HABER MERKEZİ – Kayıp yakınları, eylemlerinde bu hafta cezasızlık ve inkâr politikalarının sona ermesini, zamanaşımı engelinin kaldırılmasını  istedi. Kayıp yakınları ayrıca faillerin de yargılanması gerektiğini vurguladı.

 

İnsan Hakları Derneği (İHD) ve kayıp yakınları, “Kayıplar bulunsun, failler yargılansın” şiarıyla eylemlerine bu hafta da devam etti.

 

Amed

 

İHD Amed Şubesi ve kayıp yakınları, her hafta gerçekleştirdikleri eylemin 854’üncü haftasında Koşuyolu Parkı Yaşam Hakkı Anıtı önünde bir araya geldi. Gözaltında kaybettirilen ve faili meçhul cinayetlerle katledilenlerin fotoğraflarının açıldığı eylemde konuşan, İstanbul'dan gelen kayıp yakını İkbal Eren, devletin kendisine karşı olan insanları gözünü bile kırpmadan, dil, din, ırk ayrımı gözetmeden kaybettirdiğini belirtti.

 

İkbal Eren, "Burada 30, 40 yıldır sevdikleriniz için adalet arıyoruz. Verdiğimiz bu adalet mücadelesinin başarıya ulaşması için devletin cezasızlık anlayışına son vermesi, zaman aşımı kavramının kaldırılması ve yasalarla belirlenmesi gerekir. Bu talepler karşılanmadığı müddetçe ne Galatasaray Meydanı ne de Koşuyolu demokrasiye kavuşur" dedi.

 

Ardından, 1992'de Colemêrg’in Şemzinan (Şemdinli) ilçesinde kaybettirilen 13 yaşındaki Serhat Kazak'ın hikayesi İHD yöneticisi Fırat Akdeniz tarafından okundu.

 

Serhat Kazak'ın okunan hikayesi şu şekilde: “13 yaşındaki Serhat Kazak, ilkokulun son sınıfında okuyordu. O günlerde, Şemzinan’a yeni gelen Özel Harekât Timleri, Serhat’ın okuduğu Cumhuriyet İlköğretim Okulu’nun bodrum katında kalıyordu. Serhat, olaydan kısa bir süre önce okula giderken boynuna ve beline sarı, kırmızı, yeşil renklerden yapılmış bir puşi bağlar. Serhat’ı bu şekilde gören dönemin İlçe Kaymakamı, Özel Harekât Timlerine seslenerek ‘Bu çocuğun boynundaki paçavraları sökün.’ der. Ancak Serhat bu duruma direnerek, ‘Ben Kürdüm ve bunları çıkarmayacağım.’ deyip oradan ayrılır.

 

Bu olaydan sadece birkaç gün sonra, Serhat okul çıkışında Halit adlı arkadaşıyla birlikte evine doğru yola çıkar. Ancak o akşam eve dönmez. Ailesi endişelenerek ilçedeki tüm akrabalarının evlerini arar, ama Serhat’ı hiçbir yerde bulamazlar. Ertesi gün, amcası Hayrettin Kazak sabah erkenden Gever’deki akrabalarının evine gider, ama Serhat’ı orada da bulamaz. Amca Hayrettin Kazak hemen Şemzinan’a geri döner. Aynı gün saat 10.00 sıralarında Serhat’ın küçük kardeşi dışarıda bağırır. Serhat’ın cesedi evlerinin duvar dibine atılmıştır.

 

Ailenin anlatımına göre, olayın yaşandığı civarda çalışan Colemêrgli bazı inşaat işçileri, Özel Harekât Timlerini Serhat’ın cesedini oraya bırakırken görmüştü; ancak korktukları için susmuşlardı.

 

Yetkililer, aileye Serhat’ın elektrik direğindeki elektrik akımına kapılarak öldüğünü söyler. Ailenin beyanına göre ise bahsedilen elektrik direği, yetkililerin söylediği şekilde demir direk değildir; PTT’nin telefon hatlarında kullanılan ve ağaçtan yapılmış bir direktir. Ayrıca uzun süredir elektriğe bağlı değildir.

