Yazar Tomris Uyar, 15 Mart 1941’de dünyaya geldi. Tomris, Türkiye edebiyatına önemli eserler bırakır.

 

Tarihte bugün yaşanan kimi gelişmeler şöyle:

 

1892: Bosnalı yazar, çevirmen Laura Papo Bohoreta Saraybosna’da 15 Mart 1892’de bugün doğdu. İlk Sefarad Yahudi ve Balkan feministi olarak kabul edilen Laura’nın ilk adı Luna’dır. Daha sonra ailesi İstanbul’a taşınınca adını Laura olarak değiştirir. Laura, ekonomik sıkıntılar nedeniyle gittikleri İstanbul’dan yine ekonomik sorunlar nedeniyle Saraybosna’ya dönen ailesine destek olmak için Fransızca, Latince, Almanca ve piyano dersleri verir. Laura aynı zamanda yok olmaya başlayan Sefarad geleneğini yaşatmak için edebi ve kültürel çalışmalar yapar. Buna ek olarak çeviri eserler de yayımlar.

 

Laura’nın yaşamında dönüm noktası olan ise Almanca basılan bir Bosna-Hersek gazetesi olan "Bosnische Post"ta yayınlanan "Siyasette Güney Slav kadınları" makalesiydi. Makalede Bosna-Hersek'teki Sefaradlı kadınlara ayrılan bölümde kadınlar “ataerkil değerleri sadık bir şekilde koruyan sadık bir kadın geleneği olan bir rahibe” olarak tanımlanır. Bu ifadelere öfkelenen Laura, aynı gazetede "Die Spanolische" başlığıyla Sefarad kadınına dair “daha gerçekçi” bir tabloyu çizmeyi amaçladı.

 

Laura’nın kadın konusundaki mücadelesi, toplumsal cinsiyet eşitliği mücadelesi değildi ama o kadınların pes etmemesi, iradesini ortaya çıkarması için, eğitim için teşvik ediyordu. 

 

1941: Yazar Tomris Uyar, hukukçu Celile Hanım ile hukukçu ve yazar Ali Fuad Gedik’in kızı olarak 15 Mart 1941 tarihinde İstanbul’da dünyaya gelir. Babasının bir şiir kitabı, annesinin ise yayımlanmamış çevirileri olan Tomris’in edebiyata ilgisi de ailesine dayanıyor. Henüz ortaokuldayken karar vermişti öykücü olmaya Tomris. Tomris, ortaokuldan sonra liseyi 1961’de şimdiki adı Robert Koleji olan Arnavutköy Amerikan Kız Koleji’ni 1963 yılında ise İstanbul Üniversitesi (İÜ) İktisat Fakültesi Gazetecilik Enstitüsü’nü bitirdi. İlk evliliğini Robert Koleji’nden arkadaşı olan gazeteci ve şair Ülkü Tamer ile yapan Tomris’in bu evlilikten bir kızı olur. Ancak Ekin ismini verdikleri kızları birkaç aylıkken sütten boğularak öldü ve bu sarsıcı olaydan sonra boşanırlar. Tomris’in ikinci eşi ise Turgut Uyar olur.

 

Tomris’in ilk çevirisi Rabinranath Tagore’den “Şekerden Bebek” 1962’de Varlık dergisinde yayımlanırken, ilk öyküsü “Kristin” ise Mart 1965’te çıktı. İlk öykü dosyası olan “Suya Yazılı”yı bitirdiğinde tarih 1967 idi. Adı, dosyanın kaderini de çizdi, “Suya Yazılı”nın tek kopyası Cemal Süreya ile birlikte çıkardıkları Papirüs dergisi yangınında kül olur. Geriye yalnızca 1965’te yayımlanan “Kristin” öyküsü kaldı. “Suya Yazılı”nın akıbetinden sonra yayımlanan ilk kitabı “İpek ve Bakır” olur.

 

Kadınların yaşadıklarını anlatır

 

Tomris, pek çok öyküsünde kadınları mercek altına alır, kadınları ve onların sıkıntılarını, kadın diliyle anlatan ve öykülerindeki ustaca kurguyla çözmeye çalışan yazarlardan biridir. Toplumsal kurallar ve dogmalarla hayatların nasıl kısıtlandığını, geleneği düstur edinmeyen, eğitimli, “bağımsız” kadınların ise yaşadıkları sıkıntıları, cesaretlerinin toplum tarafından nasıl törpülenmeye çalışıldığı, hayata karşı takındıkları dik başlı tavır karşısında bazen en yakınlarının kendilerine gösterdikleri tepkileri anlatır. 

 

Son kitabı “Güzel Yazı Defteri” olan Tomris, ardında 11 eser bırakarak 4 Temmuz 2003’te kanser hastalığı nedeniyle yaşamını yitirir.

 

2016: Batman'ın Merkez Aydınlıkevler Mahallesi'nde 2 kadın polisler tarafından infaz edildi. Görgü tanıklarının anlatımına göre kadınlar Veysel Karani Caddesi üzerinde yürümeye devam ettiği sırada polis tarafından kadınlara ateş açıldı. Yaklaşık 15 dakika boyunca bölgeden silah seslerinin geldiğini söyleyen görgü tanıkları bir kadının olay yerinde infaz edildiğini diğer kadının ise yaklaşık 200 metre uzaklıkta infaz edildiğini belirtti.

 

2016: Kobanê direnişinin sembollerinden YPJ savaşçısı Arîn Mîrkan’ın heykeli, ölümsüzleştiği Kobanê'de görkemli bir törenle açıldı. Törende konuşan heykeltıraş Zîrek Mîra, Rojava'da direnen Kürt kadınını simgeleyen heykelin kutlu olmasını diledi. Heykelin açılışı YPJ Komutanı Sorxwîn Kobanê ve heykeltraş Zîrek Mîra tarafından gerçekleştirildi.