Rojda Aydin

 

MÛŞ - Parlamentera Partîya Çep a Keske Sumeyye Boz, dîyar kerd ke îqtîdar wazeno Dewaya Vartînîsî bi demvîyarte reyde rî bi rî verdo û sucê ke ameyê kerdiş bipawo û vat: "Dimayê Vartînîsî xeylêk qirkerdişê bînî zî ameyî ciwîyayîş û vat, netîceyê na dewa xeylê muhîm o. Ma venga her kesî kenê ke wayîrê dewa vejîyê."

 

3yê Teşrîna Verêne serra 1993ine de banê keyeyê Ogut ê bajarokê Vartînîs ê qezaya Têlî ya Mûşî ame veşnayîş. eynî keye ra Nasir Ogut, Eşref Ogut, Sevîm Ogut, Sevda Ogut, Mehmet Şakîr, Mehmet Şîrîn, Aycan, Cîhan û Cînal Ogut amebî qetilkerdiş. 

 

Dimayê ke Dadgeha Berzî dosya betal kerd, dewaya ci reyna ameye vînayîş. Nika zî dosya bi tehlukeyê demvîyarte reyde rî bi rî ya. Dewa de tenê Bulent Karaoglû seke versûc yeno muhakemekerdiş. Pêwa ke seba Karaoglû cigêrayîşê bi bultenê sûr ameyo vetiş zî heta nika nêameyo tepiştiş. Pêwa tehlukeyê dewvîyarte zî roniştişê dewa taloqê 6ê êlule ame kerdiş. 

 

Parlamentera Partîya Çep a Keske, Sumeyye Boz, derheqê babete de qisey kerd.

 

Destpêkê bê huqûqî

 

Sumeyye, destpêkê qiseykerdişê xo de bale ant serê qetlîamî û dewa û vat: “Serranê 90î de tewr zêde hedîseyê vînîkerdiş û veşnayîşê dewan ame ciwîyayîş. Serra 1993ine de zî Vartînîs de na hedîse ameye ciwîyayîş. Nika zî yeno waştiş ke dewaya ke ameye akerdiş, bi sebebê demvîyarte padê. Ganî ma nê prosesî reyke bîn baş biwanê. Gelo bi zanebîyayîş bi demvîyarte reyde rî bi rî yeno verdayîş? Yan zî gelo nê prosesî de seba şert û mercê lazimî yê huqûqî pêardiş de no proses ame ciwîyayîş?" Na hedîse raşteyê dewe verê pêro çimanê dewijan de ameye ciwîyayîş û bî şahid. Welatijê ke waştî şewat bitefênê, bi astengîyan reyde rî bi rî mendibî. Dimayê hedîse dewaya ke ameye destpêkerdiş, welatijê ê raşteyî ke bîyê şahid îfade nîno girewtiş. Bêhuqûqîyê ke tîya de dest pêkerdî xo baş danê şinasnayîş. Prosesê mabêne 2004 û 2012ine de dosya de tu averşîyayîşêk nêameyo ciwîyayîş. Dosya 8 serran o bi no hewa yena ereyvistiş. Ma tîya de vînenê ke wazenê dosya bi demvîyarte reyde rî bi rî verdê. Xora avûkatê dosya zî nê ser de eşkerayîye dayî. Derheqê kerdoxî de bi sûcê ‘Bi zanebîyayîş kiştiş û teşwîqkerdiş’ dosya yena akerdiş û dima ra no qerar yeno xirabkerdiş. Dosya dima ra açarnayî ‘îhmal.’ Pêwa şahidêk zî dosya de tu gamêke laver nêameya eştiş. No çî zî nîşan dano ke amancê înan oyo ke dosya bi demvîyarte reyde rî bi rî verdê.

 

‘Wazenê serê dosya padê'

 

Sumeyye, dîyar kerd ke mûtalayî de bi îfadeyê şahidê ke ca nêgînê de wazenê amancê xo bi ca bîyarê û da zanayîş ke na dosya de zî wazenê polîtîkayê bêcezabîyayîşî pê bîyarê. Sumeyye, wina vat: "Destpêkê dewa de avûkatan waşt ke derheqê kerdoxî de bultenê sûrî bêro vetiş, dadgehe nê çî qebûl kerdibi. Dima ra qerarê cigêrayîşê bultenê sûrî ame tesdîqkerdiş. Pêwa qerarê cigêrayîşî esto zî kerdox heta nika hema nêameyo tepiştiş. Bulent Karaoglû û fermandarê bi ey reyde kerdoxê na hedîse yê û pêwa şahidê na hedîse estê zî na dosya goreyê huqûqî nêameye cigêrayîş. Demvîyarte de kêmî roj mendê, pêwa nê zî wazenê serê dosya padê. No caardişê înan zî polîtîkayê bêcezabîyayîşî dano verê çiman."

 

‘Versûcî nînê cezakerdiş'

 

Sumeyye, dîyar kerd ke na hedîseya ke prosesê hêrişê hemverê kurdî de ameya kerdiş, hema zî tesîrê ci esto û vat: "Qerarê na dosya beno ke dosyayê nika rê sey sebeb bêro mojnayîş. Qerarê na dosya do vernîya polîtîkayê bêcezabîyayîşî abikero. Belê, tîya binpaykerdişê heqan yenê ciwîyayîş la hetê psîkolojî de zî tesîrêk pîl ame ciwîyayîş. Bi şahidê welatijê nê demî reyde, wexto ke pêvînayîş yeno kerdiş, vanê ê nêeşkenê ê wextî xo vîr ra bikerê. Merdim senî eşkeno nê wehşetî xo vîr ra bikero. La bi bêcezabîyayîşî wazenê nê wehşetî bidê xovîrrakerdiş. Versûcan ceza nêkenê û ê nika sucê merdimayî û komelî kenê. Huqûq zî seba nê şuxulnenê."

 

‘Ganî her kes wayîrê na dewaya Vartînîsî vejîyo'

 

Sumeyye, dîyar kerd ke Baroyê Mûşî taqîbkerdoxê nê çî yo û vat, pêwa pêro hewldayîşî huqûq ame peygoşkerdiş û wina qedêna: "Wazenê sûcê merdimayî reyke bîn bêceza verdê û pelê tarîyê tarîxî de bêro nimitiş. La çi heyf reya ewil nîyo ke ma nê hedîsan ciwîyenê. Ma dî ke no caardiş bi sebebê xeylêk çîyan. Labelê tîya ra tepîya ganî ma nê vîrî gane bigîrê. Ganî  polîtîkayê bi nê rengî yê hemverê şarê kurdî bêrê teşhîrkerdiş. Ma destûr nêdanê ke bêro xovîrrakerdiş. Ma venga her kesî kenê ke wayîrê na dewa vejîyê. Ganî qerarê vernîya demvîyarte de na dosya netîce biba û kerdox bêro cezakerdiş. Ganî Bulent Karaoglû bêro tepiştiş û cezaya lazimî bigîro."