10 Mayıs 1908: Dünyada ilk Anneler Günü kutlandı
- 09:03 10 Mayıs 2022
- Tarihte Bugün
Dünyada ilk Anneler Günü kutlandı. Anna Jarvis, Amerikan İç Savaşı'nın her iki tarafında da yaralı askerlere bakan bir barış aktivistiydi. Anna, 1905’de yaşamını yitirdiğinde kızı Anne, onu her yıl anmaya başladı.
Ancak, kişisel bir anma yerine paylaşılan bir anmaya dönüşmesi 1908’de gerçekleşti. Anna’in annesinin 20 yıl öğretmenlik yaptığı kilisede düzenlenen etkinlikte 407 çocuk ve annelerin katılımıyla kutlandı. Gelenlere annesinin en sevdiği çiçek olan beyaz karanfil dağıtıldı. Başlangıçta barışa adanan bir gün olarak tasarlanan Anneler Günü giderek ticarileşince Anna, Anneler Günü’nü boykot etti.
Tarihte bugün yaşanan diğer önemli gelişmelerden bazıları şu şekilde:
1860: New York’ta yaklaşık 800 kişinin katılımıyla 10. Ulusal Kadın Konferansı yapıldı. Konferans, kadınlara çocuklarının ortak velayetini, kişisel mallarını ve ücretlerini tek başına kullanma hakkı veren bir yasanın çıkmasının hemen ardından toplandığı için, ortalıkta bir zafer havası hakimdi. Konferansta Elizabeth Cady Stanton ve Antoinette Brown Blackwell, evlilik reformu ile ilgili yasaları öngören bir karar eklemek için uğraştılar. Kadınlara sarhoşluk, delilik, firar veya zülüm sergileyen bir erkekten ayrılma veya boşanma hakkı verecek yasalar istiyorlardı. Ancak öneri kabul edilmedi.
Kadınların siyasi hakları yine önemli bir gündem olarak öne çıktı.
1872: Süfrajet, siyasetçi, feminist, yazar, gazeteci, editör, gazete yayımcısı Victoria Wooddhul, Eşit Haklar Partisi’nden ABD başkan adaylığını ilan ederek başkan adayı olan ilk kadın oldu.
1897: Bebeklik ve çocukluk dönemdeki insan psikolojisi üzerine yaptığı derin araştırmalarıyla ünlü Macar Psikanalist Margaret Mahler doğdu.
1908: İplikçi kadın işçiler, Bursa'da greve çıktı. Son dönem Osmanlı’da sanayi üretiminde kadın işçi sayısı gittikçe artıyordu. İş günü 15 saatti. Günlük ücret ise 1 ile 5 kuruş arasında değişiyordu.
1935: Türk Kadınlar Birliği kendisini feshetti. Feshin gerekçesi, "Türk kadınları artık erkeklerle eşit haklara sahip oldukları için böyle bir örgüte ihtiyaç kalmadığı” şeklinde açıklandı. Birlik, Kadınlar Halk Fırkası’nın (Kadınlar Halk Partisi) kurulmasına izin verilmeyince, 1924 yılında partinin kurucuları tarafından kurulmuştu.
1944: Nijeryalı feminist eğitimci Oyinkansola Abayomi evinde 12 kadınla yaptığı bir toplantı sırasında Nijeryalı Kadınlar Partisi'ni kurdu. Londra’da eğitim gören Oyinkansola Nijerya’ya döndüğünde, Nijeryalı Kız Rehberleri Derneği ile bağlantı kurdu. Kadınların ve kız çocuklarının eğitimi için çalıştı. Nijerya’da araba kullanan ilk kadınlardan biriydi.
Oyinkansola’nın kuruluşuna ön ayak olduğu parti, tüm farklı kadın örgütlerinin tek bir çatı altında toplanmasına yardımcı oldu. Ayrıca ulusal mücadelenin yanı sıra fırsat eşitliği mücadelesinin de öncülerinden oldu.
1973: İlk kez bir kadın milletvekili, Nermin Neftçi Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkan Vekilliği'ne seçildi. CHP’nin Muş milletvekili Hayriye Ayşe Nermin Neftçi, Kürt kentlerinde vekil seçilen ilk kadındı. İstanbullu olan Nermin Çiftçi, Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan'ın 24 Nisan 1972'de TBMM'de yapılan idam oylamasında hayır oyu kullanmasıyla biliniyor.
1976: Ankara Kadınlar Derneği Başkanı Nermin İnanç, tüm anaları, bağımsızlık, demokrasi, sosyalizm mücadelesinde örgütlü mücadeleye çağırdı.
2008: Barış Anneleri İnisiyatifi, Anneler Günü’nde Eminönü Meydanı’nda “Barış İstiyoruz” dövizleriyle eylem yaptı.
2015: Demokratik Çözüm ve Müzakere Sürecinde Kadın Özgürlük Çalıştayı’na katılan bileşim Kadın Özgürlük Meclisi adıyla devam etme kararı aldı. Çalıştay, Müzakere sürecinde kadınların nasıl yer alacağı ve süreci kadınların iradesiyle, kadın bakış açısıyla nasıl yürütüleceği ve örüleceği konularını ele almak üzere toplandı. KJA öncülüğünde düzenlenen çalıştaya sendikalarda, akademide, partilerde, barış inisiyatiflerinde, feminist hareket içinde çalışan kadınların yanı sıra KJA’nın da tüm bileşenleri de katıldı.
2019: Genç Kadın Birliği, Efrîn ve Halep’ten gelen çok sayıda delegeyle Şehba’daki Serdem Kampı’nda ilk kurultayını gerçekleştirdi. “Genç Kadın Öncülüğünde İmralı Sistemini Yıkalım, Efrîn’i Özgürleştirelim” sloganıyla düzenlenen kurultayda Halep, Şehba ve Efrîn’den delegeler ve Kuzey ve Doğu Suriye genelinden misafirler dahil toplam 200 kişi hazır bulundu.