Zeynep Kınacı, 30 Haziran 1996’da ihanete ve işbirlikçiliğe karşı eylemini gerçekleştirdi.

 

Dersim'de 26 yıl önce bugün işbirlikçilik, ihanet ve sömürgeciliğe karşı eylem gerçekleştiren Zeynep Kınacı (Zilan), Kürt  kadın mücadelesinde direnişin sembolü oldu.

 

Zilan, 10 Ağustos 1971 yılında Malatya merkeze bağlı Elmalı köyünde dünyaya gelir. Malatya İnönü Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü'nden mezun olan Zilan, Kürt özgürlük mücadelesine katılmadan önce Malatya Devlet Hastanesi'nde röntgen teknisyeni olarak çalışır. 7 kardeşten en küçüğü ve evde okuyan tek kız çocuğu olan Zilan için abisi, "Zilan nasıl biriydi?" sorusunun yöneltildiği bir röportajda şu yanıtı veriyor: "Çok zekiydi. Hiçbir egosu yoktu. Çevresinde olup biten her şeye duyarlıydı. Ailenin en küçüğü olmasına rağmen en büyüğü gibi davranırdı."

 

Zilan'ın siyasete ilgisi üniversite yıllarında gelişir. 1994 yılında Adana'da 1 yıl boyunca siyasi çalışmalar yürüten Zilan, 1995 yılında Dersim'de PKK’ye katılır. Zilan’ın, katılımına neden olan en önemli etken ise, 1993 yılında Batman Sason'da korucular tarafından katledilen bir yakınının cenazesini alamamaları olur. Zilan'ın bundan dolayı oturup ağladığı ve bu olaydan sonra katılım yapma kararı aldığı yakınları tarafından dillendirilir. 

 

30 Haziran 1996 yılında Dersim şehir merkezinde bayrak töreni yapan askerlere yönelik eylem gerçekleştiren Zilan, bu eylemi ile işbirlikçilik, saldırı ve ihanete yanıt verir. Zilan’ın ardından, PKK Lideri Abdullah Öcalan "Zilan bir manifestodur. Özgürlük çağrısıdır" sözlerini kullanır. O artık Kürt kadınının direniş sembolüdür.

 

Tarihte bugün yaşanan kimi gelişmeler şöyle:

 

1912: Mimar María Luisa Dehesa Gómez Farías 1912’de Meksika’da doğdu. María, ülkede mimarlık bölümünden mezun olan ilk kadındı. Mexico City’nin Federal Bölgesi’nde yaklaşık 50 yıl boyunca çalışan María, 11 Mart 2009’da yaşamını yitirdi.

 

1966: Amerika Birleşik Devletleri'nin “en büyük feminist örgütü” olarak anılan  Ulusal Kadın Örgütü (NOW) kuruldu. NOW, 1966 yılı Haziran ayında yapılan Üçüncü Ulusal Kadının Statüsü Komisyonu Konferansı'nda kuruldu. Örgütün kurucusu olan kadınlar şunlar: Ada Allness, Mary Evelyn Benbow, Gene Boyer, Shirley Chisholm, Analoyce Clapp, Kathryn F. Clarenbach, Catherine Conroy, Caroline Davis , Mary Eastwood, Edith Finlayson, Betty Friedan, Dorothy Haener, Anna Roosevelt Halstead, Lorene Harrington, Aileen Hernandez, Mary Lou Hill, Esther Johnson, Nancy Knaak, Min Matheson, Helen Moreland, Pauli Murray, Ruth Murray, Inka O'Hanrahan, Pauline A. Parish, Eve Purvis, Edna Schwartz, Mary-Jane Ryan Snyder, Gretchen Squires, Betty Talkington ve Caroline Ware.

 

2018: 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde açılan ve 3 aya yakın bir süredir test yayını yapan kadın televizyonu JIN TV, normal yayına başladı. Newa Kadın Vakfı tarafından Fransa’nın başkenti Paris’te katledilen Kürt kadın siyasetçiler Sakine Cansız, Fidan Doğan ve Leyla Şaylemez’in katledilişinin yıldönümü olan 9 Ocak'ta kurulan JIN TV, “Kadının sesi, yaşamın yüzü” sloganıyla yayın hayatına başladı. 

 

2019: Ezilenlerin Sosyalist Partisi'nin (ESP) Ankara Yeni Sahne Tiyatro Salonu’nda gerçekleştirdiği 4’üncü Olağanüstü Kongresi’nde eşbaşkanlık sistemine geçildi. ESP tüzüğünün 5'inci maddesinin 7'nci fıkrası gereği eş genel başkanlık sistemine geçilmesi yönünde verilen önergenin oy birliği ile kararlaştırılması sonucu, ESP Eş Genel Başkanları Özlem Gümüştaş ve Şahin Tümüklü oldu.

 

2020: İnsan Hakları Savunucuları Dayanışma Ağı bileşenleri, Rosa Kadın Derneği’nin tutuklanan üye ve yöneticilerine dikkat çekmek için Birleşmiş Milletler’e (BM) mektup yazdı. Mektup, BM İnsan Hakları Savunucularının Durumu Özel Raportörü, Kadına Karşı Şiddet, Nedenleri ve Sonuçları Özel Raportörü, İfade Özgürlüğünün Korunması ve Geliştirilmesi Özel Raportörü, Barışçıl Toplanma ve Örgütlenme Özgürlüğü Özel Raportörü, Terörle Mücadele Ederken İnsan Haklarının Korunması ve Geliştirilmesi Özel Raportörü ve Keyfi Gözaltı/Tutuklamalar Çalışma Grubu'na bilgilendirme yapan acil müdahale talepli şekilde gönderildi. Rosa Kadın Derneği ve London Legal Group imzalı mektupta, tutuklu kadınların ve dernek faaliyetlerini destekleyenlerin serbest bırakılması ve baskıların son bulması çağrısında bulunuldu.

 

2021: Dersim'de 05 Ocak 2020 tarihinde kaybolan ve haber alınamayan Munzur Üniversitesi Çocuk Gelişimi Bölümü 2’nci sınıf öğrencisi olan Gülistan Doku’nun ailesi Tunceli Adliyesi önünde  oturma eylemi gerçekleştirdi. 

 

2021: Halkların Demokratik Partisi (HDP) kadın milletvekilleri, Kadına Yönelik Şiddetin Sebeplerinin Belirlenmesi Araştırma Komisyonu’ndan çekildi. Kadın milletvekilleri Meclis’te yaptıkları basın açıklamasında komisyonun "Kuruluş niyetinden işleyişine ve içeriğine kadar bu komisyon kadına yönelik şiddeti önlemek için değil, erkek şiddetini ve İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılmasını meşrulaştırmak için kurulmuş bir komisyon olduğunu” belirterek  çekildiklerini açıkladı.