 

Olay yerine Cumhuriyet Savcısı, İlçe Kaymakamı ve dönemin Milletvekili Mustafa Zeydan gelir. Serhat’ın amcası, savcıya yeğeninin Özel Harekât Timlerince öldürüldüğünü söyler. Özel Harekâtçıların kaldığı okul bodrumuna gittiğini ve orada Serhat’a verilen elektrik kablosu, kan izleri, yüksek elektrik etkisiyle kopan saçlarını dahi gördüğünü anlatır.

 

Olaydan sonra öldürülen Serhat’ın cesedine otopsi işlemi yapılmaz. Serhat’ın babası Şerafettin Kazak, o dönem Almanya’da çalışmaktadır. Olayın ardından gelip otopsi yaptırmak istemiştir; ancak aile tehdit edildikleri ve can güvenliklerinden endişe ettikleri için bu işin üzerine daha fazla gidememiştir. O tarihten bu yana Serhat Kazak dosyası, faili meçhul olarak raflarda yerini almıştır.”

 

Açıklama, yapılan oturma eylemiyle son buldu.

 

Êlih

 

Êlih’te İHD ve kayıp yakınları, eylemlerinin 690’ıncı haftasında Gülistan Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde toplandı. "Kayıplar bulunsun, failler yargılansın" yazılı pankart ile kayıpların fotoğraflarının açıldığı eyleme, kentteki sivil toplum örgütleri de katıldı.

Bu haftaki eylemde, 21 Haziran 1993’te Amed'in Xana Axparê (Çınar) ilçesi Qerqatê Köyü’nde gözaltına alınıp kendisinden bir daha haber alınamayan ve 8 Temmuz’da cenazesine ulaşılan Mehmet Sıddık Öncü’nün hikayesi okundu.

 

Mehmet Sıddık Öncü’nün askerler tarafından gözaltına alınarak, köylülerin gözü önünde işkence edildiğini anlatan İHD Şube Yöneticisi Metin Nas, “Askerler, Mehmet Sıddık Öncü’nün eşine, ‘Kocanı bir daha göremeyeceksin’ diyerek, Öncü’yü de alıp köyden ayrıldılar” diye belirtti.

 

Cenazesi 18 gün sonra alındı

 

Mehmet Sıddık Öncü’nün gözaltına alındıktan bir gün sonra Amed’e sevk edilmeden önce Çınar Sağlık Ocağı’ndan verilen rapora değinen Metin Nas, şu sözleri kullandı: “Rapora göre, ‘Sağ tarafında, 10-12. kaburgalarının yanında 3x5 cm ekimoz tespit edildi.’ denilir. Gözaltına alındıktan sonra kendisinden hiçbir haber alınamayan Öncü’nün ailesine, 4 Temmuz’da yapılan bir telefonla, Öncü’nün cesedinin Tıp Fakültesi Morgu’nda olduğu söylenir. Bunun üzerine DGM Başsavcılığı’na başvuruda bulunan aile, ancak 8 Temmuz 1993’te cenazeyi alabilir.

 

Kendilerine verilen otopsi raporunda, geçirdiği bir rahatsızlık sonucu öldüğü yazılıdır. Defin raporunda da aynı ibareler kullanılmıştır. Aile, maktulün kalçasının iki yanında morarmalar ve yarıklar, sağ kaburgalarında, bütün tırnaklarında, yanakta ve çene altında morarmalar ile boyun ve bileklerinde ip izleri olduğunu tespit etmişlerdir.”

 

AİHM’den Türkiye’ye tazminat cezası

 

Dönemin İçişleri Bakanı Mehmet Gazioğlu, Öncü’nün katledilmesi ile ilgili soruya verdiği cevapta, 'Mehmet Sıddık Öncü’nün böbrek yetmezliğinden dolayı 4 Temmuz’da rahatsızlandığı ve 5 Temmuz’da yaşamını yitirdiğini' belirtir.

