AMED - İşsizlik sorununun yaşandığı Amed’de yurttaşlar, zaruri ihtiyaçlarını bile karşılayamaz duruma geldi. 4-5 bin lira maaşla yaşamlarını sürdürmeye çalışan yurttaşlar, krizin ve işsizliğin sorumlusu olarak “tek adama” işaret ederek, “Bir ekmek olmuş 15 TL, kim nasıl geçinsin?” diye sordu.

 

Ekonomik kriz koşullarında geçim sıkıntısı büyürken, artan işsizlik bu sorunu daha çözümsüz bırakıyor. Amed’de de işsizliğin artması, yurttaşı kayıt dışı, kötü koşullarda çalışmaya itiyor. Gençlerin yurt dışına gitme planları yaptığı, ailelerin temel ihtiyaçlarını karşılamakta dahi zorlandığı krizde işsizliği Amedlilere sorduk.

 

‘İşsizlik tek adamdan kaynaklanıyor’

 

Maddi nedenlerle okuyamadığını ve okulu bırakıp liseyi açıktan bitirdiğini söyleyen Yağmur Arslan, “Şu anda da iş arıyorum, bulabilirsem bir işe gireceğim. Bundan öncesinde İstanbul’da yaşıyordum. İstanbul’daki maddi hayat bizi çok zorladığı ve iş imkânı zor olduğundan dolayı biz de buraya gelelim dedik. Diyarbakır’ın, İstanbul’a nazaran daha seyek bir hayatı var, daha uygun. Fakat Diyarbakır’a geldiğimde de burada da 1-2 ay sonra pahalılığı göstermeye başladı. Maddi olarak zorlanmaya başladı. Bu işsizliğin tek bir adamdan kaynaklandığını düşünüyorum. Bu sorun baştaki insandan kaynaklanıyor zaten. Her şeyi bir hayli zorlaştırdı ki biz kadınlar olarak özellikle erkeklere nazaran daha fazla zorlanıyoruz” ifadelerine yer verdi.

 

Teklif edilen maaş 4 bin TL!

 

Yaşadığı olaydan örnek veren Yağmur, “Dün bir iş görüşmesine gittim. Kuaförüm… İş görüşmesi esnasında şöyle bir konuşma geçti; bana ne kadar ücret istediğimi sordu. Ben de beklentimin asgari ücret olduğunu söyledim, bana dediği şey ‘Burada hiçbir şekilde asgari ücret vermiyoruz’. Oradaki erkek çalışana ne kadar aldığını sorduğumda bana asgari ücret aldığını söyledi. Neden bana asgari ücret verilmediğini sorduğumdaysa çalışan kişinin eski çalışan olduğunu söylediler. Fakat ben bu meslekte çırak olarak değil usta olarak çalışıyorum ve bana verdikleri fiyat 4-5 bin TL. Bu fiyatla ne kendimi ne de ailemi geçindirebilirim ve ben şu an aileme de bakıyorum aynı zamanda. Artık kendi hayatımı da, okulumu da unuttum. Okullumu açıktan bitirerek aileme yardım sağlamaya çalıştım” dedi.

 

‘Asgari ücret içler acısı halde’

 

