Melike Aydın/Gülistan Azak

 

ELAZIĞ/DİYARBAKIR- Yaşamını yitirişinin 20’nci yılında kadınlara ve gazetecilere bıraktığı mirasıla anılan Gurbetelli Ersöz; yüreğini ardılı olan kadınların yüreklerine nakşetmeye devam ediyor.  Anne Fatma Ersöz, “Gurbetelli hala alanlarda mücadele etmeye devam ediyor” derken, kadın gazeteciler de “Gurbetelli’nin bıraktığı mirasın takipçisi olacağız” diyor. 

 

Muhabirinden dağıtımcısına pek çok insanın faili meçhul infazlarla katledildiği, devletin erkek egemen ve militarist yüzünü saklamadığı 90’lı yıllarda gazetecilik yapan ve Özgür Gündem Gazetesi’nde Genel Yayın Yönetmenliği görevini üstlenen Gurbetelli Ersöz, Türkiye’nin ilk kadın genel yayın yönetmeni olarak da tarihe geçti. Kürdistan’da artan baskılara karşı kalemini özsavunma aracı olarak kullanan Gurbetelli, artan baskıların ardından mücadele yönünü değiştirerek günlüğünde yazdığı gibi 'yüreğini dağlara nakşetti.'

 

Güney Kürdistan’da 8 Ekim 1997’de çıkan çatışmada yaşamını yitiren Gurbetelli, yaşamını yitirişinin 20. yılında da gazeteciliğin hakikat arayıcılığı anlamına geldiğini göstermeye devam ediyor. 

 

İki çocuğunu savaşta kaybeden Fatma Ersöz, kızı Gurbetelli’nin mücadelesini JINNEWS’e anlattı.

 

‘Bizi en çok devlet rahatsız etti’

 

Babası Almanya’da çalışırken 1965 yılında yaylada doğan kızına Gurbetelli ismini verdiklerini anlatan Fatma, Gurbetelli’nin ilkokulu köyde bitirmesinden sonra Adana’ya taşındıklarını ifade ediyor. Fatma’nın anlatımından Gurbetelli’nin isminin, babasının yaşadığı sıla hasretinden kaynaklı olduğunu anlıyoruz. 

 

Fatma Gurbetelli’yi şu sözlerle anlatmaya devam ediyor: “Benim babam din hocasıdır beni okula vermedi, ben de inat ettim çocuklarımı okula gönderdim . Gurbetelli’nin babası Almanya’da ben buradaydım. Ortaokul yok diye Adana’ya gittim. Devlet bizi hep rahatsız etti. Gurbetelli de bu rahatsızlığa karşı hep dimdik durdu.” 

 

Fatma, Gurbetelli’nin liseyi yatılı okulda tamamladıktan sonra eğitimine Kafkas Üniversitesi’nde devam edeceğini belirterek, “Babası izin vermedi. Sonraki yıl yeniden sınava girip Adana Çukurova Üniversitesi’nde Kimya Bölümü’nü  kazandı” diyor. 

 

‘14 gün işkencede kaldı’

 

Fatma, Çernobil faciası ve Halepçe Katliamı’ndan sonra Gurbetelli’nin ‘Çevre ve Enerji’ konusunda yüksek lisans yaptığına dikkat çekiyor. Gurbetelli’nin araştırma görevlisiyken İzmir’e gidip bir yıl kaldıktan sonra Mersin’de PKK üyeliği iddiasıyla gözaltına alındığını söyleyen Fatma, “14 gün işkence ettiler. Yanına gittiğimde ayakta duramıyordu, hiç hali kalmamıştı. O gece mahkemeye çıktı. Tutuklanarak Malatya’ya gönderildi. 2 yıl tutuklu kaldı. Ardından Gurbetelli’nin verdiği mücadele katlanarak güçlenmişti” diye belirtiyor. 

 

Malatya cezaevinden çıktıkları gün polisin Adana’daki evlerine kadar  kendilerini takip ettiğini söyleyen Fatma, Gurbetelli’nin polis tacizine daha fazla dayanamayarak İstanbul’a gittiğini ve Özgür Gündem Gazetesi’nde çalışmaya başladığını aktarıyor. 

 

Gubetelli’nin heyecanı…

 

Gurbetelli’nin gazetenin genel yayın yönetmenliği görevini üstelendiği gün kendisini arayarak heyecanını paylaştığını söyleyen Fatma, o telefon konuşmasını şöyle anlatıyor: “Anne ilk kez Türkiye’de bir kadın genel yayın yönetmeni oldu. Oda senin kızın yani benim. Gerçekleri halka ulaştırmak için her zamankinden daha çok çalışmamam gerekecek.” 

