Mücadeleleri unutulmayan Cumartesi Anneleri 

 

Derya Ceylan 

 

HABER MERKEZİ - Galatasaray Meydanı’nda bin haftadır adalet arayışını sürdüren Cumartesi Anneleri, yaşamını yitirenlerin mücadelesini meydanda dile getirmeye devam ediyor. Berfo Ana’nın 33 yıllık bekleyişi, Elmas Eren’in çiçeklerle dolu bir mezar hayali ve daha niceleri için Cumartesi Anneleri, direnmeye ve umut etmeye devam ediyor.  

 

Cumartesi Anneleri, gözaltında kaybettirilen yakınlarının akıbetini sormak ve faillerin yargılanmasını talep etmek için bu hafta bininci kez toplandı. Galatasaray Meydanı'nda başlayan ve her hafta tekrarlanan bu sessiz çığlık, kayıpların anısını yaşatmaya ve adalet arayışını sürdürmeye devam ediyor. Bu buluşma, aynı zamanda yaklaşan 27 Mayıs Kayıplar Haftası'na da dikkat çekiyor.

 

23 yıl önce ilk kez toplanan anneler, bugün de aynı kararlılıkla meydanlarda. Kayıp yüzlerce insanın hikâyesi hala cevapsız sorularla dolu. “Unutmadık, unutmayacağız, vazgeçmiyoruz” sloganıyla umutlarını yineleyen Cumartesi Anneleri, bugüne kadar yaşamını yitiren annelerin mücadelesini anarak yollarına devam ediyor.

Kayıpların akıbetini soran ancak bu süreçte adaleti göremeden yaşama veda eden Cumartesi Anneleri/ İnsanlarını derledik. 

 

Asiye Doğan: Kaybedilen her canın hikâyesi 

 

Mêrdîn (Mardin) Kerboran (Dargeçit) ilçesinde gözaltına alındıktan sonra kendisinden bir daha haber alınamayan Seyhan Doğan'ın annesi Asiye, 2000 yılında, babası Ramazan Doğan ise 2010 yılında hayatını kaybetti. Seyhan’ın kemikleri, 2013 yılında ilçenin Bağözü köyünde yapılan kazı çalışmasında bulundu ve İstanbul Adli Tıp Kurumu'nda yapılan incelemeler sonucunda ona ait olduğu belirlendi. Kemikler, ilçedeki belediye mezarlığına defnedildi.

 

Zeynep Güney: Kaybın ardından gelen sessiz çığlık 

 

1981'de idam edilen ve cenazesi ailesine verilmeyen Veysel Güney'in annesi Zeynep Güney, oğlunun mezarına kavuşamadan 2012 yılında İzmir'de kalp yetmezliği sonucu hayatını kaybetti. Yıllarca Galatasaray Meydanı'nda diğer kayıp yakınlarıyla birlikte adalet arayan Zeynep, mektuplarında oğluna olan özlemini ve adalet talebini dile getirdi. 

 

Berfo Ana: 33 yıl süren bekleyiş 

 

12 Eylül darbesi sonrası kaybettirilen Cemil Kırbayır'ın annesi Berfo Kırbayır, 33 yıl süren arayış içinde dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan ile görüşmeler yapmış ancak verilen sözler yerine getirilmemişti. Berfo Ana, 2013 yılında 106 yaşında yaşama veda etti. Ardında hala çözülmeyi bekleyen bir adalet arayışı bıraktı.  Berfo ana oğlu Cemil gelir de evi tanımaz diye yıllarca evini boyamamıştı: “Benim evladım gelir diye kapıyı bacayı açık bıraktım. Ay geçti, gün geçti, sene geçti benim çocuğum gelmedi. Benim çocuğum ölmüşse cenazesini bana versinler" sözleriyle akıllarda kaldı.

 

Meryem Bulut: Ankara Katliamı’nda yaşamını yitirdi 

 

1994'te Amed’in Lîce ilçesinde gözaltına alınan ve bir daha haber alınamayan Mustafa Bulut'un annesi Meryem Bulut, barış ve adalet arayışı içindeyken 2015'te Ankara'da gerçekleşen katliamda hayatını kaybetti. Meryem, her zaman barış mesajları veren ve bu uğurda mücadele eden bir Barış Annesi olarak anıldı.