Sekreterlik için iş görüşmesine gittiğine değinen Ayşe Ekici, sekreterlik pozisyonu için yaptığı görüşmede işverenin kendisine temizlik de yapacağını söylediğini aktardı. İşverenlerin az eleman çalıştırmak için tüm işleri sekretere yıkmaya çalıştığını dile getiren Ayşe, “Tabi böyle bir şeyi kabul etmedim, maaşı da çok azdı. İşsizlik aldı başını gidiyor sonra deniliyor ki gençler neden çalışmıyor. İşverenler düzgün iş vermiyor. Biz gençleri sömürüyorlar, okul okumamız gereken yaşlarda çalışmak zorunda bırakıldık. Aşırı şekilde gelecek kaygısı yaşıyorum. 14 yaşından beridir çalışıyorum. Fakat çalışmama rağmen hiçbir birikimim yok. Sokaklarda çocukların çalışma yaşı 3-4’e düştü. Şu an anaokulunda olması gereken çocuklar gece yarılarına kadar çalışıyorlar. Birçok işletme asgari ücretin altında ve sigortasız çalıştırıyor. Asgari ücretle bile geçim çok zor. Halk geçinemiyor. Bir ekmek olmuş 15 TL, kim nasıl geçinsin? Bunun vergileri, elektriği, suyu, doğalgazı var. Ben ailemle birlikte kalıyorum. Evde 8 nüfusuz, 3 kişi çalışıyoruz, ona rağmen bize yetmiyor. Cidden asgari ücret içler acısı halde, bu iyi günlerimiz daha kötü günleri bekliyorum” şeklinde konuştu.

 

‘Kaşıkla verip kepçeyle alıyorlar’

 

Kadın işsizlik oranının olumsuz bir hal aldığını belirten Rabia Toprak, şunları dile getirdi: “Önceden tecrübe istiyorlar ama iş hayatına yeni atılmış bir gençten ne kadar tecrübe beklenebilir? Sorumlular ilgilenirse bu sorunlar yavaş yavaş ortadan kalkar. Bu durum gün geçtikçe artıyor ama bunun zamanla azalması gerekiyor. Yetkililer bu sorumluluğu üstlenmeli. Asgari ücretle bir anne ve baba nasıl evini geçindiriyor, akıl sır erdiremiyorum. Bu ücret çok az bir ücret ve yapılan zamlar da işin içine girince resmen kaşıkla verip kepçeyle alma durumu söz konusu. O yüzden mümkün değil asgari ücretle geçinebilmek. Hele ki bu şartlarda kiracıysanız, öğrenciniz varsa bir tane bile olsa çok zor.”

 

‘Artık öğrenciler ailelerine bakmaya çalışıyor’

 

Arkadaşının Almanya’da çalışıp 9 bin Euro aldığına ve o paranın Türkiye’de 250 bin TL’ye denk geldiğine dikkat çeken Neslihan Saka, “Bu sene dershaneye yazılacaktım ama fiyatları uçmuş şekilde. Kendi imkânlarımla üniversiteye hazırlanacağım. Öğrencilerin birçoğu okulu bıraktı zaten, öğrenciler ailesine bakmaya çalışıyor. Kimsenin elinde kayda değer bir şey yok, açlıktan sürünüyorlar. Erkek çalışanla kadın çalışanı bir tutmuyorlar. Kadınlara daha az ücret veriyorlar ve daha fazla iş yaptırıyorlar. Bugün kuzenimle dolaşmak için çıktık acıktık ve iki dürüm yedik 120 TL ödedik. İki dönere bu kadar para vermemiz zorumuza gitti” ifadelerini kullandı.

 

‘Aldığımız bursla yurt ücretini veriyoruz’

 

İşsizlik sorunundan şikâyetçi bir başka yurttaş da, insanların 4-5 bin TL maaş aldığını söyledi. Bu maaşla zaruri ihtiyaçların dahi karşılanamadığına dikkat çeken yurttaş, “Artık insanlar kirasını, faturasını ödüyorsa ve kuru bir ekmek yiyorsa ‘Hayat benimdir’ diyor. Bir pantolonu 1 yıl da giyebilirim, bir ayakkabı 1 yıl beni idare etsin düşüncesindeyim artık” dedi. İşsizlik sorununun yaşandığı bu dönemde üniversite okumayacağını kaydeden yurttaş, “Zaten yokluk içerisindeyiz, ekonomi çok kötü. Devletin verdiği burs belli. O bursla sadece yurt ücretini veriyorsun. Yeme-içme hiçbir şey yok” vurgusu yaptı.