Öznur Değer

 

ANKARA - Pazardan istediklerini alamadan dönen ya da tane ile alabilen yurttaşlar, yürütülen ekonomi politikalarını eleştirerek, gelir dağılımında adaletsizlik olduğunu vurguladı. Çözümün iktidarın değişmesinde olduğunun altını çizen yurttaşlar, erken seçime işaret etti.  

 

Nüfusu 83 milyon 614 bin olan Türkiye'de, yurttaşların en büyük sorunlarından biri ekonomi. Covid-19 salgını ile birlikte geçim sorunu pandemi ile birlikte daha fazla derinleşti. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), Nisan 2021’e ait verilerine göre, ülkede 4 milyon 511 bin işsiz bulunuyor. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi'nin (DİSK-AR) Nisan 2021’e ait raporuna göre ise ülkede 9 milyon 837 işsiz var. DİSK-AR ülkedeki işsizlik oranını yüzde 27,4 olarak açıkladı.  Asgari ücretin 2 bin 825 TL olduğu ülkede, Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu'nun Ar-Ge birimi KAMU-AR'ın, Mayıs 2021’e ait yoksulluk sınırı araştırmasına göre, dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 3 bin 472 TL, yoksulluk sınırı ise 11 bin 863 TL.

 

Satan da alan da memnun değil 

 

İşsizlik oranları gün geçtikçe artarken, iktidarın ekonomi politikaları daha zorlayıcı bir hale bürünüyor. Ankara’nın Çankaya ilçesine bağlı Cebeci semtinde kurulan Cebeci Halk Pazarı’nda, alışverişe çıkan yurttaşlara mikrofon uzatarak “Geçinebiliyor musunuz?” diye sorduk. Verilen yanıtlarda ne pazarcı sattıklarından ne de yurttaşlar aldıklarından memnun. Alan da satan da fiyatların yükselmesinden ve yürütülen ekonomi politikalarından rahatsız.

 

‘Her şey almış başını gidiyor’

 

Pazarda yumurta, fasulye, biber satan Sibel isimli yurttaş, geçinemediğini ifade ederek mikrofona konuşmak istemediğini belirtiyor. Pazara meyve, sebze almaya gelen emekli bankacı Gönül Özdemir de “Her şey almış başını gidiyor” diyerek artan fiyatları ve ekonomi politikasını eleştiriyor. Fiyatları daha uygun olduğu için pazarı tercih ettiğini belirten Gönül, pazar fiyatlarının da yükseldiğini kaydediyor. Gönül, “Pazara 100-150 TL ile geliyorum ama 100 TL gidiyor. Salatalık, patlıcan ve maydanoz alacam ama meyve alamayacağım. Fiyatlar kontrol edilmeli. Manavdan domatesi 12 TL’ye aldım ama buradan 6 TL’ye aldım” diyerek manav ve pazar arasındaki makas aralığına işaret ediyor. 

 

‘Ödediğimiz aldığımızı aşıyor’

 

Mevcut koşullarda zor geçindiklerini vurgulayan ev emekçisi Gülden Temiz de yürütülen ekonomi politikalarından rahatsız olanlardan. Fiyatların fazla olduğunun altını çizen Gülden, mevsimi olmasına rağmen 3 kilo domatese 10 TL ödediğini söylüyor. Marketlerden daha uygun olduğu için pazarı tercih ettiğini ifade eden Gülden, “Geçinmek kolay değil, çok zorlanıyoruz. Ödediğimiz aldığımızı aşıyor. Her sabah yeni bir zamla karşılaştığımız için gelirler giderleri karşılamıyor. Devletin yeni politikalar üretmesi lazım. Pazara gelmeden önce alacaklarımızı belirliyoruz. Örneğin meyve çok pahalı olduğu için alamıyoruz. Sadece yarım kilo alabiliyoruz. Daha bir şey almadan cebimde 50 TL kaldı. İhtiyaçlarımızı alabilmek için de az miktarda alıyoruz. Vatandaş olarak memnun değiliz” sözlerine yer veriyor. 

 

‘Gelir dağılımında adaletsizlik var’

 

Gelir dağılımının eşitsizliğine dikkat çeken üniversite mezunu işsiz Aylin Temiz ise pazardan yalnızca domates, salatalık gibi temel besin ihtiyaçlarını karşılayabildiklerini söylüyor. Meyveleri, mevsiminde olmasına rağmen tane ile alabildiklerini dile getiren Aylin, “Enflasyon çok yüksek. Bu da bütün alımımızı etkiliyor. Ben üniversite mezunuyum ama işsizim. Bu da bizi psikolojik olarak etkiliyor. İşsizlik çok fazla. Gelir dağılımında adaletsizlik var. Adalet hiçbir zaman eşit olmuyor” ifadelerini kullanıyor. 

 

‘Hükümetin değişmesi lazım’

 

İsmini vermek istemeyen ve pazara alışveriş yapmaya gelen bir yurttaş da zor geçindiklerini kaydediyor. “Hayat çok pahalı” diyen yurttaş, pazarcıların da haklı olduğunu vurguluyor. İktidarın denetleme yapmadığını ifade eden yurttaş, bu durumda kimsenin değil iktidarın suçlu olduğunu belirterek, “Gelip pazarı gezmeleri, halkla konuşmaları lazım. Başta hükümetin değişmesi lazım. Bu aynı düzende gidemez. Onun için insanların oylarını düzenli vermeleri lazım” şeklinde konuşuyor. 

 

‘Bir an önce seçim olması lazım’

 

5 TL domatese, 3 TL de bibere ödediğini söyleyen yurttaş, çok çeşit alabilmek için az miktarda aldığını ifade ediyor. Nüfusu fazla olan insanların daha çok zorlandığını aktaran yurttaş, şöyle devam ediyor: “Millet mahvoldu. Alan var, alamayan var. Geleceğimiz iyi değil onun için bir an önce seçim olması lazım. Seçim olacak, bu düzen değişecek. Bıktık artık. 12 senedir aynı şey, memleket mahvoldu. Kanal İstanbul’a harcayacağını millete harcasın. Gündemi değiştirecek ne varsa yapıyorlar ama biz bilinçli insanlarız, bizi kimse kandıramaz. Bir sürü işsiz insanlarımız var.”