‘Mor Cumartesi’ Afganistan raporu: Kadınların durumu kötüleşiyor

  • 13:15 21 Ekim 2025
  • Dünya
HABER MERKEZİ - “Mor Cumartesi” hareketinin son raporu Afganistan’da Taliban yönetimi ile birlikte ülke genelinde artan depresyon, anksiyete ve ev içi şiddet vakalarına dikkat çekiyor.
 
Taliban’ın 2021’de Afganistan’da tekrar iktidara gelmesinden bu yana geçen dört yılın sonunda, kadınların yaşadığı kısıtlamalar giderek daha ağır sonuçlar doğuruyor. Eğitim, çalışma ve kamuya açık alanlardan dışlanma gibi yasaklar, Afgan kadınlarının ruh sağlığını ve kişisel güvenliğini doğrudan tehdit ediyor.
 
“Mor Cumartesi” (Purple Saturday) hareketi tarafından dijital medya üzerinden yayımlanan yeni rapor, Afgan kadınlar arasında ruhsal hastalıkların artışı ve ev içi şiddetin yükselişi konusundaki derin endişeleri gözler önüne seriyor. Raporda, kadın olmanın suç sayıldığı bir toplumda, ruh sağlığı krizi ve şiddetin kritik bir seviyeye ulaştığı vurgulanıyor. Ayrıca, uluslararası toplumun bu krize sessiz kalmasının Taliban rejiminin baskıcı uygulamalarını meşrulaştırma tehlikesi taşıdığı uyarısı da yapılıyor.
 
Kadınlar kendilerini değersiz hissediyor
 
Rapor, 2021’den itibaren kadınlar arasında depresyon, anksiyete, travma sonrası stres bozukluğu ve intihar oranlarının keskin bir şekilde arttığını ortaya koyuyor. Kadınlar, eğitim ve iş imkanlarından mahrum bırakılmaları nedeniyle kendilerini değersiz ve yalnız hissediyorlar. “Bütün kapılar kadınlara kapandığında, zihinleri ve ruhları çıkışı olmayan bir hapishaneye dönüşür” ifadeleriyle durumun psikolojik boyutu özetleniyor.
 
‘Taliban şiddeti zorunlu kılıyor’
 
Taliban rejiminin bağımsız yargı kurumlarını ortadan kaldırması ve kadınların sığınabileceği güvenli mekanları kapatması nedeniyle, şiddet gören kadınlar sadece yardım alamıyor, aynı zamanda aileleri ve toplumları tarafından da suçlanıyor. Raporda, “Kadınların seslerinin susturulduğu ve şiddetin normalleştirildiği bir dönemi yaşıyoruz. Taliban politikaları sadece şiddeti teşvik etmekle kalmıyor, onu zorunlu kılıyor” deniliyor.
 
‘Kadın olmanın suç sayıldığı bir rejimi normalleştiremeyiz’
 
Kimi Batılı ülkelerin Taliban ile insani yardımlar çerçevesinde temas kurmasını eleştiren rapor, temel insan hakları koşulları sağlanmadan sürdürülen bu ilişkilerin Taliban rejimine meşruiyet kazandırdığını savunuyor. “Diyalog, hesap verebilirlik olmadan işbirliği değil, suç ortaklığıdır. Kadın olmanın suç sayıldığı bir rejimi normalleştiremeyiz” vurgusu yapılıyor.
 
“Mor Cumartesi” hareketi, uluslararası hesap verebilirlik, sivil dayanışma ve kadınların kolektif direnişi sayesinde değişim umudunun hala canlı olduğunu ifade ediyor.