
Semedê lazimîyê bi aştî berpirsîyarî girewtî milê xo ser
- 11:01 7 Nîsane 2025
- NAROJANE
Rozerîn Gultekîn
STENBOL - Esra Kahraman ke hamleyê "Lazimîya mi bi aştî est a" dîyar kerd ke cinî bi serran o semedê awankerdişê aştîya komelî têkoşîn kenê û va, "Şer bêtêduştî virazneno, cinî semedê cuyêka azad û têduştî têkoşîn kenê. Têkoşînê cinîyan û têkoşînê aştîye yê hemverê şerî na çarçewa de pîya girêdayeyê. Ma do semedê cewabê persa "Semedê çi lazimîya mi bi aştî est a? Xebatê xo dewam bikerê."
Stenbol de mabêne 22-23ê sibate de atolyeya bi nameyê “Cinî qalê aştîye kenê” amî organîzekerdiş. Badê, “Înîsiyatîfê Cinîyan ê Lazimîya mi bi Aştîye est a” ame awankerdiş. Esra Kahraman ke înîsiyatîfî de ca gêna, serê muhîmîyê têkoşînê hempar ê cinîyan de prosesê aştîye ercna.
Kampanyaya 'Dest mede hevala mi' heta ewro...
Esra Kahraman dîyar kerd ke serranê 90î heta nika semedê aştî mîyanê têkoşînî de yê û va: "Wexto ke cinî têkoşîn pîya girêdanê, zanenê ke demokrasî û aşitî bi hawayêko xoser nêeşkeno bibo zemînê azadîya cinî û têduştîyê komelî. No têkoşîno hempar ke serra 1994ine de bi kampanyaya 'Dest mede hevala mi' dest pêkerd, serra 2009ine de bi mîsyonê çimdarî, konferans, rapor û kampanyayê Meclîsê Cinîyanê Azadîye yê tîya dewam kerd. Heta Belûcîstan, Hîndîstan, Afganîstan û Rojawan û hewl dîya ke dewletî serê esasê têduştî û demokrasî mecbur aştîye ca bîyarê. Seke cinîyê ke nê înîsiyatîfî ra vanê, 'Lazimîya mi bi aştî est a'; ma do wareyê xo yê têkilî hîra bikerê, berpirsyarîyê aştî bi ca bîyarê û bibê kerdoxê na aştîye."
'Cinî semedê awankerdişê aştîye têkoşîn danê'
Esra Kahraman, dewam de wina va: "Netîceya têkoşînê cinîyan ê hemverê dûrvistişê prosesê aştîye de, qerarê 1325ine serra 2000ine de hetê Konseyê Asayîşî yê Neteweyê Yewbîyaye ra ame qebûlkerdiş. Goreyê nê qerarî, ame vatiş ke ganî cinî pêro prosesê aştîye de ca bigîrê, pêvînayîşê aştîye zî mîyan de. Cinî tu wext fek vatişê aştîye ra vera nêdayî. Kiştişê Fatma Altinmakas ke bi ziwanê xo yê dayîke nêeşka destêk rayapêroyî ra biwazo, her tewir nijadperestî dir rî bi rî mende û polîtîkayê bêcezakerdişî yê şîdetê cinîyan ser, polîtîkayê bêtêduştî û şîdetî zî netîceya şerî yê û netîceya meseleya kurdan ê Tirkîya ke nîna çareserkerdiş o. No însiyatîf do cewabê persa, 'Ma do sey cinî pîya semedê çareserîya demokratîke û têduştî ya meseleya kurdî wayîrê têkoşînêk senîn bê?' û bi vatişê, 'lazimîya mi bi aştîye est a', bi îdiayê ke ganî têkoşînê demokrasî û aştîye bibo yew, têkoşîn bidê."
'Cinî semedê cuyêka têduştî têkoşîn kenê'
Esra Kahraman dîyar kerd ke înîsiyatîf bajaranê Tirkîya û Kurdistan de xebatanê xo keno û va: “Têgêrayîşê cinîyanê sosyalîstan, têgêrayîşê cinîyan ê femînîstî, têgêrayîşê kurdî, pêro beşê komelî cinî, bi vatişêk bîn, ma eşkenê vajê ke têhet ameyîşê cinîyan zemînêk hempar o. Aştî bi têkoşîn mumkin a ke zemînêk hemparî ser o têkoşîn bêro dayîş. Her çiqas cuya rojane de şerê germ bibê zî mîlîtarîzm û şîdet danê yewbînan ro û tewr zêde bi caardişê cîya tesîr cinîyan ser o keno. Na çarçewa de têkoşînê cinî û têkoşînê aştîye yê hemverê şerî pîya girêdayeyê. Polîtîkayê yewperestî yê serê bêtêduştîya cinsî, cuya her kesî têduştî û azadîye dûr fîneno, nê semedî ra komelbîyayîşê aştîye semedê her kesî wayîrê girîngîyêk cuye yo."
'Çira ma rê aştîye lazim a? Do cewabê na perse bidê’
Esra Kahraman tewr peyîn wina va: "Ma zanê ke hîrakerdişê înîsiyatîfî û cinîyê ke bîyê babeta aştîye, semedê komelbîyayîşê aştîye girîng ê. Nê semedî ra ma amanc kenê ke xeylêk bajarê Tirkîya de komxebat û pêvînayîşan organîze bikerê, platformê aştîye awan bikerê û vengê xo nê platforman dir bidê eşnawitiş. Ma do bixebityê ke cewabê persa "Çira mi rê aştîye lazim a? Bidê.”