DİYARBAKIR - "Ve yazıyoruz… ‘Erkekler ne der’ diye düşünmeden yazıyoruz" şiarıyla 2012 yılında yola çıkan JINHA 2016 tarihinde KHK ile kapatıldı. Kadın gazeteciler JINHA'nın açtığı yolda, bu gün JinNews, Jin TV ve Nu JINHA ile ilerliyor.

 

"Ve yazıyoruz… ‘Erkekler ne der’ diye düşünmeden yazıyoruz" şiarıyla yayın hayatına başlayan Jin Haber Ajansı (JINHA) 8 Mart 2012 tarihinde kuruldu. Medyanın eril dilini değiştirmek, değiştirmeye zorlamak adına yola çıkan JINHA’nın tüm çalışanları kadınlardan oluşuyordu. Kameramanından muhabirine, fotoğrafçısından editörüne, haber şefi, haber müdürüne tüm çalışanları kadın olan JINHA alternatif medya olarak basın camiasında yerini aldı. Medyanın eril, cinsiyetçi, militarist, ırkçı ve ötekileştiren diline karşı her yerde her kadının sesi olma iddiasını ortaya koyan JINHA, “soyad” kullanmayan haber diliyle de büyük ilgi topladı.

 

JINHA ile başladı, JinNews, Jin TV ve Nu JINHA  ile devam ediyor

 

Kadınların, çocukların ve ezilen tüm kesimlerin sesi olan JINHA 15 Temmuz 2016 tarihindeki darbe girişiminin ardından yayınlanan 676 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile 29 Ekim 2016’da kapatıldı. JINHA'nın kapatılmasıyla birlikte yaklaşık 90 kadın gazeteci işsiz kaldı. Kapatmalara rağmen JINHA muhabirleri sahadan ayrılmayarak haber takibi yapıp sosyal medya üzerinden kamuoyuna gerçeği ulaştırmaya devam etti. Kadınlar bir süre sonra yola, “Medyanın diline çuvaldız niyetine” sloganıyla günlük haber sitesi Gazete Şûjin ile devam etti. Şûjin’in de 25 Ağustos 2017 tarihinde yayınlanan KHK’yle kapatılmasının ardından kadın basın geleneği, 25 Eylül 2017’de Kürtçe, Türkçe, İngilizce, Arapça dillerinde yayına başlayan JinNews ile yola devam etme kararı aldı.

 

JINHA’nın 9 yıl önce kadınlar için açtığı yolda, bugün JinNews, Jin TV ve  Nû JINHA ile ilerliyor. 

 

'Gerçekten erkekler ne der diye düşünmeden yazdık'

 

Kapatılan JINHA'da muhabir olarak çalışan Gazeteci Beritan Elyakut, 2013 yılında JINHA'da çalışmaya başladığını belirtti. JINHA'da çalışmaya başladığında kadınlarla bir arada çalışmanın daha eğitici ve yol açıcı olduğunun farkına vardığını ifade eden Beritan, "Kadınların sesini duyurmak için açılmıştı. Ve çok yeniydi. Süreç kadınlar için zorluydu. Çünkü dünya genelinde ilk kez kadın ajansı kurulmuştu. Sahaya çıktığımızda insanlar 'Nedir?, Neden sadece kadınlar için haber yazıyor?' şeklinde sorular soruyordu. Biz de kadının sesini duyuran bir medyanın olmadığını ve bu nedenle yola çıktığımızı söylüyorduk. Gerçekten ‘erkekler ne der’ diye düşünmeyen bir grup gazeteciydik. Tüm çalışanlar kadındı. Biz haberlerimizde en çok kadının öncülüğü üzerinden haber yaptık. Genel medyaya baktığımızda kadını magazinleştiren bir dil ve algı olduğunu görüyoruz. Haberlerde daha çok erkeğin uyguladığı şiddet ve işlediği cinayetleri meşrulaştıran bir dil kullanılıyor" dedi.

 

'Erkekler olmadan çalışamayacağımız sanıyorlardı'

 

Sahada erkeklerin kadın gazetecilere olan yaklaşımına değinen Beritan, "Kadınları yedekleri gibi görüyorlardı. Bizlerin erkekler olmadan çalışamayacağımızı sanıyorlardı. Üstten bir yaklaşım vardı. Ancak biz kameraları kullandık, tripodları taşıdık ve haberlerimizi gayet güzel bir şekilde yazdık. Başta rutin haberlerde bize yer vermeyen erkekler ilerleyen zamanlarda bize yer vermeye başladı. Bu da bizim sayemizde oldu aslında. Onlar kadınların da yalnız başına başarılı olabileceğini gördüler” diye kaydetti. 8 Mart’ın dünya genelinde bir direniş günü olduğunu vurgulayan Beritan, JINHA'nın 8 Mart'ta açılmasının en büyük amacının dünya kadın mücadelesini tek bir ağda birleştirmek olduğunu söyledi. Kadınların JINHA'yı tanımaya başladığını dile getiren Beritan, kadınların kendilerine ulaşarak hikayelerini anlattığını, şiddete karşı verdiği mücadeleyi anlattığını söyledi.

