DİYARBAKIR - Sur'da sokağa çıkma yasaklarının ardından 103 gün boyunca süren çatışmalar nedeniyle burada mahsur kalan ve çıktıktan sonra tutuklanıp yargılanan 3’ü tutuklu toplam 11 çocuğa 36 yıl 8 ay hapis cezası verilmişti. İstinaf Mahkemesinin kararı bozmasının ardından çocukların tekrardan yargılandığı davanın 2’nci duruşmasında tutuklu 3 çocuk tahliye edildi.

 

Diyarbakır’ın Sur ilçesinde ilan edilen sokağa çıkma yasaklarının ardından 103 gün boyunca süren çatışmalar nedeniyle ilçede mahsur kalan 11 çocuk 3 Mart 2016 tarihinde oluşturulan “Yaşam koridoru” ile tahliye edilmişti. 3’ü tutuklu 11 çocuk hakkında “örgüt üyesi” oldukları iddiasıyla açılan davada verilen 36 yıl 8 ay 20 gün hapis cezasına avukatları itiraz ederek İstinaf Mahkemesine göndermişti.  Kararı bozan mahkeme,  bozma gerekçesinde, çocukların eylemlere katıldığı yönünde dosyada delil olmadığı, yasal ve yeterli olmayan bir gerekçeyle karar verildiği için kararın bozulduğu açıkladı. İstinaf Mahkemesi çocukların başka suçları olup olmadığının araştırılması varsa dosya ile birleştirilmesini isteyerek bozdu. Dosyanın bozulmasının ardından dava yeniden görülmeye başlandı. 

 

Diyarbakır Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın 2’nci duruşmasına tutuklu bulunan Ö.S., M.Ç. mahkemede hazır edilirken F.Y ise bulunduğu cezaevinde yoğunluk nedeniyle SEGBİS’te hazır edilemedi. Tutuksuz yargılanan F.B. ise Siverek adliyesinde SEGBİS’te hazır edilirken, Ş.A., R.H., A.A., M.S.K ve S.K. duruşma salonunda hazır bulundu. Çocukların avukatı Şivan Cemil Özen, Ercan Yılmaz, Harun Şahin, Sadiye Doğan, Şilan Karabulut duruşma salonunda hazır bulundu.  İstinaf Mahkemesinin bozma kararın okunması ardından çocukların savunmalarına geçildi. Çocuklar tek tek söz alarak daha önce yaptıkları savunmaları tekrar ederek beraatlarını istedi

 

Kürtçe savunma talebine ret

 

Ö.S’nin avukatı Ercan Yılmaz, İstinaf Mahkemesi’nin bozma kararına karşı müvekkilinin Kürtçe savunma yapmak istediğini belirterek bu talebinin kabul edilmesini istedi.  Mahkeme,  yasal düzenlemeye göre iddianamenin kabulünden sonra ve davanın esası hakkında savunma dışında Türkçeden başka bir dilde savunma yapılamayacağını ileri sürerek talebi reddetti.  Ardından davanın esası hakkında mütalaasını açıklayan savcı, çocukların Sur’daki operasyonlar bittiği sırada teslim olduklarını,  çocukların kendi istekleriyle örgütün amaçları doğrultusunda hareket ettikleri ve örgütün hiyerarşik yapısına dahil olduklarını iddia etti. Savcı,  çocukların “örgüt üyesi olmak” suçundan cezalandırılmasını talep etti.   Savcı, “Devletin birliğini ve bütünlüğünü bozmak”  suçu yönünden kesin ve inandırıcı delil bulunmadığı gerekçesiyle bu suç yönünden çocukların beraatına karar verilmesini, tutuklu çocukların tutuklulukta geçirdikleri süre dikkate alınarak haklarında tahliye kararı verilmesini istedi.

 

2 yıl sonra tahliye oldular

 

Ardından söz alan tutuklu çocukların avukatları, tutuklu olan çocukların tahliyesine karar verilmesini istedi. Avukatlar davanın esası hakkındaki mütalaaya karşı savunma yapmak için süre talep etti.  Savunmaların ardından ara kararını açıklayan mahkeme heyeti,  tutuklu çocuklar  F. Y., Ö. S. ve M.Ç’nin tutuklukta geçirdikleri süre  ve mevcut delil durumu nazara alınarak tahliyelerine karar verdi.  Mahkeme, esas hakkındaki mütalaaya karşı savunmalarını yapmaları için davayı Mayıs ayına ertelendi.