 

Öncü’nün 1993 yılında gözaltında yaşamını yitirmesi üzerine aile, iç hukuk yollarında bir sonuç elde edemeyince davayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşır. Öncü ailesinin açtığı davada, AİHM; yaşam hakkı ihlalinden dolayı Türkiye’yi tazminat ödemeye mahkûm eder."

 

Açıklama, oturma eylemi ile son buldu.

  

Colemêrg

 

İHD Colemêrg Şubesi ve kayıp yakınları, eylemlerinin 180’inci haftasında Gever’deki (Yüksekova) Sanat Sokağı’nda bir araya geldi. “Failler belli, kayıplar nerede” ve “Kayıplar bulunsun, failler yargılansın” pankartlarının açıldığı eylemde, kayıpların fotoğrafları taşındı. Bu haftaki eylemde, 32 yıl önce gözaltına alındıktan sonra kaybedilen Mehmet Zeki Doğan’ın akıbeti soruldu.

 

Hikâyeyi okuyan İHD Colemêrg Şubesi Eşbaşkanı Sibel Çapraz, 37 yaşındaki Mehmet Zeki Doğan’ın, Colemêrg’in Çelê (Çukurca) ilçesindeki Çukurca Lisesi’nde kamu personeli statüsünde hizmetli olarak çalıştığını hatırlattı.

 

Sibel Çapraz, “7 Haziran 1994 tarihinde saat 23.00 sıralarında, Özel Harekât Timleri liseye baskın düzenledi. Kapıyı kırarak içeri girip, gece nöbetinde olan Mehmet Zeki Doğan’ı zorla bir panzere bindirerek götürdü. Ailesi, olaya tanık olan mahallelilerden Doğan’ın gözaltına alındığını öğrendi. Resmi makamlara başvurarak aldığı izin belgesiyle bölgede arama faaliyetine başladı. Çelê halkının da katılımıyla gerçekleşen kapsamlı bir arama faaliyeti yürütüldü” dedi.

 

Tanık beyanlarından yola çıkarak yapılan arama sonucunda, Biyadir (Narlı) köyü Zap Suyu kenarında Mehmet Zeki Doğan’ın ayakkabıları ve ceketi bulundu.

 

Sibel Çapraz, “Giysilerin olduğu yerde kan izleri de vardı. Ancak aramalar sonuçsuz kaldı, Mehmet Zeki Doğan’a ulaşılamadı. Kamu personeli olan Doğan, görev başındayken gözaltına alınıp kaybedilmesine rağmen okul yönetimi ve Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından herhangi bir girişimde bulunulmadı ve ailesine bilgi verilmedi. Tanıkların, Doğan’ın gözaltına alındıktan sonra öldürülüp Zap Suyu’na atıldığı yönündeki iddiaları karşısında resmi makamlar suskun kaldı.

 

Herhangi bir başvuru olsun ya da olmasın, suçun işlendiği izlenimini veren bir hali öğrendiğinde ‘işin gerçeğini’ araştırmaya başlamakla görevli savcılar sessiz kaldı. Bugüne kadar soruşturma ve kovuşturma mercileri, ceza muhakemesinin ‘maddi gerçeğe’ ulaşma amacına uygun faaliyet göstermedi” diye aktardı.

 

Soruşturma çağrısı

 

Doğan Ailesi’nin 32 yıldır evlatlarının akıbetini öğrenmesi ve adalete ulaşmasının engellendiğini vurgulayan Sibel Çapraz, Mehmet Zeki Doğan’ın gözaltında kaybedilmesi ile ilgili gerçeği açığa çıkartmak, sorumluların belirlenmesini ve cezalandırılmasını sağlamaya elverişli bir soruşturmanın derhal başlatılması çağrısında bulundu.