‘Çimeyê şîdetî yê sîstemê pederşahî’
- 09:44 7 Teşrîna peyêne 2025
- NAROJANE
STENBOL - Rojnamegere Yadîgar Aygun da zanayene ke şîdetê cinîyan ser o zaf hetî yo û çimeyê şîdetê cinîyan ser sîstemê pederşahî yo. Yadîgar Aygun eşkerayî da ke semedê şîdet bêro qedênayîş lazim o cinî xo rêxistin bikerê.
Bi wesîleya 25ê teşrîna peyêne Roja Têkoşînê Hemverê Şîdetê Cinîyan ser Mîyanneteweyî her serre 25ê Teşrîna Peyêne de çar hetê dinya cinî hemverê şîdetî kewenê meydanan û waştiş û serewedaritişê xo qîrenê. Şîdet tenya fîzîkî nîyo, hetî psîkolojîk, ekonomî, ekonomî û dîjîtalî de virazîyeno. Cinî bi seserran hemverê şîdetî de xo ver danê û eynî wextî de gamanê xurt erzenê û destkewtişê pîlan bidest kenê.
Rojnamegere Yadîgar Aygun derheqê şîdetê cinîyan û rayîrê çareserîye ser o qisey kerd.
Yadîgar Aygun da zanayene ke şîdetê cinîyan ser her şino zêde beno û roje de tewr tay 8 cinî yenê qetilkerdiş. Yadîgar Aygun dewam de wina ard ziwan: “Cinî bi metodê DAIŞ’î yenê qetilkerdiş. Şîdet zaf hetî yo. No şîdetê psîkolojîk, fîzîkî, ekonomî û dîjîtal o. Hetê ekonomî de şexsî ser o serdestkerdiş hetê psîkolojîk û bedenî de zî zîyan dano. Sîstemo ke ci de yê hemverê sîstemê serdest ê camêrdan o. Çimeyê şîdetî sîstemê serdest ê camêrdî yê. Nê sîstemî de cinî her tim planê peyênî de yenê verdayîş. Şîdet hemverê cinî, LGBTÎ+, xoza û sewalan de yeno meydan. Şîdetê cinîyan ser o para îqtîdarî zaf pîl a. Semedê polîtîkayanê AKP’yî cinîyan keyeyan de girê dano.”
Peymana Stenbolî
Yadîgar Aygun bale ant ser Peymana Stenbolî û qanûnê 6284 û wina ard ziwan: “Qanûnê ke cinîyan pawênê bi destê îqtîdarî yenê çinkerdiş. Polîtîkayanê îqtîdarî cinîyan şiraweno merg. Yew babeta bîne ya muhîm zî dadgeh a. Dadgehe de polîtîkaya bêcezakerdişî est a. Cinî yenê qetilkerdiş, gumanbar 4-5 aşmî zîndan de manenê û dima ra yenê veradayîş. Gumanbar demo ke vejîyenê ancî cinîyan qetil kenê. Gumanbarî ancî muracatê şîdetî kenê. La nînê cezakerdiş. Tutî zî bi metodê giranan yenê qetilkerdiş. Hedîseya Narîn Guran est a. Polîtîkaya bêcezakerdişî bena sebebê zêdebîyayîşê şîdetî. Eke gumanbarî biameyîne muhakemekerdiş do şîdet hende zêde nêbayîne. Şîdetê cinîyan ser tesîrê sîstemê kapîtalîstî zî zêde yo.”
‘Ma do her tim şîdet binusê’
Yadîgar Aygun peynîya qiseykerdişê xo de bale ant ser qanûnanê bîyayeyan û wina dewam kerd: “Eke qanûnî qîm bikerdêne do cinî nêameyîne qetilkerdiş. Semedê şîdet bêro qedênayîş lazim o qanûnî bica bêrê. Ganî qanûnê ke cinîyan pawênê bikewê cuye. Semedê şîdetê cinîyan ser o bêro qedênayîş lazim o îqtîdar peynîya polîtîkayanê xo bîyaro. Îqtîdar, ganî cinîyan bipawo. Lazim o polîtîkayanê bêcezayî wedarno. Semedê şîdet bêro qedênayîş çareserî rêxistinbîyayîşê cinîyan o. Ganî ma cinî xo her hetî de rêxistin bikerê û hemverê şîdetî xo rêxistin bikerê. Ganî ma bi cematî hişmendîye bidê qezenckerdiş. Têkoşînê yewbîyaye ferz o. Ma do hemverê qetilkerdiş, binpaykerdiş û şîdetê cinîyan ser o vinderê û binusê. Ma do bi qelema xo şîdetî binusê.”
