilere dair iş cinayeti, iş kazası ve meslek hastalıkları istatistikleri bakımından oldukça eksik. Özellikle mevsimlik tarım işçileri SGK verilerinde yer almıyor. Ücretsiz aile işçiliği, ev eksenli üretim, gündelikçilik, bakıcılık gibi kadın istihdamının yoğun olduğu alanlar da yine verilerde yer verilmeyen çalışma biçimleri. Devletin, kadınlar açısından en çok iş kazası yaşanan sektörleri, verilerin dışında tutması ise kadın emekçilerin emeklerinin ‘görünmezliğini’ bilinçli bir politika ile hepten derinleştiriliyor.

 

‘Kadın işçilerin iş kazası geçirme sayıları her yıl daha da artıyor’

 

Kadın işçilerin iş kazası geçirme sayıları her yıl daha da artıyor, buna yönelik hiçbir önlem alınmıyor ve kadın istihdamının yoğun olduğu alanlar hali hazırda sorunlu işleyen denetimin tamamen uzağında kalıyor. Kadın işçilere meslek hastalığı tanısı koyma süreci de başlı başına bir ayrımcılık içeriyor, kadınlar yaşadıkları sağlık sorunlarının iş dışındaki sebeplerden ötürü de yaşanmış olma ihtimali öne sürülerek çoğunlukla meslek hastalığı tanısı konulmamasıyla yüz yüze kalıyor. Oysaki kadın istihdamının yoğunlaştığı özellikle hizmet ve tarım sektöründeki işler emek yoğun ve kadının ev işleriyle paralel işler. Bu gibi işlerin mesaisinin hem evde hem de işte tekrar ediyor oluşu kadın işçilerin sağlığının bozulması için çifte risk oluşturuyor.”

 

Raporda paylaşılan veriler şu şekilde:

 

“*Elimize Ocak ayına dair dört iş cinayeti bilgisi daha ulaştı. Bu noktada Ocak ayında en az 159 ve Şubat ayında en az 125 olmak üzere; Türkiye’de 2019 yılının ilk iki ayında en az 284 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.

 

*125 emekçinin 108’i ücretli (işçi ve memur), 17’si kendi nam ve hesabına çalışanlardan (çiftçi ve esnaf) oluşuyor.

 

*Ölenlerin 9’u kadın işçi, 116’sı erkek işçi. Kadın işçi cinayetleri tarım, gıda ve tekstil işkollarında gerçekleşti.

 

*15 yaşında bir inşaat işçisi çocuk işçi can verdi.

 

*3 mülteci/göçmen işçi yaşamını yitirdi. Mülteci/göçmen işçilerin 2’si Afganistanlı ve 1’i Suriyeli.

 

* Ölümler en çok inşaat, taşımacılık, tarım, ticaret/büro, güvenlik, madencilik, gıda, enerji ve belediye/genel işler işkollarında gerçekleşti. Bu ay tarımda ölenlerin en az yüzde 64’ü ücretli. Yüzde 36’sını oluşturan çiftçi ölümlerinin ise bir kısmının başkasının tarlasını işleme ya da çobanlık vasıtasıyla ücretli olarak değerlendirilmesi gerektiğinin altını çizmekle beraber net olarak bir oran veremiyoruz.

 

*En fazla ölüm nedeni ezilme/göçük, trafik/servis kazası, yüksekten düşme ve kalp krizi. Özellikle kalp krizlerindeki artış uzun, yoğun ve fazla çalışmanın çıplak bir sonucu...

 

*Şubat’ta Türkiye’nin 43 şehrinde ve yurtdışında üç ülkede iş cinayeti gerçekleştiğini tespit ettik. En çok iş cinayeti İstanbul, Kocaeli, Antalya, Manisa, İzmir, Mersin, Ankara, Elazığ, Kütahya, Muğla ve Şanlıurfa’da yaşandı.

 

*Ölenlerin 2’si (yüzde 1,6) sendikalı işçi, 123 işçi ise (yüzde 98,4) sendikasız. Sendikalı işçiler belediye işkolunda çalışıyordu. Diğer yandan ölen başka sendikalı işçiler de olabilir. Ancak kâğıt üzerinde olan sendikal üyeliklerinin gerçek bir örgütlülük olmaması ve birçok sendikanın ölen üyelerini sahiplenmemesi sonucu net bir bilgi verme şansımız olmadığını da belirtelim. Bu durum özellikle kamu çalışanı/memur sendikaları açısından daha da tespit edemediğimiz bir husus.”