11 Haziran 1880: ABD Kongresi'nin ilk kadın üyesi doğdu
- 11:40 11 Haziran 2021
- Tarihte Bugün
Feminist siyasetçi Jeannette Rankin ABD Kongresi’nin ilk kadın üyesidir. Jeannette, 1880’de bugün doğdu. Bir feminist ve pasifist olarak tanınan Jeannette, yaşamı boyunca toplumsal konularda ve seçim yasalarında çeşitli reformların yapılması için mücadele etti. Çeşitli dallarda yükseköğrenim gördükten sonra, 1919'da Washington eyaletinin Seattle kentinde sosyal hizmet görevlisi olarak çalışmaya başlayan Jeannette, kadınlara oy hakkı mücadelesine katıldı ve Amerika Kadınlara Oy Hakkı Ulusal Derneği'nin yönetiminde görev aldı. 1916'da ABD Temsilciler Meclisi'ne Montana temsilcisi olarak seçilerek ABD Kongresi'nin ilk kadın üyesi oldu. Jeannette, 1917'de Almanya'ya savaş açılmasına karşı oy veren 49 Kongre üyesi arasında yer aldı. Pearl Harbor Baskını'ndan (7 Aralık 1941) sonra Japonya'ya savaş açılmasına karşı oy kullanan tek Meclis üyesi olarak büyük tepki gören Jeannette, bir daha seçimlere katılmadı, kadın çalışmalarını ise 1960’ların sonlarına dek sürdürdü. Jeannetta, Georgia'da kadınlar için bir kooperatif çiftlik kurdu. Barış hareketinin etkin bir üyesi olarak kadınlara ABD'nin Vietnam'a müdahalesine karşı çıkanlar için çağrıda bulundu. 15 Ocak 1968'de, 87 yaşındayken, kendilerine Jeannette Rankin Tugayı adını veren 5 bin kadına öncülük ederek Capitol Hill eteklerine yürüdü ve Vietnam Savaşı'na tepki gösterdi.
Jeanette, 18 Mayıs 1973’te yaşamını yitirdi.
Tarihte bugün yaşanan diğer önemli gelişmeler şöyle:
1815: Fotoğraf sanatçısı Julia Margaret Cameron, Hindistan’ın Batı Bengal eyaletinin başkenti Kalküta’da bugün dünyaya geldi. 1848 yılında ailesi ile İngiltere’ye taşınan Julia, fotoğrafçılığa kendisine hediye edilen bir fotoğraf makinesi ile başladı. Evinin çeşitli yerlerini stüdyo ve karanlık oda olarak düzenledi ve portre çalışmaları gerçekleştirdi. Julia, ünlü isimlerin de portrelerini çekerken, bunlardan biri de yazar Virginia Woolf’un annesi Herbert Duckwort oldu.
Fotoğrafları, “odak ayarsızlıkları, filmlerdeki kırılmalar ve parmak izleri” gibi teknik yönlerden eleştirilse de o çektiği karelerin ruhuyla ilgilendi.
Fotoğraf sanatına 40 yaşından sonra başlayan Julia, 1875 yılında ailesiyle birlikte Sri Lanka'ya gitti. Julia, 26 Ocak 1879 yılında Seylan'da yaşamını yitirdi.
1874: Psikolog Helen Bradford Thompson Woolley bugün ABD’nin Chicago eyaletinde dünyaya geldi. Kadınların eğitim hakkını destekleyen bir ailede doğan Helen ve kız kardeşlerinin hepsi eğitim gördü. Çalışmaları boyunca çocuk eğitimine odaklanan Helen, çocuk gelişimini ve yeteneklerini araştırmak amacıyla anaokulu programı oluşturdu.
Helen yaptığı birçok araştırma ile de kadınlara dönük cinsiyetçi algıları da kırma çabası içerisindeydi. Helen, “kadınların erkeklerden daha aşağı olduğu” algısının asılsız olduğunu bilimsel tekniklerle kanıtlamaya çalışan ilk kadın psikologdur. Bu çalışması kapsamında 25 kadın ve 25 erkek deneğe motor yeteneklerini, duyusal eşiklerini (tat alma, koklama, işitme, ağrı ve görme.), düşünsel yeteneklerini ve kişilik özelliklerini ölçmek amacıyla bir test bataryası veren Helen’in araştırmasının sonuçları, duygusal işleyişlerde cinsiyete dayalı bir farklılık olmadığını, düşünsel yeteneklerde ise “önemsenmeyecek kadar küçük farklılıklar olduğunu” gösterdi. Veriler, hafıza ve duygusal algı alanlarında “kadınların erkeklerden biraz daha nitelikli olduğunu” ortaya koydu.
Helen bu araştırması ile birçok kesim tarafından tepkiyle karşılansa da ondan sonra yapılan araştırmalarda da “kadın ve erkekler arasında bazı biyolojik farklar olduğu, ancak bu farkların bir eksiklik değil bir farklılık olduğu” belirtildi.
Helen, 24 Aralık 1947’de aort anevrizması nedeniyle yaşamını yitirdi.
2014: Amerikalı yazar, oyuncu ve insan hakları aktivisti Ruby Dee Wallace, 27 Ekim 1922’de doğdu. 2007 yılında American Gangster ’deki rolü ile En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu dalında Oscar’a aday gösterilen Ruby, 1991’de Decoration Day filmindeki performansıyla yine en iyi yardımcı kadın oyuncu dalında Emmy ödülüne layık görüldü. İnsan hakları mücadelesiyle tanınan Ruby New York'taki evinde 7 yıl önce bugün yaşamını yitirdi.
2019: Kocaeli Kandıra Kapalı Cezaevi'nde oğlu Mecit Alka'nın açık görüşüne giden Zekiye Alka, görüş esnasında kalp krizi geçirdi. İlk müdahalesi yapılmasının ardından hastaneye götürülen Zekiye yolda tüm müdahalelere rağmen hayatını kaybetti.
2020: Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kadın Meclisi'nin, kadın kazanımlarına dönük artan saldırılara karşı başlattığı ve bir ay sürecek olan “Kadın Mücadelesi Her Yerde” kampanyasının startı 8 Haziran 2020’de Ankara’da verilmişti. 3 gün sonra ise kampanyanın Van ve Mardin ayağının startını verildi. Kadınlar, direnişleri ile yaşamın her alanında olacaklarını söyledi.
2020: Halkların Demokratik Partisi (HDP) Genç Kadın Meclisi ve Tevgera Jinên Azad (TJA), Rosa Kadın Derneği’ne yönelik yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına alınan kadınlara etkinliklerde neden “Jin jiyan e, jiyanê nekuje” sloganını kullandıklarının sorulmasına karşı, aynı sloganın yer aldığı pankartı, Diyarbakır’da bulunan bir AVM’nin önüne asarak tepki gösterdi.