Leyla kimdir, Leyla benim...
- 09:14 12 Mayıs 2018
- Portre
HABER MERKEZİ -Yüreğinin bahçesine Kürdistan'ın tüm renklerini sığdıran Leyla Qasım, 44 yıl önce bugün dar ağacına doğru yürürken Ey Reqib’i okuyordu. Birkaç adım daha yaklaştıktan sonra döndü ve celladına tarihe not düşen şu sözlerle seslendi: “Beni öldürün fakat şu gerçeği de bilin ki benim öldürülmemle binlerce Kürt uyanacak."
Özgürlüğe, ülkesine ve halkına siper olan yıldız saçlı kadınların hikayesidir Mezopotamya ovası. Bin yıllardır dilden dile dolaşan bir türkü. Bu türkünün en güzel sözüdür Mezopotamya’da kadın. İşte bu coğrafyada inkara karşı bedenini yırtarcasına haykıran kadınların yüreğindeki en güzel bahçedir Kürdistan. Yüreğinin bahçesine Kürdistan'ın tüm renklerini sığdıran Leyla Qasım, tam 44 yıl önce bugün darağacına giderken en güzel sözünü Kürt kadınlarının yüreğine nakşetti.
1952 yılında Xaneqin'de Dalaho Qasim ve Kani'nin üçüncü çocuğu olarak dünyaya geldi Leyla Qasım, Kürtlerin sınırlarla bölünerek hafızasızlığa itildiği bir yüzyılda. Gece yarısı dünyaya geldiğinden dolayı babası Arapça “gece” anlamına Leyla ismini koydu. İnatçıydı, inançlıydı, isyancıydı. Özgürlüğe ve ülkesine aşıktı. Çiftçi olan Dalaho Qasım ve Kani'nin tek kızıydı. Yoksulluk ve göçle yazılan bir halk hikayesinden payına düşeni aldı o da. Ailesi orta öğretiminden sonra 1958 yılında Bağdat’a göç etti.
'Kölelik Kürtlerin kaderi değil'
Bağdat’ta lise öğrenimini tamamlayan Leyla, Bağdat Üniversitesi’nde sosyoloji bölümüne girdi ve 20 yaşındayken Kürdistan Öğrenciler Birliği (YXK) ile tanıştı. Bu dönemde Saddam Hüseyin’in “Kürt düşmanlığı” üzerine bir makale yazdı bu nedenle rejimin hedefi haline geldi. “Kölelik Kürtlerin kaderi değil” diyordu ve ulusal kurtuluş mücadelesinin aktif bir militanı olmaya karar verdi.
Qeladize katliamına karşı uçak kaçırdı
1974’ün baharında Baas rejimi Kürtlere karşı savaş açtı. Kürt ailelerini Bağdat’tan çıkardı. Irak rejimi Qeladize kentini bombaladı. Bombalama sonucunda birçok sivil katledildi. Bu dönemde Leyla Qasim’a Kürt halkının sesini dünyaya duyurmak amacıyla bir uçak kaçırma görevi verildi. Uçak kaçırma eyleminde Leyla, 4 arkadaşıyla birlikte 24 Nisan 1974’te yakalandı. Cezaevindeyken işkence ve insanlık dışı uygulamalara maruz bırakıldı. Saddam’ın emriyle Leyla ve 4 arkadaşı 13 Mayıs 1974 tarihinde idam edildi.
'Benim ölümüm binlerce Kürdün uyanışı olacak'
Aylardan bahardı. 44 yıl önce bugün dar ağacına doğru yürürken Ey Reqib’i okuyordu. Birkaç adım daha yaklaştıktan sonra döndü ve cellatlarına tarihe not düşen şu sözlerle seslendi: “Beni öldürün fakat şu gerçeği de bilin ki benim öldürülmemle binlerce Kürt uyanacak. Ben Kürdistan’ın özgürlüğü yolunda canımı feda ettiğimden dolayı sevinç ve gurur duymaktayım.”
İdam edildiğinde henüz 22 yaşındaydı, ailesine dahi haber verilmemişti. Başka bir kimlikle Ebu Greyb zindanına giden annesi, Leyla ile idam edilmeden önce görüşme fırsatı yakaladı. Annesiyle kısa bir görüşme fırsatı bulan Leyla, şu vasiyette bulundu:
'Saç örgülerimden bayrak yapsınlar'
“Güzel annem; tasalanma, ben bir dava insanıyım artık. Kürt halkı ve Kürdistan için savaşıyorum. Dün Saddam ve beraberinde bir grup buraya geldi. Beni kandıracağını, ilkelerimden taviz vereceğimi zannediyordu. Hatta mücadeleden vazgeçmem için maddi tekliflerde bulundu. İstediğim okullarda öğretmenlik yapabileceğim vaadinde bulundu. Fakat ben bunları kabul etmeyecek kadar onurlu olduğumu, halkımı satmayacağımı söyledim. Kendimi Kürt ve Kürdistan davasına adadığımı, bu mücadele uğrunda idamı onurla karşıladığımı söylemem üzerine çılgınlaşan koca Saddam’ın ne kadar zavallılaştığını gördüm. Anne bizim ölümümüzle binlerce Kürt insanı uyanacak, özgürlük bayrağımız dalgalanacak. Ben öldüğümde üzülmeyin, saç örgülerimden bayrak yapsınlar.”
Leyla kî ye, Leyla jin e...
Şair Cegerxwîn, şimdi dört parça Kürdistan’dan milyonlarca kadının yoluna yoldaş olduğu Leyla’nın ardından şu dizeleri yazdı:
“Leyla
Şêr, şêr e, mêr e yan jin e
Nîşan bi dest, Leyla min e
Polaye dil wek asin e
Leyla kî ye?
Leyla jin e.
Leyla min e.
Leyla min e…
Leyla keça Mît û Meda
Canê xwe da di ber me da
Bijîn heçî ko canfida
Xweş bin ji te jar û geda
Leyla kî ye?
Leyla jin e.
Leyla min e.
Leyla min e…
Divêm li pey te bêm e jî
Çibkim bi vê jîna rijî ?
Xwînê nerejî napijî
Leyla bijî, Leyla bijî !”