 

 

 

Kiraz Şahin: Eşinin akıbetini arayan bir yürek 

 

1996'da kaybettirilen eşi İsmail Şahin'in akıbetini öğrenemeden yaşamını yitiren Kiraz Şahin, 2015 yılında hayata gözlerini yumdu. Eşinin kayboluşuyla ilgili dönemin başbakanıyla yaptığı görüşmede adalet talebini ifade etmişti.

 

 

Cevriye Altunbaş: Bir mezar ve çiçeklerle dolu hayaller 

 

12 Eylül döneminde zorunlu askerlik yaparken gözaltına alınan ve bir daha kendisinden haber alınamayan Zeki Altunbaş'ın annesi Cevriye Altunbaş, oğlunun bir mezarının olmasını hayal ederek geçirdiği ömrünü 2015 yılında sonlandı. Cevriye'nin, sürekli çiçek koyabileceği bir mezara kavuşmanın hayalini kurduğu anlatıldı, ancak bu hayal gerçekleşmeden hayatını kaybetti.

 

 

Fatime Taşkaya: Yıllarca oğlunun kemiklerini aradı 

 

6 Aralık 1993'te gözaltına alınarak kaybedilen Hüseyin Taşkaya'nın annesi Fatime Taşkaya, “Oğlumun kemiklerini görmeden ölmek istemiyorum” diyerek, adalet arayışını vurguladı. Ancak 2015'te Tuzla'da yaşamını yitirdi ve bu dileği gerçekleşmeden dünyadan ayrıldı.

 

 

Asiye Karakoç: Adalet bekleyen sessiz çığlık 

 

1995'te gözaltında kaybedilen oğlu Rıdvan Karakoç'un cenazesi bulunmasına rağmen failler yargılanmadı. Asiye Karakoç, oğlunun faillerinin adalet önüne çıkarılmasını beklerken 2016 yılında hayatını kaybetti. Asiye, “Biz yine şanslıyız, tesadüf ve şansın yardımıyla mezarımızı bulduk. Yıllardır haykırdık ne gören ne anlayan oldu" demişti.

 

Kesriye Demir: Soruları cevapsız kalmış bir ann

 

Mêrdîn’in Mehsert ilçesinde Abdürrahim Demir 1995'te gözaltına alındıktan sonra bir daha haber alınamadı. Kesriye Demir, oğlunun akıbetini öğrenmek için yıllarca mücadele etti. “Oğluma ne oldu?” diye sormaktan vazgeçmeyen Kesriye, 2016 yılında yaşamını yitirdi.

 

Makbule Babaoğlu: Unutulmayan mücadele 

Makbule Babaoğlu, oğlu Nazım Babaoğlu'nun 1994 yılında Urfa'nın Siverek ilçesinde kaçırılmasının ardından öldürülmesine tanık oldu. Babaoğlu'nun annesi olarak, Makbule, hayatının son yıllarını, oğlunun ve diğer kayıpların adaletini arayarak geçirdi. Böbrek yetmezliği nedeniyle 80 yaşında 2017'de yaşamını yitirdi. Makbule, Cumartesi Anneleri eylemlerinde sıkça, "Devleti yönetenlere soruyorum, oğlumun kemiklerini bana vermeden nasıl barış yapacaksınız?" diye sordu.

 

Hediye Coşkun: Son sözler ve veda 

 

Hediye Coşkun, oğlu Abdurrahman Coşkun 1995'te gözaltında kaybettirildikten sonra, onun kemiklerini bulmak için mücadele etti. Kemiklerini bulup kokladıktan üç yıl sonra, 2017 yılında yaşamını yitirdi. Hediye'nin yaşam mücadelesi, Cumartesi Anneleri'nin adalet arayışının simgesel hikâyelerinden biri haline geldi.

 

Hatice Öztürk: Adalet arayışında yalnız kalmayan bir anne 

 

Hatice Öztürk, kızı Ayten Öztürk'ün 1992'de gözaltında kaybedilmesi ve ardından işkenceyle katledilmesinin acısını yıllar boyunca taşıdı. Ayten'in cenazesinin Xarpêt’te (Elazığ) bir arazide bulunmasına rağmen, faillerin yargılanmaması Hatice'yi derinden yaraladı. Hatice, kızının faillerinin yargılandığını göremeden, adalet mücadelesi yarım kalmış bir şekilde 2018 yılında hayatını kaybetti.

