Bugün, Federe Kürdistan Bölgesi’nde Irak Baas rejimi tarafından 1986-1989 yılları arasında Kürt halkına dönük gerçekleşen ve Arapçada “ganimet” anlamına gelen Enfal Katliamı’nda yaşamını yitirenleri anma günü.

 

Bugün, Enfal Katliamı’nı Ulusal Anma Günü. Irak Baas rejiminin 1986-1989 arasında Arapçada “ganimet” anlamına gelen “Enfal” ismiyle başlattığı saldırılarda Kürt halkı havadan bombalama, kimyasal silah kullanma, toplu katliam, yerleşim yerlerini yakıp yıkma, zorla göç ettirme uygulamalarına maruz kaldı. Bu katliamda 200 bine yakın Kürt katledildi, 4 bin 500 köy yakılıp yıkıldı, 1 milyondan fazla insan mülteci oldu. Okul, camii ve hastaneler yakıldı, yıkıldı. Enfal Katliamı, Saddam döneminde Federe Kürdistan Bölgesi’nde yaşayan Kürt halkına yönelik geliştirilen soykırım politikalarının en bilineni ve görünen yüzü olarak tarihe geçti.

 

1 Mart 2010’da Irak Yüksek Ceza Mahkemesi Halepçe Katliamı’nı soykırım olarak tanımış olmasına rağmen, sorumluların tamamı cezalandırılmadı. Bu katliam Irak Parlamentosu ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi Meclisi’nin yanı sıra İngiltere, İsveç ve Norveç parlamentolarında da “Kürt soykırımı” olarak karar altına alındı.

 

Ancak bu katliamda sorumluluğu olan uluslararası güçler ve bölge devletleri bu insanlık suçu ile yüzleşmedi, yüzleşmekten kaçındı.

 

Tarihte bugün yaşanan kimi gelişmeler şöyle:

 

1935: Soyut cebir ve kuramsal fiziğe katkılarıyla bilinen Alman matematikçi Emmy Noether hayatını kaybetti. Emmy, kadın olduğu için pek çok engelle karşılaştı ama dünyanın en iyi matematikçileri arasına girmeyi başardı.

 

1990: Türkiye’nin ilk kadın kütüphanesi ve bilgi merkezi açıldı. Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı tarafından, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin tahsis ettiği Fener'deki binasında açılan kütüphanenin kurucu üyeleri Füsun Akatlı, Jale Baysal, Aslı Mardin, Şirin Tekeli, Füsun Yaraş. Kütüphane, Osmanlı’dan günümüze Türkiye’de kadınlara ait ya da kadınlarla ilgili eserleri, belgeleri barındırıyor. Yazılı, işitsel, görsel materyaller, belgeler toplanarak arşiv ve koleksiyon olarak değerlendiriliyor. Kütüphanede kadın örgütlerinin kampanyaları, afişler, sanat eserleri, filmler, otobiyografiler, sözlü tarih kayıtlarının yanı sıra mektuplar, günceler, fotoğraflar gibi kişisel materyaller de bulunuyor. Kütüphanenin yayınlanmış bibliyografya çalışmaları da var. 

 

2006: Diyarbakır Yerel Gündem 21 Kadın Merkezi "Göçün Kadın Üzerindeki Etkileri" üzerine yaptığı anket çalışmasını açıkladı. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, Diyarbakır Göç-Der, Kadın Eğitim, Psikolojik ve Danışmanlık Merkezi'nin (Epidem) katkıda bulunduğu anket çalışmasına, Dicle Üniversitesi ve Kalkınma Merkezi de destek verdi. "Göç etme nedeniniz nedir" sorusu ağırlıklı olarak "Köyümüz yakıldığı için göç ettik" şeklinde yanıtlandı. 

 

1990 yılında kırsal kesimde yaşayan kadınların yüzde 52'sinin istihdama katıldığı, 2004 yılında bu oranın yüzde 30,9'a gerilediği görüldü. Kentlerde çalışan kadınların oranı ise yüzde 17,1. Ankete katılan kadınların yüzde 82,2'si günlük hayatta Kürtçe, yüzde 15,3'ü ise Kürtçe-Türkçe dillerini kullandığını; yüzde 34,5'i fiziksel şiddete, yüzde 33,2'si psikolojik, yüzde 28,1'i de cinsel şiddete uğradığını ifade etti.

 

2009: “KCK Operasyonu” adı altında yapılan operasyonlarda Demokratik Özgür Kadın Hareketi (DÖKH) üyesi 22 kişi tutuklanarak cezaevine gönderildi. Sonrasında devam eden operasyonlarda da 100’ü aşkın DÖKH üyesi tutuklandı. Kadın örgütleri tutuklu DÖKH üyeleriyle dayanışma amacıyla platform oluşturdu.