Sibel Özalp

 

HABER MERKEZİ - Almanya'da kadınların kazanımında önemli bir yere sahip olan eğitimci, radikal kanat hareketleri savunucusu, gazeteci ve pedagog Minna Cauer, soluk soluğa bir mücadelenin öznesi oldu. Yaşama gözlerini yumana kadar kadınların oy hakkından, dergi, dernek ve eğitim kuruluşuna kadar her çalışmada öncü olan Minna, bugün 177 yaşında. 

 

Brandenburg'a bağlı Freyenstein'de Lutherci papaz Alexander Schele ve eşi Juliane'nin kızı olarak 1 Kasım 1841 yılında dünyaya gelen Minna Cauer, Alman feminist hareketine ilkleri getiren kadınlardan sadece biri. Asıl adı Wilhelmine Minna Thedore Marie Cauer olan Minna, bir Alman eğitimci, radikal kanat hareketleri savunucusu, gazeteci ve pedagog olarak kadın hakları mücadelesinde önemli bir yer edindi. Minna, 1862'de solcu bir eğitimci ve doktor olan August Latzel ile evlendi. Bu evlilik 4 yıl sonra 1866'da eşinin ölümü ile sonuçlandı, bunun ardından öğretmen olmak için eğitim alan Minna, Paris'te bir yıl çalıştıktan sonra Berlin'e gitti.

 

Kadın Mutluluğu Derneği'ni kurdu

 

Minna'nın ikinci evliliğini yaptığı Eduard Cauer ise Berlin'de birlikte kaldığı okul müdürüydü. Eşi Eduard ile birlikte dönemin politik olaylarına aktif olarak katılmasına rağmen 1881'de hayatına yalnız devam eden Minna, yeniden öğretmenliğe döndü ve kendisini kadın tarihi çalışmalarına verdi. Rahel Varnhagen gibi ünlü kadın öncülerle ilgili makaleleri dikkat çeken Minna, kürtaj hakkının kazanılması da dâhil olmak üzere 1888'de kadın hakları için kampanyalar yürüten Frauenwohl'u (Kadın Mutluluğu Derneği) kurdu. 

 

Kadın konularını çağdaş bakış açısıyla tartıştı

 

Kadınlar için bir kılavuz niteliği taşıyan Die Frauenbewegung (Kadın Hareketi) dergisini kuran Minna, dergiyi 1895'ten 1919'a kadar çıkardı. Die Frauenbewegung, Minna'nın 1899 yılında kurduğu İlerici Kadın Dernekleri Birliği'nin de yayın organı oldu. Ayrıca Die Frauenbewebung, Minna ile birlikte Hedwig Dohm ve Anna Pappritz'in de yer aldığı radikal kadrosuyla radikallerin görüşlerini yansıtan bir platform oldu. Bu dergide yazdığı sayısız makalelerde kadınlarla ilgili politik ve kültürel konuları güncelleştiren Minna, toplumsal anlamda kadınları ilgilendiren konuları çağdaş bir bakış açısıyla tartıştı.

 

Kadınları eğitime hazırlayan ilk eğitim kuruluşunu kurdu

 

Helene Lange ve Franzisca Tiburtius ile birlikte Berlin'de genç kadınlar için bir yüksekokul açma çabasına girişen Minna, kadın hakları ve kadınların özgür meslek seçimini destekleme çalışmalarında da aktif olarak yer aldı. 1889'da açılan bu okul kadınları üniversiteye hazırlayan ilk eğitim kuruluşu oldu. Yine 1889'da kadınlar için politik olmayan ilk sendikalardan birini kurdu. 1892 yılından sonra Bertha von Suttner'in kurmuş olduğu “Alman Barış Topluluğu”na katılan Minna, 1893 yılında “Sosyal Yardım Çalışması İçin Genç Kız ve Kadın Grupları”nın oluşturulmasında da yer aldı. Bir yıl sonra Anita Augspurg ve Marie Stritt'le beraber Alman Kadın Dernekleri Federasyonu'nun kurulmasında aktif rol oynadı. Minna, 1895'de, kadınların politik örgütlenmelerde yer almalarını yasaklayan yasanın kaldırılması için bir önerge hazırladı ve bu yasak 1908 yılında kaldırıldı.

 

Almanya ve Avrupa'daki siyasal olaylarda kilit rol oynadı

 

1896 yılında Berlin'de yapılan ilk uluslararası kadın toplantısı olan “Uluslararası Kadın Çalışması ve Emeği Kongresi”nin başkanlığını yapan Minna, demokrasi ve özgürlük için yorulmadan çalıştı. Anita Augspurg, Lida Gustava Heymann ve Marie Stritt ile birlikte “Kadınlara Oy Hakkı İçin Alman Birliği”ni kurdu. 

 

Kadınlara Oy Hakkı İçin Prusya Birliği!

 

1908 yılında yeni kurulmuş olan ve kadınların da seçime katılmasını talep eden Almanya'daki ilk vatandaş partisine katıldı. Ancak bu partinin kadınlara oy hakkı konusunda herhangi bir şey yapmasından umudunu kesince ayrılıp daha radikal olan “Kadınlara Oy Hakkı İçin Prusya Birliği”ni kurdu. Sonrasında Sol Liberal Demokratik Birliği’ne katıldı. 1912'de oy hakkı mücadelesini yürüten mevcut birlikten ayrılarak 1914 yılında “Alman Kadınlara Oy Hakkı Birliği”ne katıldı. Fakat Alman suffrage (oy hakkı) hareketindeki dağınıklıktan dolayı 1. Dünya Savaşı yıllarında pasifist etkinliklere döndü.

 

3 Ağustos 1922'de Berlin'de hayata gözlerini yuman Minna Cauer, Berlin-Schöneberg'de eski St.-Matthäus-Kilise Mezarlığı'nda bulunan şeref mezarlığında defnedildi. 2006 yılında Berlin merkez istasyonunun kuzeyindeki yenilenen yola Minna Cauer adı verildi.