6 Şubat 1935: Nezihe ve Şaziye bağımsız milletvekili adayı oldu
- 10:39 6 Şubat 2018
- Tarihte Bugün
1930 yılından itibaren çıkarılan bir dizi yasa ile önce Belediye seçimlerine katılma, sonra köylerde muhtar olma, ihtiyar meclislerine seçilme hakkı tanınan kadınların milletvekili seçme ve seçilme hakları, 5 Aralık 1934’te Anayasa ve Seçim Kanunu’nda yapılan değişiklikle tanındı. 8 Şubat 1935 tarihinde yapılan seçimlerde bağımsız aday olan, yapılacak seçimlerde kadınların seçme ve seçilme hakkı için amansız mücadele veren Nezihe Muhiddin ve Şaziye Berrin seçilemediler. Seçimlerde örtük kota uygulanacağı ve kadın milletvekili sayısının TBMM’nin yüzde 5’ine denk gelen 18 civarında olacağı baştan belliydi. “1935 seçimlerinde tabiri caizse ‘görevlendirilen’ on sekiz kadının içerisinde, Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminden beri kadın hareketi saflarında etkin olan kadınlardan yalnızca Nakiye Hanım’ın (Elgün) adına rastlanmaktadır. Nitekim İstanbul için öngörülen bir adet ‘müstakil mebusluk’ için başvuran on sekiz adaydan biri olup seçilemeyen Kadın Birliği’nin sabık başkanı Nezihe Muhiddin de Nakiye Hanım’ın bu göreve en layık aday olduğunu belirtmiştir. Bu ilk ve resmi olmayan kota, Nezihe Muhiddin’in seçilememesinden de görüldüğü üzere, belki sayıca daha çok ve iktidarın kontrolü dışında kalabilecek kadınların Meclis’e girmesini engellemiş olma olasılığına sahiptir. Dolayısıyla olumlu bir ayrımcılıktan söz edilemez.”
Kadınların ilk kez katıldığı 1935 yılı seçimleri, iki dereceli seçim sistemi ve tek parti olarak Cumhuriyet Halk Fırkası’nın (CHF) bulunduğu bir ortamda yapıldı. Daha önceki seçimlerde olduğu gibi bu seçimlerde de büyük ölçüde kadın ve erkek adaylar parti üst kademeleri tarafından belirlendi 1935 yılı seçim sonuçlarına göre, seçilmesi gereken 399 milletvekilinden 17’si kadın olmak üzere, 386 milletvekili CHF adaylarından oybirliği ile; dördü azınlıklardan olmak üzere 13 bağımsız aday oy çokluğu ile seçildiler.
Kaynak: Çatlak Zemin