19 Temmuz 2012: Rojava Devrimi’nde ilk kıvılcım
- 09:05 19 Temmuz 2022
- Tarihte Bugün
Kobanê Halk Meclisi, Kobanê'nin yönetimini üstlenerek "Kadın devrimi" diye tanımlanan Rojava Devrimi’nin ilk fitilini ateşledi. 15 Mart 2011 yılında başlayan Suriye iç savaşında Kuzey Suriye halkları, DAİŞ ve Esad rejimine karşı 19 Temmuz 2012’de kendi kaderini tayin edeceği üçüncü bir yolun temellerini attı.
Kobanê’de başlayan üçüncü yol inşası Rojava Devrimi’ne dönüşerek sadece Kürt halkı için değil aynı zamanda Suriye’de yaşayan Araplar, Türkmenler, Ermeniler ve Süryaniler için de umut oldu. Demokratik müzakereyle çözümde ısrar eden Kuzey Suriye halkları, DAİŞ ve devrim düşmanı bütün güçlerin saldırılarına maruz kaldı. Başta kadınlar olmak üzere Kuzey Suriye halkları Kobanê’den başlayarak dalga dalga yayılan tarihi bir direnişle DAİŞ karanlığını bozguna uğrattı.
Kuzey Suriye devrimi, din, dil, etnik kimlik, siyasi düşünce gözetilmeksizin Esad rejimi ve DAİŞ’in katliamlarına maruz kalan Suriye halklarının sığınağı haline gelerek alternatif bir sistem önerisi sundu. Halk meclislerinin güçlü olduğu, halkların eşit temsiliyet ilkesiyle doğrudan karar süreçlerine dahil olduğu bu sistem, Orta Doğu halklarının bir arada barış içinde yaşama koşullarının örneği oldu.
Kuzey ve Doğu Suriye’yi kapsayan devrimle yaratılan öz yönetimlerde eşbaşkanlık sistemi uygulanıyor. Kadınların özgün ve özerk kurumlarının yanı sıra ayrı öz savunma gücü de bulunuyor. Rojava Devrimi DAİŞ zihniyetinde vücut bulan karanlığa karşı yaratılmış bir kadın devrimi olarak tanınıyor.
Tarihte bugün öne çıkan gelişmelerden bazıları şöyle:
1692: ABD’de Massachusetts eyaleti Salem kasabasında 5 kadın daha büyücülük suçlamasıyla idam edildi. İdam edilen kadınlar, Sarah Good, Elizabeth Howe, Susannah Martin, Sarah Wildes, Rebecca Nurse’ydi.
1848: Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk kadın hakları sözleşmesi için 300 kadın New York’ta kongre topladı. İki gün süren toplantının ikinci günü erkeklerin katılımına da açıktı. Seneca Şelaleleri'nde gerçekleşen kongrenin sonunda çıkan kadın hakları sözleşmesi de Seneca Falls Sözleşmesi olarak tarihe geçti. Toplantıyı organize eden kadınlar ırkçılığa karşı örgütlenmelerin içinde yer alan kadınlardı. 0n günlük bir hazırlık süreciyle gerçekleşen kongrede 11 maddelik sözleşme oylandı. Kadınların oy hakkı maddesi en çok tartışılan madde oldu ama sonunda kabul edildi. Toplantının açılış konuşmasını yapan Elizabeth Cady Stanton, “özgür olma hakkımızı ilan etmek için toplandık” dedi.
1881: Atlanta’da çamaşırcı yirmi siyah kadın yetersiz ücret ve kötü muamele nedeniyle grev başlattı. Greve katılım her geçen gün artarak üçüncü haftasında 3 bin kişiye ulaştı. Atlanta’da en az geliri olan beyaz evlerde bile çamaşır yıkamak için siyah kadınlar çalıştırılıyordu. Siyah kadınlar çamaşırhanelerde de çalışıyordu. Kentin erkek işçi sayısından çok çamaşır yıkayan kadın vardı. 20 siyah kadın bir araya gelerek Yıkama Cemiyeti’ni kurdular ve grev çağrısı yaptılar. Kapı kapı dolaşarak kadınlara ulaştılar. Grevcilerin sayısı arttıkça beyazlar telaşa kapıldı. Ağustos ayına gelindiğinde grevcilerin öncüleri tutuklandı, para cezası verildi. Ancak çamaşırcılar caydırılmadı ve grev kazanımlarla son buldu.
1943: II. Dünya Savaşı sırasında 11 Nazi uçağı düşüren Sovyet pilotu Yekaterina Vasilyevna Budanova son eyleminde yaşamını yitirdi. Nazilerle çatışmaya giren Yekaterina, bir Nazi uçağını düşürdü. Ancak kendisi de vuruldu ve uçağı Donetsk Bölgesi yakınlarındaki Nova Krasnov kasabasına düştü.
1984: Atlantik üzerinde Boeing 747'yi kullanan ilk kadın olan Kaptan Pilot Lynn Rippelmeyer, İngiltere'de yılın kadını seçildi.
2013: Yazar Leyla Erbil 82 yaşında hayata veda etti.
2014: İstanbul Barış Anneleri Meclisi, Rojava Devrimi’ni selamlamak ve Kobanê’ye dönük DAİŞ saldırılarını protesto etmek amacıyla Aksaray Metrosu önünde süresiz oturma eylemi başlattı. Anneler, Türkiye başta olmak üzere kapitalist ülkeler ve emperyalist güçlerden destek alan çetecilerin Rojava'daki devrimi boğmak istediğini söyleyerek tüm halkların geleceği açısından yaşananlara sessiz kalmayacaklarını belirttiler. Eyleme HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ ve HDP İstanbul Milletvekili Sebahat Tuncel ile DÖKH (Demokratik Özgür Kadın Hareketi) aktivistleri de katıldı.
2016: Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi’ndeki DHKP-C’li kadın tutsaklar görüşlerine gelen ailelerinin gözleri önünde plastik sandalyelerle darp edildi.
2016: Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Kadın Politikaları Daire Başkanlığı, 50 köyde bin 102 kadına farkındalık eğitimi verdi. Gezici Köy Ekibi eğitmenlerinin verdiği eğitimde, toplumsal cinsiyet, kadın sağlığı, kadına yönelik şiddet ve iletişim konuları ele alındı.
2019: Avrupa Kürt Kadın Hareketi (TJK-E), Türkiye’nin Maxmur’a yönelik savaş uçaklarıyla düzenlediği saldırıyı kınadı ve Kürdistanlı kadınları ve dostlarını tepki göstermeye çağırdı.
2021: Êzidî Kadınları Destek Grubu Vakfı’nın öncülüğünde Şengal merkezde bulunan ve ferman günü DAİŞ’in binlerce Êzidî kadını topladığı yer olan Mektaba Sor’da bir protesto eylemi gerçekleştirildi.