Dilan Babat-Öznur Değer

 

ANKARA - HDP, AYM’ye sunduğu 5 temel başlıktan oluşan ön savunmasında, çözüm sürecinde yapılan İmralı görüşmelerinin suç oluşturamayacağına dikkat çekti. 

 

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) kapatılması istemiyle 7 Haziran’da Anayasa Mahkemesi’nde (AYM) dava açmış, AYM kapatma talebiyle sunulan iddianameyi ise 21 Haziran’da kabul etmişti. AYM’nin iddianameyi kabul etmesinin ardından yasal olarak başlatılan kapatma davası için HDP ön savunmasını 5 Kasım’da AYM’ye sundu. Dün AYM HDP’nin kapatılması istemiyle açılan dava kapsamında partinin ön savunmasını Yargıtay'a gönderdi. 

 

Ajansımız, HDP’nin AYM’ye sunduğu ön savunmanın detaylarına ulaştı. 

  

Savunma 5 başlıktan oluştu 

 

Ön savunmada 5 temel başlık üzerinde duruldu. “Ön Meseleler ve Usule İlişkin İtirazlarımız”, “Demokrasilerde Siyasi Partiler ve HDP”, “Kapatma Davasının Siyasi Arka Planı ve İddianamenin Hazırlık Süreci”, “İddianamenin Değerlendirilmesi”, “AİHM İçtihatları ve Venedik Komisyonu Kriterleri Işığında HDP Kapatma Davası” başlıklarına dikkat çekildi. Savunma 8 ek ile beraber sunuldu. 

 

AİHM ve AYM kararları

 

Savunmada, usule uygun biçimde gerçekleşmiş herhangi bir uyarı yapılmaksızın doğrudan kapatma davası açılmasının “Siyasi Partiler Yasasının” 80, 81 ve 102’inci maddelerine ve Anayasa’ya aykırı olduğu vurgulandı.

 

Savunmada, siyasi yasak istenen partinin üye ve yöneticileri hakkındaki suçlamaların büyük kısmını oluşturan gerek örgüt üyeliği gerekse örgüt propagandasına ilişkin hükümlerin AİHM ve AYM kararlarında belirtildiği gibi hukuken öngörülebilir olmadığı belirtildi. 

 

3713 sayılı yasanın 2’inci maddesinin ikinci fıkrası, 5237 sayılı yasanın 220’inci maddesinin altı ve yedinci fıkraları ile 314’üncü maddenin üçüncü fıkrasının ceza yargılamasında ve uygulamasında birlikte ele alınmaları gerektiğine vurgu yapılan savunmada,  söz konusu yasa maddelerinin Anayasaya aykırılığının birlikte ele alınması gerektiği belirtildi.  

 

Siyasi yasak istenen kişilere yöneltilen ancak bireysel başvuru yoluyla AYM’de bulunan suçlamaların, bu aşamada AYM’de görüşülerek karara bağlanmasının ihsası rey (tarafını belli etme) anlamına geldiği ve mahkemelerin bağımsızlığı ile tarafsızlığı ilkelerine aykırılık oluşturacağı ifade edildi. 

 

HDP evrensel hukuka uygundur 

 

“Demokrasilerde Siyasi Partiler ve HDP” başlığı altında,  siyasi partilerin demokratik siyasi yaşamın vazgeçilmez unsurları olduğu vurgulanırken, HDP’nin tüzüğünün, amaç, ilke ve programının evrensel hukuka uygun olduğuna dikkat çekildi. HDP’nin önemine vurgu yapılan savunmada, HDP’nin toplumsal bir ihtiyaç olarak ortaya çıktığı ve Kürt sorununun demokratik ve barışçıl yöntemlerle çözümünü savunduğunun altı çizildi. 

HDP’nin önemine işaret edilen savunmada, partinin kapatılması durumunda milyonlarca seçmenin siyasi iradesinin yok sayılacağı belirtildi. Partinin üye olduğu uluslararası demokratik hareketlerin sıralandığı savunmada, Osmanlı’dan Cumhuriyet’in kuruluşuna kadar Kürtlerin maruz kaldığı inkar ve imha politikalarına dikkat çekildi.