 

‘Bu topraklarda kalamayacağını anladım’

 

Ardından Gurbetelli yeniden ‘örgüt üyeliği’ suçlaması ile Bayrampaşa Cezaevi’nde tutukluluk süreci yaşadığını hatırlatan Fatma, Gurbetelli’nin gördüğü işkence nedeniyle saçlarını sıfıra vurmak zorunda kaldığını söylüyor. 

 

Fatma ikinci tutukluluk sürecini şu sözlerle anlatıyor: “Bir ara baskın yaptılar gözaltına aldılar. Oradan da Bayrampaşa Cezaevi’ne atıldı. Gittim yanına ‘anne’ dedi ‘benim saçımı hep çekmişler’. Orda 7 ay kaldı çıktı. Onca işkence, katliam ve zulme şahitlik eden Gurbet’in bir daha asla bu topraklarda kalmayacağını anlamıştım. Kızım o gün bana verdiği mücadelenin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha hatırlattı. O cezaevinden çıktıktan sonra bir daha haber alamadım. Ta ki şehit olduğu güne kadar…” 

 

Gerillada geçen üç yıl: Yüreğimi dağlara nakşettim

 

Gurbetelli Bayrampaşa Cezaevi’nden çıktıktan sonra gazetede çalışmasının da iyice zorlaştığını hatta Türkiye’de yaşama şansının kalmadığını fark ederek 1994’te PKK’ye katılıyor. Dağda geçirdiği 3 yıldan sonra 8 Ekim 1997’de Güney Kürdistan Bölgesinde çıkan bir çatışmada yaşamını yitiriyor.

 

Gurbetelli’nin yanı sıra bir oğlunu da çatışmada yitiren Fatma, “Ölümlerinden geriye dağlara nakşettikleri erdem ve cesaret dolu yürekleri kaldı. Ağız dolusu gülüşüyle eve neşe katardı. Evimde şimdi bir şeyler eksik ama onlarca Gurbetelli hala alanlarda onun mücadelesine tohum ekliyor” diyor. 

 

Mücadeleye tohum ekenler… 

 

Alanlarda Gurbetelli’nin mücadelesine tohum ekleyen kadın gazeteciler ise devraldıkları mirasa sahip çıkmaya devam ediyor. Tıpkı Gurbetelli ve arkadaşlarının maruz bırakıldığı baskı ve zor ortamında mesleklerine sahip çıkan kadın gazetecilerden Rojnameya Welat Gazetesi editörü Dicle Kaya, “Gazetecilik yaptığı, gerçekleri yazdığı ve halkın haber alma hakkını savundukları için tutuklanan, gözaltına alınan, şehit düşen bir çok gazetecimiz var. Bizler, Gurbetelli'nin basın geleneğinden gelen gazeteciler olarak, hapse atılan, susturulmaya çalışanların sesi olmak için var gücümüzle çalışacağız” diyor. 

 

‘Cesareti güç veriyor’

 

Özgür basın çalışmalarının Gurbetelli’nin izlerini taşıdığını ifade eden Artı TV muhabiri Fatime Tekin, Gurbetelli’nin  gazetecilik alanındaki cesaretinin kendisine güç verdiğini söylüyor. 

 

1HaberVar platformu  editörü Gülistan Korban ise Gurbetelli’nin aynı zamanda Kürt kadın gazeteciliği açısından da  öncü olduğunu söyleyerek,  “Gurbetelli ile birlikte kadının rengi, kadının bakış açısı, kadının dili haberlere, gazete sayfasına yansımaya başladı. Gurbetelli ilkeli ve kararlı duruşuyla, emeğiyle, duygusuyla kendisinden sonra gelen gazetecilere çok şey öğretti, mücadeleye çok şey kattı” diyor.

 

7 Ekim 2016: Yaşamını yitiren Evin’in sözleri…

 

7 Ekim 2016 tarihinde Gurbetelli için JINHA’ya röportaj verenlerden biri de 2 Nisan 2017 tarihinden geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitiren Azadiya Welat gazetesi editörü Evin Buldan’dı. Evin Gurbetelli’yi şu cümlelerle anlatıyordu: 

 

"Gurbetelli Kürt kadın gazetecilerine büyük bir miras bıraktı. Gurbetelli bize zorlu günlerde nasıl mücadele edildiğini gösterdi. Verilen emeklerin karşılığı mutlaka alındı. Gurbetelli yine bize gerçeklerin karanlıkta kalmadığını ve büyük bir mücadele verildiğini gösterdi. Biz de Gurbetelli'nin kalemini yerde bırakmayacağız."