3 Ağustos 2014: Êzidîlere yönelik 73. Ferman gerçekleşti
- 11:44 3 Ağustos 2021
- Tarihte Bugün
Ezidi Kürtlerin kutsal mekanı olan Şengal'i işgal etti. Binlerce Êzidî katledildi, on binlercesi dağlara sığındı, 5 bine yakın kadın ve çocuk kaçırılarak köle pazarlarında satıldı. Êzidî Kürtlere karşı 73. Ferman olarak nitelendirildi.
Katliamda çoğu kadın ve çocuklardan oluşan binlerce kişi hayatını kaybetti, binlercesi göç yollarında yaşamını yitirdi, binlerce kadın ve çocuk ise DAİŞ tarafından alıkonuldu. Katliamın ardından Êzidî kadınlar, örgütlenerek direnişlerini günümüzde de sürdürüyor.
Tarihte bugün yaşanan kimi gelişmelerden bazıları şöyle:
1913: Bulaşık makinesinin mucidi Josephine Cochrane bugün hayata veda etti. 1839’da Ohio’da yaratıcı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Josephine’in, inşaat mühendisi bir babası ve buharlı gemiler tasarlayan bir dedesi vardır. Oysa kendisi hiçbir zaman bilimle ilgili bir eğitim görmez. 19 yaşında siyasetle ilgilenen bir iş insanı olan William Cochran ile evlenir. Josephine, özgürlüğüne düşkün ve kendine güvenen bir kadındır. Eşinin soyadı olan Cochran’ı küçük bir değişiklik yaparak, sonuna bir “e” ekleyerek, kullanmaya başlar, eşinin ailesini kızdırsa da Josephine, artık O’nun yarattığı bir soyadıdır. Josephine zengin bir kadındır ve dolayısı ile evinde sıklıkla verdiği partilerde, ortaya çıkan çok sayıda bulaşığı yardımcıları yıkasa da elde yıkanan bulaşıkların hem zaman kaybına hem de çok sayıda tabağın kırılmasına neden olduğunu görür. Bu durumu çözmek için bir makinenin icat edilmesinin mümkün olup olmadığını düşünmeye başlar ve hemen harekete geçer. Evin arkasındaki kulübede çalışmalarına başlar. İlk önce bulaşıkların boyutlarını ölçer, sonra tel bölmeleri yapar, her birini özellikle tabakların, fincanların ya da çay tabaklarının uyacağı şekilde tasarlar. Bölmeler düz yüzeyleri bakır kazan içerisine itecek bir tekerlek üzerine yerleştirilir. Motor tarafından harekete geçirilen çark döndükçe, sabunlu su, kirli bulaşıkların üzerine püskürerek onları temizler. Bu ilk tasarımını geliştirmeye başladığı sırada, eşi vefat eder ve Josephine’e borçlarını miras bırakır.
O güne dek para sıkıntısı olmayan Josephine için artık tasarımını başarması zorunluluk haline gelmiştir. Bu sırada kendisine rakipler de çıkar. Hatta 1850’de, elle kurulan bir makine patentlenir. Fakat, hiçbiri ticari bir başarı sağlayamaz. 1886’da tasarımının patentini alan Josephine, arkadaşları için makinesinin üretimine başlar ve icadı “Cochrane Bulaşık Makinesi” olarak anılır. İcadını, yerel gazetelere ilan vererek tanıtan Cochrane, Garis-Cochrane Manufacturing Company’yi kurar, otellerin ve restoranların ilgisini çeker. 1893 yılında, meşhur Chicago World’s Fair’de (Chicago Dünya Fuarı) makinesini tanıtır; makine, tasarımı ve dayanıklılığı sebebiyle ödüle layık görülür.
1954: Fransız oyun yazarı Sidonie-Gabrielle Colette 64 yıl önce bugün yaşamını yitirdi.
1961: Avustralyalı sanatçı Hilda Rix Nicholas, 60 yıl önce bugün yaşama veda etti. Kadın Ressamlar ve Heykeltraşlar Derneği, üyesi olan Hilda’nın “Grande Marche Tanger” adlı çizimiyle çalışmaları, açılan sergide yer aldı.
Hilda, son kişisel sergisini 1947’de yaptı.
2013: DÖKH bileşenleri tarafından Rojava'ya insani yardımın için toplanan malzemelerin geçişine izin verilmemesinin ardından Şenyurt Sınır Kapısı'nda başlayan kadın direnişi devam ediyor. Sınır hattında bulunan yurttaşlar, sınır boyu el ele tutuşup halkların arasında çekilen sınırları protesto etmek amacıyla insan zinciri oluşturdu.
2015: Şengal Katliamı’nın yıldönümünde yazılı bir açıklama yapan Kürt Kadın İletişim Merkezi (REPAK), "Türkiye, Suudi Arabistan ve Katar gibi devletlerin DAİŞ'e sunduğu desteklerin incelenmesi, sorumluların Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde (UCM) yargılanması ve bu devletlere dönük yaptırımlara gidilmesi" çağrısında bulundu. Açıklamada ayrıca BM'den Êzidî soykırımını tanıması ve çetecilerin elinde esir bulunan kadınlar için acilen çalışma başlatılması talep edildi.
2015: Birleşmiş Milletler'in (BM), Federal Kürdistan bürosu önünde açıklama yapan Kürt kadın örgütleri, Türk savaş uçaklarının Zergelê'de sivil katliam yaptığını hatırlatarak, harekete geçilmesi çağrısı yaptı. Kürt kadınlar BM'nin Federal Kürdistan'ın Hewler kendinde bulunan bürosu önünde basın açıklaması yaparak, Türk savaş uçaklarının Zergelê'de sivil katliam yapmasını kınadı ve BM'yi göreve çağırdı. Merkezi Hewlêr'de bulunan Kürt Kadın İletişim Merkezi (REPAK) öncülüğünde bir araya gelen kadınlar adına açıklamayı Soranice Parez Omer, İngilizce olarak da REPAK Başkanı Meral Çiçek okudu. Basın açıklamasında kadınlar, ellerinde Zergelê katliamını gösteren fotoğraflar tuttu.
2015: Şengal Katliamı’nın birinci yıl dönümüne ilişkin açıklama yapan Kürt Kadın Barış Bürosu (CENİ) ve Kürt Kadın Hareketi Temsilciliği başta olmak üzere 9 Kürt kadın kurumunun öncülüğünde başlatılmış olan "Şengal kadınlarının özgürlüğü insanlığın özgürlüğüdür" kampanyasına aktif katılma çağrısında bulundu.