 

Fincan Bilgin: Bekleyişle dolu bir ömür 

 

Kenan Bilgin'in annesi Fincan Bilgin,  1994'te gözaltında kaybolan oğlu için "Kenan'a bir şey olmamıştır, bir gün çıkıp gelir" diyerek umudunu korumaya çalıştı. Ancak Fincan, son nefesine kadar oğlunun dönüşünü beklerken, bu bekleyiş hiçbir zaman sonuçlanmadı ve oğlunun cenazesini bulamadan 2019 yılında hayatını kaybetti.

 

Elmas Eren: Çiçeklerle donatılacak bir mezar peşinde 

 

12 Eylül 1980 darbesinin ardından kaybedilen oğlu Hayrettin Eren’in 39 yıl boyunca akıbetini öğrenmek için mücadele etti. Elmas, 2019 Ağustos'unda hayatını kaybetti, oğlunun mezarını çiçeklerle donatma hayalini ise gerçekleştiremedi.

 

Meryem Baskın: Ömrü adalet arayışıyla geçti 

 

Meryem Baskın, oğlu Abdülmecit Baskın'ın gözaltında katledilmesinin ardından yıllarca adalet mücadelesini sürdürdü. 2019 Şubat'ında hayatını kaybeden Meryem, oğlunun akıbetini arayan bir anne olarak hafızalarda kaldı.

 

Zeycan Yedigöl: Kayıpların anısını yaşatan kadınlar 

 

Zeycan Yedigöl, oğlu Nurettin Yedigöl'ün 12 Eylül darbesi sonrası işkenceyle katledilmesinin ardından, 39 yıl boyunca adalet arayışını sürdürdü. 2020 Kasım'ında 90 yaşında yaşamını yitiren Zeycan, oğlunun ve adaletin peşinden koşan bir anne olarak hatırlanıyor. 

 

Ziyneti Türkoğlu: Ömrünün sonuna kadar bekledi 

 

Ziyneti Türkoğlu, oğlu Talat Türkoğlu'nun 1996'da kaybettirilmesinden sonra, onun akıbetini öğrenemeden hayatını kaybetti. Talat'ın İstanbul'daki evine dönmek üzere yola çıkıp bir daha haber alınamaması üzerine başlayan acılı bekleyiş, Ziyneti'nin ömrünün sonuna kadar devam etti. Oğlunun kemiklerini bulamayan Ziyneti, derin bir hüzün içinde 2020 yılında yaşama veda etti.

 

Sarê Demir: Yıllarca süren adalet arayışının sonu 

 

Şirnex’in Hezex (İdil) ilçesinde yaşayan Sarê Demir, kanser hastalığı nedeniyle 2022 Temmuz'unda yaşamını yitirdi. Sarê'nin oğlu İbrahim Demir 1991'de kaybedldi, Sarê yıllarca oğlunun akıbetini öğrenmek için mücadele etti. Sarê'nin cenazesi ailesi tarafından Êlih’ten alınarak, Hezex’te bulunan Şeyh Hasan Mezarlığı’na defnedildi. 

 

Asiye Aydemir: Hafızaların silinmeyen izleri 

 

Cumartesi Annesi Asiye Aydemir, 1995'te gözaltında kaybedilen oğlu Hüseyin Aydemir'in akıbetini öğrenmek için uzun yıllar mücadele etti. 2023 Haziran'ında Asiye’nin yaşamını yitirişiyle, bir anne daha çocuğuna ve adalete ulaşamadı. Cumartesi Anneleri, dijital medya hesabından şöyle bir paylaşımda bulunmuştu: "Bir annemizin daha evladına ve adalete ulaşamadan aramızdan ayrılmasının derin üzüntüsünü yaşıyoruz. Aydemir ailesine ve tüm sevenlerine başsağlığı diliyoruz.”

 

Saffet Yaman: Adaletsizliğe karşı direniş 

 

1992 yılında gözaltında kaybedilen Hüsamettin Yaman'ın annesi Saffet Yaman, hakikate ve adalete ulaşamadan 2023'ün sonlarında hayatını kaybetti. Cumartesi Anneleri'nin dijital medya hesabında yapılan paylaşımda, "Bir annemiz daha hakikate ve adalete ulaşamadan hayata veda etti. Saffet annemiz rahat uyu; sen vazgeçmedin, bizler de Hüsamettin'i aramaktan vazgeçmeyeceğiz" ifadeleri kullanıldı. Saffet, oğlunun akıbetini öğrenme umuduyla yıllarca meydanlarda adalet çağrısı yapmış bir simgeydi.

 

Yarın: Cumartesi Annesi: Devlet bize hesap verecek!