ŞIRNAK - Kürt kadınları ve özellikle Botan halkı için direnişin sembolü olan Berivan kod isimli Binevş Agal'ın yarın yaşamını yitirişinin 29'uncu yıldönümü. Aradan yıllar geçsede destansı direnişi dilden dile dolaşan Berivan'ın izinden bugün binlerce kadın yürüyor. 

 

Kürt kadınları için zulme başkaldırının sembolü olan Binevş Agal (Berivan), 1966 yılında Batman'ın Beşiri ilçesinde Êzidî bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gözlerini açtı. İsmini "Cembeliyê Mirê Hekkarî û Binevşa Narin" isimli Kürt destanından aldı. Kürdistan'da destanlaşacağını bilmeden, Kürt aşk destanlarından birinin kadın karakterinin ismini alan Binevş ve ailesi 1980 yılında 12 Eylül darbesinin baskılarından kaynaklı Kürdistan'da birçok Êzidî aile gibi Avrupa'ya göç etmişti. 

 

Tasfiyeciliğe karşı 300 kilometre yol yürüdü 

 

Binevş ablası Xanê Agal'ın anlatımlarıyla henüz 16 yaşındayken çok okuyordu. PKK saflarına katıldığında ablasına notlarını bıraktı. Avrupa'da 1984'ün Nisan ayında yaklaşık 40 kişi 12 Eylül cuntasının Kürdistan'daki baskılarını duyurmak ve 2 Mayıs 1983'te Kürdistan dağlarında kurulan bir komplo ile yaşamını yitiren Mehmet Karasungur ve İbrahim Bilgin'in yaşamını yitirmesini protesto etmek amacıyla 1 ay süren ve yaklaşık 300 km'de oluşan ve bir yürüyüşe katıldı ve bu yürüyüşün tek kadın eylemcisiydi. 

 

Ailesine not bırarak mücadeleye katıldı

 

Binevş'in katılımı Êzidîler arasında da büyük bir etki yarattı ve kadın olarak mücadele etme istemi birçok dogmayı da sarstı. Kapalı kalmış Êzidî toplumu içinde bir kadının evden çıkması dahi çok gerçekleşmezken Binevş'in mücadeleye katılımı önce büyük bir şaşkınlık yarattı. Ailesine "Beni merak etmeyin, ben PKK ocağındayım" diye bir not bırakan Binevş yönünü dağlara döndü. Binevş PKK'nin 1986'da Bekaa Vadisi'nde gerçekleşen 3'ncü kongresine katıldı. Bir süre Bekaa Vadisi'nde PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın yanında kalıp eğitim aldıktan sonra Kuzey Kürdistan'a geçti. Burada bir süre faaliyet yürüttükten sonra Botan'a geçti. Cizre'de örgütlenme faaliyetlerini yürüten Binevş yada Botan halkının bildiği adıyla Berivan, çok sevildi ve herkesin saygısını kazandı. 

 

Botan halkında büyük bir etki uyandırdı

 

Adeta halkın gönlünde taht kuran Binevş burada ilk örgütlenmeye çalışmalarına başlarken ilk olarak kadın milisler oluşturup onlara eğitim verdi. Kadın örgütlenmesine önem vererek özellikle kadınların aktifleştirmek için çabaladı. Binevş çalışma tarzı, temposu, halkla ilişkileri, çocuklara olan sevgisi, yaşlılara olan saygısı ve genç yaşına rağmen kendini her kesimde dinleten bir duruşun sahibi olması, Botan halkında büyük bir etki uyandırdı. Botan'da ev ev, mahalle mahalle dolaşarak özellikle kadınlara ulaşmayı hedef edindi. Botan'a halkı örgütlemeye kadınların özgürlük arayışlarına sevk eden ve onlara öncülük eden bir kadın gerçekliği Binevş şahsında yaşanmaktaydı. Halk ilk defa bir kadın gerillanın kendilerine öncülük yapıp örgütlediğine tanık oluyordu. Botanlı kadınlar ilk defa bu kadar güçlü, özgürlükte bu kadar kararlı bir kadın görüyordu ve bu o kadınların da kendilerine güvenmesine, kadın gücüne inanmasına yol açtı. Kadınlar Berivan'la artık bir halkın kurtuluş umudu olmuştu. 