 

‘Kadın haber ajansı en büyük ihtiyaç’

 

JINHA'nın yeni ve farklı bir algı yarattığının altını çizen Beritan, kadınların farkındalığını arttırdığını dile getirdi. Kadınların sesinin dünyaya duyurulduğunu ifade eden Beritan, “Kapatmanın en büyük nedenlerinden biri bu sesi kısmaktı. İktidarın hedefi haline geldi. Çünkü biz surdaki çocukların sesini duyurduk, bedenleri teşhir edilen kadınların sesi olduk. İktidar bir yandan bu kadınlar neden bu kadar ses çıkarıyor, biraz onların sesini kısalım yaklaşımıyla JINHA'yı kapattırdı. JINHA'yı kapatarak Sur'da, Nusaybin'de Cizre'de yaşanan gerçekliği kamuoyundan gizlemeye çalıştı. Ancak kadınlar susmadı. Alandaydık, sahadaydık haber yapmaya devam ettik. Alanda sivil muhabirler olarak çalışmaya başladık. JINHA'nın başlattığı gelenek sürdürüldü. Kadınlar alternatifsiz kalmadı. Kadınlar seslerini duyurmak yolunda mücadelesini sürdürüyor. Direnmekten vazgeçmeyeceğiz. Kadınlar için artık birçok alan var. Kadın haber ajansı bugün en büyük ihtiyaç" diye konuştu.

 

8 Mart'ın sadece bir gün değil her gün olduğunu ifade eden Beritan, direnişin bir güne sığdırılamayacağının altını çizdi. Kadınların en yakınındaki erkekler tarafından katledilirken kadın mücadelesinin büyümesi gerektiğini dile getiren Beritan, bu yılki 8 Mart'ın kadın ve toplum özgürlüğüne vesile olmasını diledi.

 

'Biz buradayız sözümüzü söylemeye geldik'

 

JinNews Editörü Beritan Canözer, JINHA'da çalıştığı ve haber takibi yaptığı sırada "heyecanlı" olduğu gerekçesiyle gözaltına alındı ve tutuklandı. JINHA'nın 8 Mart'ta yayın hayatına başlamasının bir nedeni olduğunun altını çizen Beritan, “’Biz de buradayız, sözümüzü söylemeye geldik’ mesajıydı. Tüm çalışanları kadınlardan oluşuyordu. Bir muhabir haberini yazıyor, görüntü çekiyor, fotoğraf çekiyordu. Tek başımıza bir sürü iş yapıyorduk. Kimseye ihtiyaç duymadan her şeyi kendimiz yapabiliyorduk. Sahada erkek gazetecilerden gelen tepkiler çok ilginçti. Ve çok ilginç yorumlar, tepkiler geliyordu. Çok garipseyip 'siz nasıl kamera tutuyorsunuz’ gibi yaklaşımlar sergiliyorlardı. Sanki kadın yapamazmış gibi bir anlayış hakimdi. Bazı haberlerde 'siz kadınsınız biraz geride durun. Siz durun biz çekeriz' diyorlardı" diye belirtti.

 

‘Kadınların direnişini duyurduk’

 

JINHA'nın kadın gazetecilerin sahada ve içeride de gazeteciliği çok iyi yapabileceğini gösterdiğini dile getiren Beritan, JINHA'nın kapatılmasının ardından kadınların yeni alanlar açarak yola devam ettiğini hatırlattı. Dünyanın her yerinde, Türkiye'de bir kadın ajansının olduğunun bilindiğini belirten Beritan "Bu da JINHA'nın başarısıdır. Büyük çaba sarf etti. Her alanda muhabir yetiştirdi. Kadının sesini duyurdu. Kadınların direnişini duyurduk. Kadının emeğine dikkat çektik. İşçilerin emekçilerin eylemlerinden kadınları ön plana çıkardı. Siyasette kadının sesini duyurdu. Bunların hepsi de JINHA'nın farkını ve önemini ortaya koyuyor. Bu kadar sahiplenilmesinin nedeni buydu. Özellikle bölgede çok fazla baskıya maruz kalıyorduk. Birçok muhabir tutuklandı. Tacizlere maruz kaldı. Her şeye rağmen Cizre'de, Sur'da, Nusaybin'de yaşananları yakından takip ettik. Zaten kapatılmamızın nedeni de buydu” sözlerine yer verdi.

 

‘Hakikatin izinde olacağız’

 

Beritan şöyle devam etti: “Kadınların sesini o kadar çok duyurduk ki, nerede durduğumuzu o kadar çok hissettirdik ki; bizim aracılığımızla sesini duyurduğumuz kadınların sesi kısmak istendi. Fakat kapatılmak bize bir engel olmadı. Biz hemen ardından kendimize yeni alanlar açtık. Şu anda JinNews ile yola devam ediyoruz. Yine kadınlarla birlikte çalışıyoruz. Biz kadın gazeteciler olarak çok büyük bir şey başardık. Artık gazetecilerin sayısı küçümsenmeyecek kadar fazla. Olduğumuz her yerde doğrunun ve hakikatin izinde olacağız. Kadınların sesini her alanda duyuracağız. Tüm kadınların sesi olmak için buradayız. Bu iddiayla büyüyüp ilerleyeceğiz. Kadın direnişi ve mücadelesi var olduğu sürece, biz de JinNews olarak sahada olacağız."