Rabia Önver

 

COLEMÊRG - Gever’e bağlı Tiloran köyünde berivanlık yapan kadınlar ülkedeki ekonomik krizin temel nedeni yürütülen savaş politikaları ve askeri operasyonlar olduğunu belirtti.

 

Colemêrg (Hakkari) merkez ve ilçelerinde ilkbaharın gelişi ile birlikte yaylalara çıkan Berivanlar, kış hazırlıkları yapmaya başladı. Son yıllarda Berivanların ve köylülerin tek geçim kaynağı olan hayvancılık askeri operasyonlar nedeniyle giderek zorlaşırken bir yandan da ekonomik kriz yaşamlarını giderek zorlaştırıyor. 

 

Gever’e (Yüksekova) bağlı Tiloran köyündeki Berivanlar, her gün kilometrelerce uzaklıkta bulunan yaylalara çıkıyor. Hayvanlarından elde ettikleri sütleri satarak geçimlerini sağlamaya çalışan Bervianlar, yaşamlarının giderek zorlaşmasının nedeninin savaş politikaları ve askeri operasyonlar olduğunu vurguladı.

 

Süt fiyatları dolarla yarışıyor

 

Sabahın erken saatlerinde ev işlerini tamamlandıktan sonra koyunlarını sağmak üzere hazırlanan Alime Zengin, son 4 yıldır Berivanlık yapmaya başladığını ve 50 tane koyun beslediğini belirtti.  Tüm hazırlıklar tamamlandıktan sonra sabah 09.00'da araçlarına binerek yaylaya gittiklerinin ve saat 12.00’ye kadar 4 saat boyunca süt sağdıklarını söyleyen Alime, “Meşakkatli ve yorucu süt sağımımın ardından, elde ettiğimiz sütü satarak geçimimizi sağlamaya çalışıyoruz. İlkbahar aylarından yazın son aylarına kadar elde ettiğimiz süt ürünlerini peynir yapıp ya da sütü süzdükten sonra petlere doldurup kışın yoğurt yapmak için dondurucuya bırakıyoruz. Kış aylarında tüketecek kadar ürün elde ettikten sonra süt satımına başlıyoruz. Geçen sene litresini 12 TL’ye sattığımız sütü bu sene 25 TL'ye satıyoruz” dedi.

Tek geçim kaynağı hayvanlar

 

Sattıkları süt parasıyla, berivanları yaylaya götüren aracın kirasını ve çobanların parasını verdiklerini söyleyen Alime, yaşanan ekonomik kriz nedeniyle çok zor geçinebildiklerini söyledi. “Bu devirde zaten ev geçindirebilmek çok zor” diyen Alime, “Geçimimizi artık sadece hayvancılıkla ve elde ettiğimiz yoğurt, süt ve peynirimizi gibi ürünler sayesinde yapabiliyoruz. Koyunlarımız olmasaydı bu tür ürünleri almamız çok zor olurdu. Tüm bu krizin ve hayat pahalılığın temel sebebi var olan iktidar ve devlettir” ifadelerini kullandı.

 

Operasyonlara tepki

 

Neredeyse hemen hemen her gün yapılan zamlara tepki gösteren Alime, “10 günde bir zam yapıyorlar. İktidar elindeki tüm bütçeyi silah, bomba, panzerlerin yakıtına helikopterlere vermeseydi şuan bu durumda olmazdık. Tüm bu zamların asıl ve tek sebebi sürekli yapılan askeri operasyonlardır. İş yok, sadece operasyon var. Halkı zor durumda bırakıyor. Köyümüzde defalarca operasyon yapıldı ve koyunlarımızı sağmaya gidemedik. Artık çobanlar da yaylaya gelmeye korkuyor. 10 günde bir zam yapmayı bıraksınlar ve operasyonları durdursunlar. Artık insanların derdi savaş değil, geçinebilmek olmuş, başlatılan operasyonlar durdurulsun ki insanlar geçimlerini sağlayabilsin” şeklinde konuştu.

 

Peynir fiyatı 80 TL’den 180 TL’ye yükseltildi

 

Doğduğundan bu yana Tiloran da yaşadığını söyleyen 54 yaşındaki Nihayet Ören isimli kadın ise henüz küçük yaşlarda iken annesiyle beraber berivanlık yapmaya geldiğini ve halen devam ettiğini söyledi. Berivanlığın güzel olduğu kadar birçok zorluğu olduğunu vurgulayan Nihayet, “Eskiden yaylalarımıza atlarla geliyor, sütleri sırtımızda taşıyorduk. Ama şimdi araçlar olduğu için, araçla gelip gidiyoruz. Sabah erken saatlerde geliyoruz 4-5 saate kadar yaylada koyunlarımızın sağımını yapıyoruz. Sütleri peynir yapma döneminde hepsini peynir yapıyoruz. Elde ettiğimiz peyniri hem kışın evde tüketmek hem de geçimimizi sağlayabilmek için satıyoruz. Peynir yapma dönemi bitince ise sütü makinadan geçirip koyun yağı ve tereyağı elde ediyoruz. Sütü hem kış için dondurucuya atıyoruz hem de isteyen olduğunda satıyoruz” diye konuştu. Peynirin kilosunu geçen sene 80 TL’ye sattıklarını söyleyen Nihayet, şuan 180 TL’ye sattıklarını belirtti. Nihayet, sütün kilosunu ise geçen sende 12-15 TL’ye sattıklarını belirterek, şuan ise 25 TL'ye sattıklarını söyledi.

 

Her operasyonda yaylaya çıkmaları engelleniyor

 

Dünya genelinde bir kıtlık olduğunu ve ülkede genelinde ise bir ekonomik kriz olduğunu söyleyen Nihayet, “Her gün, tüm ürünlere zam yapılıyor ve yapılan zamlar nedeniyle bizler de geçimimizi sağlayabilmek için süt ve süt ürünlerini dile getirdiğimiz fiyata satıyoruz. Bir gün arayla aldığımız ürünlerin değeri gün geçtikçe düşüyor” dedi. Gün geçtikçe Türk lirasının değerinin düştüğünü vurgulayan Nihayet, şunları belirtti: “Artık paranın da bir değeri kalmadı. Sürekli askeri operasyonlar yapılıyor ve ülkenin tüm parası operasyonlara harcanıyor. 20 günde bir köyümüze askeri operasyon geliyor ve çobanlara işkence ediyorlar. Berivanların yaylaya gitmesine izin vermiyorlar ve her geldiklerini bize zorluklar çıkarıyorlar. Artık operasyonların durdurulmasını, dünyaya huzur gelmesini ve zamlar artık son bulmasını istiyoruz.”