 

Son mermisine kadar savaştı 

 

Berivan aynı zamanda çok zeki ve her türlü tedbiri alan bir direnişçi kadındı. Birkaç kod isim kullanması deşifre edilememesini sağlarken, uzun bir süre devlet bu alanda birden fazla PKK'li kadın olduğunu düşünmüştü. Botanlı kadınlar onu hep kendi yörelerinden bir kadın olarak bakardı. Cizre'de 16 Ocak 1989'da ihbar sonucu kaldığı ev tespit edildi ve eve operasyon yapıldığında teslim olmadı ve son mermisine kadar savaşarak yaşamını yitirdi. 

 

Demire karşı bedenle direnen kadınlar nesli 

 

Berivan'ın yaşamını yitirmesiyle halkta müthiş bir öfke patlaması yaşandı. Artık Cizre deyince Berivan akla geldi. Berivan'ın yaşamı yitirmesinden sonra her aile doğan kız çocuğuna Berivan ismini verdi. Başkaldırının sembolü olan Cizre Newroz serhıldanını örgütleyen Berivan'dı ve büyük emeklerle örgütlediği kadınlar onun yaşamını yitirmesinin ardından Newrozlar'da sokaklarda direnişin öncüsü oldu. Berivan'ın örgütlediği kadınlar panzerlere karşı durdu, demire karşı insan bedeni savaştı. Binevş Kürt kadınların nazarında artık serhildan ruhuydu, Newrozla birleşen direnişçi kadının ruhu olmuştu.

 

Abdullah Öcalan: Dağlar yakıştığı gibi halka da yakıştı 

 

Hakkında şiirler, şarkılar yazılan Berivan'la ilgili bir değerlendirmesinde PKK Lideri Abdullah Öcalan, "Cizre'ye gönderdiğimiz Berivan Êzidî bir kızdı. Ablası onu çocuklarına bakması için Avrupa'ya getirtiyor. Biz de onu saflarımıza çektik oldukça etkiledik. Aslında sevgiyi de öğretmeye çalıştık. Ve Cudi'ye ulaştığında yazdığı bir mektupta dağların görkemliliğinin ve halkın oldukça tutkulu ele alınabileceğini söylüyordu. Ve öyle içine girdi. Dağlara oldukça yakıştığı gibi yine halka da yakıştı. Ve Cizre halkına kendini çok sevdirdi. Cizre halkının uyanışında bu arkadaşın hayli etkili olduğu söylenebilir. Öyle bir kızımızdı ki çok özlü bir biçimde eğitime katıldı. Çok fazla okuması da yoktu. Bir köyde büyümüştü ama o kadar samimi ve o kadar özlü bizi dinleyip anladı ki; bir dediğimizi iki yapmadı. Hatta bunu bir düzeyde pratize ediyordu" diyor. 

 

Asyalar, Zeryanlar, Rozalar...

 

Çözüm sürecinin devlet eliyle bitirilmesinin ardından Cizre halkı devletin savaş politikalarına karşı Berivanların ruhuyla büyük bir direniş sergiledi. Aylar süren çatışmalardan geriye bu direnişin sahipleri ve bu direnişe sahip çıkan bir halk kaldı. Kürt kadınları için direnişin sembolü olan Berivan'ın izini binlerce Kürt kadını takip etti. Newroz ruhuna can katan ve halkın gözünde destana dönüşen Berivan'ın direnişi yıllar sonra da Cizre sokaklarında anılmaya devam ediyor. 80’lerden bu yana Berivanlar ile yanan bu direniş ateşi Asyalar, Rozalar, Pervinler, Zeryanlarla devam etti.