12 Eylül döneminde dayatılan işkencelerin en büyüğünün yaşandığı Diyarbakır 5 No’lu Cezaevi’nde PKK’nin öncü kadrolarından Mehmet Hayri Durmuş, Kemal Pir, Ali Çiçek ve Akif Yılmaz, 14 Temmuz 1982’de baskı, şiddet ve işkence uygulamalarına karşı başlattıkları ölüm orucu ile tarihe not düştü. 

 

Tarihte bugün yaşanan önemli gelişmelerden bazıları şu şekilde: 

 

1861: Kadınların oy hakkını savunanlardan biri olan Kate M. Gordon, bugün dünyaya geldi. Güney Eyaletleri Kadına Oy Hakkı Konferansı’nın organizatörü olan Kate, 1918’de Louisiana eyaletinde kadınlara oy hakkı için yapılan kampanyayı yönetti. Bu kampanya Amerika’nın güneyindeki ilk eyalet çapında kampanyaydı. Yaşamı boyunca kadın hakları için mücadele eden Kate, 24 Ağustos 1932’de hayata veda etti. 

 

1862: Jeolog ve eğitimci olarak kadınlar için bir öncü olan Florence Bascom, bugün doğdu. 19. yüzyılda iki lisans derecesi kazanan Florence, aynı zamanda Wisconsin Üniversitesi’nde jeoloji alanında yüksek lisans derecesi aldı. Florence, doktorasını 1893’te aldı, ABD’de Johns Hopkins Üniversitesi, bu alanda derece alan ilk  kadın oldu. 1896’da jeolojik araştırmalar için çalışan ilk kadın olan Florence, yenilikçi bulguları ile tanındı, yeni nesil kadın jeologlara öncülük etti. Jeologlar, Florence’yi “Amerika’daki ilk kadın jeolog” olarak görüyor.  Florence, 18 Haziran 1945’te yaşamını yitirdi. 

 

2017: İranlı matematik profesörü Meryem Mirzahani, 12 Mayıs 1977’de dünyaya geldi. Araştırma konuları ise Teichmüller teorisi, hiperbolik geometri, ergodik teori ve simplektik geometriyi içeriyordu. Meryem, 2005 yılında yaptığı araştırmalar sonucunda Popular Sicence’ın kendi alanlarında yenilikçi yönlere iten en iyi 10 genç beyinden biri olarak kabul edildi. 13 Ağustos 2014’de Meryem, matematik alanında en prestijli ödül olan Fields Madalyası ile onurlandırıldı. Böylece, ödüle layık görülen hem ilk hem de bugüne kadar tek kadın ve ilk İranlı oldu. Ödül komitesi, Meryem’in “Riemann yüzeylerinin dinamikleri ve geometrisi ile modül uzayları” konusundaki çalışmalarına atıfta bulundu. Meryem, 4 yıl önce bugün 40 yaşında meme kanserinden dolayı yaşamını yitirdi.  

 

2015: Kuzey ve Doğu Suriye’de inşa çalışmaları kapsamında, Efrîn’in Eşrefiye Mahallesi’ndeki “Şehit Sema Komünü” üyeleri, düzenledikleri bir törenle komün merkezlerinin açılışını yaptı. Kadın komün merkezinin açılışında konuşan Yekitîya Star Yürütme Kurulu üyesi Emine Silêman, komün merkezinin kadın sorunlarının ve haklarının çözüm yeri olacağını söyledi. Emine, konuşmasında tüm kadınlara enerjilerini kadın çalışmaları ve devrime yöneltmelerini istedi.

 

2016: Şengal Êzidî Kadın Meclisi, dünya kadınlarına "Êzîdî Kadınlarına Dönük Kırıma Karşı Uluslararası Eylem Çağrısı" başlıklı bir yazılı bir metin gönderdi. Kürt Kadın İlişkiler Merkezi’nin de (REPAK) aralarında bulunduğu çok sayıda kadın örgütü tarafından desteklenen çağrı metninde, "3 Ağustos 2014 günü Şengal'deki Êzîdî halkına karşı IŞİD tarafından gerçekleştirilen kadın kırımı ve soykırımın ikinci yıl dönümüdür. IŞİD, Kürt bir dini azınlık olan ve kadim dini Zerdüştlüğe dayanan Êzîdîlerin tarihi anavatanı Şengal'i 3 Ağustos 2014 günü saldırarak, ele geçirdi. Êzidî mabetlerini yakıp yıktı, direnenleri infaz etti, yerel halka bağlılık yemini etmeyi ya da öldürülmeyi dayattı" denildi.

 

2018: "Aylık siyasi kadın gazetesi", Kadın Dayanışması'nın ilk sayısı 14 Temmuz 1977'de çıktı. Yayın periyodu başlangıçta aylık belirlenmişti, ancak gazetenin gördüğü ilgi üzerine, Aralık 1978'den itibaren 15 günlük çıkmaya başladı. Aralarında gazeteyi çıkaran kadınların da olduğu 110 kurucu üye, Şubat 1979'da, Demokratik Kadın Birliği’ni (DKB) kurdu, başkanlığa Yıldız Kurtuluş seçildi. DKB 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra kapatıldı. Kadın Dayanışması gazetesi ise, bu tarihten sonra zorunlu olarak yayın faaliyetini sonlandırdı. 

 

2020: Edebiyatın önemli isimlerinden Adalet Ağaoğlu bir yıl önce bugün tedavi gördüğü hastanede 91 yaşında hayatını kaybetti. Adalet, 23 Ekim 1929’da Ankara Nallıhan’da dünyaya geldi. Edebiyata ilgisi lise döneminde başlayan Adalet, ilk adımlarını şiirlerle atar, sonra oyun yazarlığına yönelir. Adalet, ilk defa 1946’da Ulus gazetesinde tiyatro eleştirileri yayımlayarak yazarlığa başlar.

 

Adalet, 1951-1970 yılları arasında TRT'de çalışır. Radyoda görev yaparken tiyatro oyuncusu ve yönetmen dört arkadaşı ile birlikte Ankara’nın ilk özel tiyatrosu olan “Meydan Sahnesi”ni kurdu, “Meydan Sahne” dergisini çıkardı. 1953 yılında Paris’e giden Adalet, 1954 yılında Halim Ağaoğlu ile evlendi. TRT’nin özerkliğine el konulması gerekçesiyle TRT Radyo Dairesi Başkanlığı’ndan 1970’te istifa eden sanatçı o tarihten bu yana sadece yazarlık yaptı. Edebiyat yaşamının bazı dönemlerinde “Remüs Tealada” ve “Parker Quinck” gibi takma adlar kullandı.

 

Adalet Ağaoğlu’ile ilgili yazıları bir araya getiren arşiv, eşi Halim Ağaoğlu tarafından hazırlanır ve 2003’te Adalet Ağaoğlu’nun yazarlığının 55’inci yılı anısına “Herkes Kendi Kitabının İçini Tanır” adı ile basıldı.