HABER MERKEZİ - Son yıllarda sigara ve tütün ürünlerinin zararlarına dair farkındalık seviyesinin arttığını belirten uzmanlar, buna rağmen dünya nüfusunun yüzde 24’ünün sigara kullandığını aktardı. Prof. Dr. Esra Uzaslan, Türkiye’de erkeklerde yüzde 42 olan sigara içme oranının kadınlarda ise yüzde 13 olduğunu kaydetti. 

 

Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) verilerine göre, dünya genelinde sigara içenlerin sayısı 1 milyar 164 milyon. Yani dünya nüfusunun yüzde 24’ü sigara kullanıyor. Sigaraya çoğunlukla ergenlik döneminde başlanıyor ve ilk denemelerin hemen tümü 18 yaşından önce gerçekleşiyor. Sigara içme sıklığı erken erişkinliğe kadar artıyor ve daha sonra yaş ilerledikçe azalıyor.

 

9 Şubat Dünya Sigara Bırakma Günü nedeniyle Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Türk Toraks Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Esra Uzaslan, Küresel Yetişkin Tütün Araştırması verilerine göre; Türkiye'de sigara içenlerin yüzde 44,9'unun son bir yıl içinde tütün kullanımını bırakmayı denediğini söyledi. Bu oranın 2008 yılında yüzde 40,8 olduğunu belirten Esra, halen tütün kullanan bireylerin yüzde 35,4’ünün gelecek 12 ay içerisinde bırakmayı planladığını aktardı.  

 

Günümüzde sigara bırakmada kullanılan en etkin tedavi yöntemlerine Türkiye’de ulaşmanın ve sigara bırakma polikliniklerinden destek almanın mümkün olduğunu dile getiren Esra, “Sigara içenlerin tütünün sağlık ve diğer zararları hakkında farkındalıklarının artmış olması, aynı zamanda etkin sigara bırakma yöntemlerinin ülkemizde bulunduğunu biliyor olmaları sigarayı bırakmak isteyenlerin oranını yükseltmektedir. Bu durum hem kişinin hem de çevresinin sağlığı için çok yüz güldürücü ve umut vericidir” dedi. 

 

Erkeklerin yüzde 42’si, kadınların yüzde 13’ü sigara kullanıyor

 

Tütün tüketimine bağlı hastalık ve ölümleri azaltmak için yürürlüğe konulan yasalar ile sigara satışlarının 2008 yılından itibaren düşüşe geçtiğini ifade eden Esra, “Ancak 2014 yılından itibaren tüketim yeniden arttı, 2015 yılında ise 2008 seviyelerine geri dönüldü. TÜİK tarafından yapılan Türkiye Sağlık Araştırmasına göre 2010 yılında her gün sigara içen oranı yüzde 25 iken 2014 yılında yüzde 27'ye çıkmıştır. Erkeklerde sigara içme oranı yüzde 39'dan yüzde 42'ye ulaşmıştır. Kadınlarda da 2010 yılında yüzde 12 olan sigara içme oranı 2014 yılında yüzde 13 olmuştur. Küresel Yetişkin Tütün Araştırması 2012'ye göre Türkiye'de kentsel bölgede kadınlarda arasında sigara içme sıklığı yüzde 15,5, kırsal bölgede yüzde 6,7'dir. Türkiye'de yapılan yerel çalışmalarda kadınlarda sigara içme sıklığı yüzde 19 ile yüzde 28 arasında değişmektedir” ifadelerini kullandı. 

 

Sigaranın bırakılması ile sağlığa olan etkisinin ilk 20 dakikada başladığını söyleyen Esra, bu etkileri şu şekilde sıraladı: 

 

* 20 dakikada kalp atış hızı düşer,  

 

* 12 saatte kandaki CO seviyesi normale döner, 

 

* 2 hafta - 3 ay içinde kalp krizi riski azalmaya başlar; akciğer fonksiyonları artar,

 

* 1-9 ayda öksürme ve nefes darlığı azalır,

 

* 1 yılda koroner kalp hastalığı riski sigara içen birinin yarısı kadar olur,

 

* 10 yılda akciğer kanseri riski sigara içen birinin yarısı kadar olur, ağız, gırtlak, yemek borusu, böbrek, mesane ve pankreas kanseri riski azalır,

 

* 15 yılda koroner kalp hastalığı riski sigara içmeyen birininkiyle aynı olur.

 

‘Egzersiz yapmak önerilen yöntemlerdir’

 

Esra, sigarayı bıraktıktan sonra yaşanabilecek olumsuz durumları ve yapılması gerekenleri ise: “Sigarayı bırakmayı denerken bazı kişilerde huzursuzluk, uykusuzluk veya uykuya eğilim, gerginlik, dikkat dağınıklığı, sinirlilik, yorgunluk, titreme, baş ağrısı, kabızlık, mutsuzluk veya aşırı neşelenme, iştah artması, ağız kuruluğu ve ağız yaraları görülebilir. Sigara bırakma polikliniklerinden destek alan olgularda bu sorunların yönetimi öğretilir ve tedavi destekleri bu sorunların ortaya çıkmasını engelleyebilir. Yürüyüşe çıkmak, duş almak, spor yapmak, müzik dinlemek, hobilere zaman ayırmak, bitki çayları içmek, kafeinli içeceklerden uzak durmak faydalı olabilir. Kişi bırakma günlerinden sonraki birkaç hafta boyunca sigara içmediğinde sigara içme dürtüleri daha zayıf ve seyrek hale gelir ve daha kolay başa çıkılabilir. İlaç tedavileri sigara içme isteğini ve ani gelen dürtüleri azaltır ve ortadan kaldırır. Bu tedavilere ek olarak meşgul edecek etkinlikler, sigara içmeye teşvik edecek durumlardan kaçınma, egzersiz yapmak önerilen yöntemlerdir” şeklinde özetledi.