 

Kürt sorunu ön planda 

 

Savunmada, “Cumhuriyetin kuruluşundan önceki dönem, Kürtlere verilen yerel özerklik vaadi ve 1921 Anayasası, 1924 Anayasası, tekçi otoriter dönemin başlangıcı, Kürtlerin inkârıyla asimilasyon politikasının doruk noktası olarak Şark Islahat Planı, inkâr-imha politikaları ve Kürt isyanları, 1950’li yıllar ve 1960 askeri darbesi sonrasında Kürt sorunu, dünyada ve Türkiye’de 68 rüzgârı, Kürt gençliğinde örgütlenme arayışları, Kürt sorununu programına aldığı için kapatılan ilk siyasi parti TİP, Kürt sorununda yeni bir kırılma noktası: 12 Eylül askeri darbesi ve 1982 Anayasası, 1993’ten 2013’e barışçıl çözüm arayışları, barış ve çözümün aktörü olarak HDP” başlıkları üzerinde duruldu. 

 

7 Haziran siyasi mesaj

 

Savunmanın, “Kapatma Davasının Siyasi Arka Planı ve İddianamenin Hazırlık Süreci” başlığında, siyasi partilerin kapatılması istemiyle dava açma yetkisinin tek başına Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına verilmiş olmasının, örgütlenme özgürlüğünün ihlali olduğu belirtildi. HDP’nin iktidar bloğu tarafından yürütülen düşmanlaştırma ve hedef gösterme politikaları nedeniyle binlerce saldırıya uğradığına dikkat çekilen savunmada, davanın hukuki değil siyasi olduğu vurgulandı. Savunmada, iddianamenin HDP’nin yüzde 10 barajını aşarak Meclis’e girdiği tarih olan 7 Haziran’da AYM’ye sunulmasının siyasi bir mesaj içerdiğine işaret edildi. 

 

İmralı görüşmeleri suç oluşturamaz

 

Savunmanın “İddianamenin Değerlendirilmesi” kısımlı başlığında iddianamedeki eksikliklerin giderilmeden kabul edildiği ifade edildi. İddianamede haklarında siyasi yasak istenen kişilerin, HDP kurulmadan veya HDP üyesi olmadan önceki eylemlerinin HDP’nin kapatılmasına gerekçe sunamayacağının vurgulandığı savunmada, “Çözüm süreci ve İmralı görüşmelerinin kapatma gerekçesi yapılması hem 6551 sayılı yasaya hem de evrensel hukuk ilkelerine aykırıdır. İmralı Adasında yapılan görüşmelere ait olduğu iddia edilen belgelerin delil niteliği yoktur. Çözüm Sürecinde yapılan görüşme, temas ve açıklamalar yargılama konusu yapılamaz. Çözüm Sürecinin 6551 sayılı Yasa çerçevesinde değerlendirilmesi, AİHM’nin DTP/Türkiye kararı uyarınca Çözüm Süreci yargılama konusu yapılamaz. Uluslararası hukukta bir insan hakkı olarak tanımlanan ‘Barış Hakkı’ çerçevesinde Çözüm Süreci, İddianame AİHS’nin 14’üncü (ayrımcılık yasası) ve 18’inci (haklara getirilecek kısıtlamaların sınırlanması) maddelerine aykırıdır” denildi. 

 

Savunmada, gizli tanık ve itirafçı beyanlarının delil oluşturamayacağı ifade edilirken, bu beyanların yasal ve hukuki boyutuna vurgu yapıldı. Yanı sıra savunmada, hukuka aykırı arama ve el koyma kararlarıyla toplanan delillerin de parti kapatılmasına gerekçe yapılamayacağı belirtildi. 

 

‘Müdahale meşru bir amaca dayanmamaktadır’

 

Savunmada son başlık olan, “AİHM İçtihatları ve Venedik Komisyonu Kriterleri Işığında HDP Kapatma Davası” başlığı altında ise, “Müdahale kanunilik kriterlerini karşılamayacaktır, müdahale meşru bir amaca dayanmamaktadır. HDP’nin kapatılması demokratik bir toplumda gerekli ve orantılı değildir” konularına dikkat çekildi.