İstanbul’da alternatif alışveriş modelleri yayılıyor: Semt kooperatifleri

  • 09:02 25 Haziran 2018
  • Emek/Ekonomi
Evrim Kepenek 
 
İSTANBUL - İstanbul’da hızla yayılan semt kooperatifleri, tüketicinin üreticiye doğrudan ulaşımını sağlarken, ekolojik, küçük ölçekli adil ve dayanışma ürünlerine öncelik veriyor. 
 
Modernitenin insanlar arasındaki iletişimi sıfıra indiren, uzun kuyruklarda beklemek zorunda bırakan alışveriş merkezlerinin ve büyük marketlerin yerine, ekolojik ve üreticinin ürünlerine doğrudan erişim sağlamak isteyenler alternatifsiz değil. Özellikle güvenli gıda konusuna kafa yoran onlarca insan İstanbul’un farklı ilçelerinde kooperatifleşerek, alternatif bir alışveriş modeline yol almış durumda. 
 
İstanbul’da ilk olarak Boğaziçi Tüketim Kooperatifi, yurttaşların güvenli gıdaya erişimine olanak sağladı. Boğaziçi’nden esinlenen farklı yerlerdeki yurttaşlar da bulundukları yerlerde kendi kooperatiflerini ya da kooperatifleşme yolundaki gıda girişimlerini kurdu. İstanbul’da şuna kadar kurulan ve en dikkat çeken girişimlerin başında, Koşu Yolu Girişimi, Şişli Girişim, Anadoluda Yaşam Derneği, Göztepe Mahalle Girişimi Beşiktaş ve Kadıköy kooperafileri geliyor. 
 
Bir örnek: Beşiktaş Kooperatif Girişimi 
 
Beşiktaş Kooperatif Girişimi,  her hafta toplanıyor ve çalışma düzenine ilişkin kararlar veriliyor. Abbasağa Parkı’nda kurmuş oldukları ürün standında zeytinyağı Karaburun’daki halk kolektifinden, çay Hopa Kooperatifi’nden, sabunlar ise Soma’dan kadınların ellerinden çıkmış. Bu paketlere sosyal medya üzerinden başvuru yaptıklarında ulaşanlar da var,  parka gelip alanlar da. Kar amacı gütmeyen Beşiktaş Kooperatifi’nden Kübra Baş, “Marketlere ya da marketlerdeki organik raflara mahkum değiliz. Üretici ile direkt bağlantıya geçip ürünleri alabiliriz. Ürünlerin adil olarak hazırlanmasına, küçük ölçekli olmasına önem veriyoruz. Elbette ekolojik ürünlere erişmek istiyoruz ancak bazen ekolojik olmasa da üreticiyi bu konuda teşvik ediyoruz” diyor. 
 
Sosyal medya üzerinden ulaşmak mümkün
 
Beşiktaş Kooperatif Girişimi’nin hedefleri arasında yasal olarak kooperatifleşmek ve ürünlerin satışının yapılabileceği bir dükkanı açılması var.  Beşiktaş Kooperatif Girişimi’ne facebook üzerinden ulaşmak mümkün. 
 
Kadıköy Kooperatifi’nin temeli Gezi Direnişi’nde atıldı 
 
İstanbul’daki kooperatiflerden biri de Kadıköy Kooperatifi. Bu kooperatif fikrinin temelleri, Gezi Direnişi sonrasında oluşan park, mahalle, üniversite ve işyeri forum ve dayanışmaları döneminde yapılan tartışmalarda atıldı. Uzun zamandır örnek bir model olarak alternatif alışveriş modelleri arasında öne çıkıyor. 
 
Online sertifikasyon olabilir mi? 
 
Kadıköy Kooperatifi, online bir sertifikasyon sistemi de kurmak istiyor. Bu, birlikte ürün üretimi denetimi anlamına geliyor. Kooperatiflerle üreticilerin nasıl çalışacağına dair bir akdin olduğu ve organik marka adındaki hırsız şirketlere de prim vermeyen bir yapı anlamı taşıyor.