Rojda Seyidxan

 

QAMIŞLO - Amûdê’de 13 Kasım 1960 günü 300 Kürt çocuğu sinemada yakılarak katledildi. Özerk Yönetim’e bağlı Mihemed Şêxo Kültür ve Sanat Merkezi üyesi Gulîstan Ibrahîm, o günden bugüne Kürtler üzerinde katliam planlarının devam ettiğini söyledi. 

 

Bugün Amûdê kentinde, 300'den fazla Kürt çocuğunun 1960’ın 13 Kasım günü Şehrazat Sineması’nda yakılarak katledilmesinin yıl dönümü.  Katliam günü ilkokul müdürünün talimatıyla 500 Kürt çocuğu, 120 kişilik olan sinema salonuna dolduruldu. O gün Cezayir bağımsızlık filmi olan Cerimet Nifis El Leyl (Gece Yarısı Suçlaması) filmi izlenecekti. Fakat film başlamadan önce sinema perdesinin ortasında başlayan yangın kısa sürede tüm salona yayıldı. Öğretmenler, öğrencilerin yerinden kalkmasına izin vermedi, kapıda bekleyen askerler de salonun kapısını kilitledi.

 

Yangının büyümesiyle halk sinema salonuna aktı.  Gelenler arasında olan Mixemedê Seîd Axa, sinemaya girişleri engelleyen askerleri geçerek birçok çocuğu kurtarmayı başardı. Fakat büyüyen yangın nedeniyle 300'den fazla çocuk yaşamını yitirdi. Dönemin yetkilileri yangının teknik arızadan dolayı çıktığını iddia etse de olayda Kürt çocuklarının dışında kimsenin zarar görmemiş olması, etkin bir soruşturma yapılmaması katliamın planlanarak yapıldığını gözler önüne serdi. 

 

‘Çocuklar olacaklardan habersiz’

 

Özerk Yönetim’e bağlı Mihemed Şêxo Kültür ve Sanat Merkezi üyesi Gulîstan Ibrahîm, katliamın unutulmayacağını söyleyerek, “O gün nahiye müdürü Amûdê okuluna giderek, tüm okul yetkilileri ile bir toplantı alıyor. Tüm öğrencileri sinemada toplamak istediklerini söylüyor. Burada çocuklara Cezayir direnişinin filminin izletileceğini aktarıyor. Okul çıkışı 500 öğrenci sinemaya götürülüyor. Çocuklar o gün olacaklardan habersiz oldukça mutlu bir şekilde sinemaya gidiyor” hatırlatmasında bulundu. 

 

‘Çocuklar yangından kaçarken kuyuda yaşamını yitirdi’ 

 

Öğrencilerin film izlemeyi bekledikleri sırada ahşaptan yapılan sinemanın alev aldığını dile getiren Gulîstan, yangının kısa sürede her tarafa yayıldığını belirtti. Gulîstan, “O sırada çocukları telaş sardı ve nereye kaçacaklarını bilemedi. Çocuklar sinemanın kapısına yönlerini verdiklerinde kapının kilitli olduğunu gördü. Çıkış yolu olarak sadece pencere vardı fakat onu da alevler sarmıştı. Ama pencerenin yanında da su kuyusu vardı. İşte birçok çocuk pencereden dışarı atlarken kuyuya düştü ve birçoğu da böyle yaşamını yitirdi” diye kaydetti. 

 

‘Yangından çocuklar da kurtarıldı’

 

Yangından kurtarılan çocuklara değinen Gulîstan, şunları dile getirdi: “Yangını duyan Amûdê halkı sinemaya aktı. Fakat geldiklerinde sinemanın tamamıyla yandığını gördüler. Kendi çocukları da sinemada olan Mixemedê Seîd Axa, sinemanın içine girdi. Çok sayıda çocuğu kurtardı. Çocukları kurtarmaya çalıştığı sırada sinemanın kapısı üstüne düşüyor ve o da yaşamını yitiriyor. 300’e yakın çocuk da yaşamını yitirdi.”

 

‘Planlar bugün de devam ediyor’

 

Gulîstan o günden bugüne Kürt çocukları üzerinde yürütülen katliam politikalarının sürdüğünü vurgulayarak, “Amûdê’de yapılanlar planlıydı. Suriye’deki BAAS rejimi Kürtleri kendi topraklarından uzaklaştırmak istedi. Bu yüzden bu planı hayata geçirdi.  Amûdê sinemasından bugüne birçok plan devam ediyor. Bir yıl önce aynı olay Serêkaniyê’de yaşandı. Çocuklarımızın üzerine kimyasal atıldı. Çocuklarımızın vücutlarını yaktılar. Biz Kürtlerin bu yapılanları unutmaması ve ona göre tutum alması gerekiyor. Amûdê’de yaşananlar hafızalarda canlılığını koruyor” dedi.