 

Ne olmuştu

 

Diyarbakır Sur İlçesi’nde 28 Kasım 2015 tarihinde sokağa çıkma yasağı ilan edilmişti. 103 gün boyunca süren yasak nedeniyle 11 çocuk ilçede mahsur kalmıştı. 3 Mart 2016 tarihinde HDP’li Milletvekillerinin girişimleri sonucu oluşturulan “yaşam koridoru” ile tahliye edilen 11 çocuk gözaltına alınmıştı. Mahkemeye çıkarılmasının ardından serbest bırakılmıştı.

 

Daha sonra Çocuklar hakkında hazırlanan iddianame Diyarbakır Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edilmişti. “Örgüt üyesi olmak” ile suçlanan çocuklara 10’şar yıl hapis cezası istendi. 11 çocuk hakkında hazırlanan iddianamede, “Teslim oldukları” ve “SSÇ” (Suça sürüklenen çocuk) ifadeleri kullanıldı. Emniyette, çocuklara yaptırılan fotoğraflı teşhis tutanaklarının delil olarak gösterildiği iddianamede, çocukların yiyecek bulmak ve sığınmak amacıyla terk edilen evlere girmesinin “hırsızlık amaçlı” olduğu savunuldu.

 

103 gün mahsur kaldılar

 

Çocukların Sur’daYPS’lilere, “Bulaşık yıkadığı, odun kırdığı, ateş yakma, getir ve götür işlerinde çalıştıkları” ileri sürüldüğü iddianamede, bazı çocukların ise operasyona katılan asker ve polislere karşı “silah kullandığı” ve “nöbet tuttuğu” iddia edildi. İddianamede, çocukların elbiselerinden ve üzerinden alınan svaplarında (Atış artığı, yangın başlatıcı-hızlandırıcı ve patlayıcı madde artıklarından örnek alma işlemi) yapılan incelemede, ateşli silah ve patlayıcı artıklarına rastlanıldığı belirtildi. Sur’da yaralı olarak çıkarılan ve ameliyat edildikten sonra tutuklanan 16 yaşındaki F.Y.’nin vücudundan çıkarılan 5 adet metal (şarapnel) parçasında yapılan incelemelerde “Güçlü patlayıcı maddeler olan HMX, RDX ve TNT kalıntılarının” tespit edildiğine yer verildi. Çocukların iddianamede yer alan ifadelerinde, üzerine atılı suçlamaları kabul etmezken, gezmek, akrabalarını ziyaret etmek ve çalışmak için gittikleri Sur’da, çatışmalar nedeniyle mahsur kaldıkları ve çıkamadıklarını ifade etti.

 

İddianamenin “Hukuki değerlendirme” bölümünde çocuklar için “Örgüt üyesi” ifadesi kullanılırken, çocukların Sur operasyonun bitmesi aşamasında “teslim oldukları” iddia edildi. İddianamenin devamında çocuklar için “SSÇ’lerin kendi istekleriyle silahlı örgütün amaçları doğrultusunda hareket etmek ve silahlı örgütün amacına hizmet maksadıyla örgütün hiyerarşik yapısına dâhil oldukları, örgüt yöneticilerinden emir ve talimat aldıkları, bu doğrultuda güvenlik güçlerine karşı yapılan silahlı eylem ve direnişlere diğer örgüt üyeleri ve yöneticileriyle katıldıkları, uzmanlık raporları, teşhis tutanakları, SSÇ’lerin savunmaları ve tüm dosya kapsamında anlaşılmakla” iddialarında bulunuldu.

 

Yargılamayı yapan Diyarbakır Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi, 5 çocuğu ‘örgüte üye olmak’ suçundan 6 yıl hapis cezasına çarptırmıştı.  Çocukların 12-15 yaşlarında olmasını ve iyi halini indirim nedeni kabul eden mahkeme, cezaları 2 buçuk yıla indirdi. Mahkeme, cezanın ertelenmesine hükmetti.

 

Bölge mahkemesi kararı bozdu

 

Gerekçeli kararın açıklanmasının ardından çocukların avukatları, kararın yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi’ne başvuru yaptı. Dosyayı inceleyen Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 4’üncü Ceza Dairesi, 3’ü tutuklu 11 çocuk hakkında verilen hapis cezalarının bozulmasına karar vererek, dosyayı yerel mahkemeye geri gönderdi.