MERKEZÊ XEBERAN - Îqtîdarê AKPyî bi rayîrê ATKyî dir tepişteyê nêweşî yê zîndanan terkê mergî keno û nêweşî dinyaya xo bedilnenê. Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî pêvînayîşê Îmraliyî de dîyar kerdêne ke ganî tepişteyê nêweşî serbest bêrê veradayîş û na rewşêke merdimayî û exlaqî ya.

 

Pêwa binpaykerdişê heqan ê zîndanan, rewşa tepişteyan ê nêweşan ke rêxistinê heqê merdiman bale ancenê ser her ke şino giran beno. Pêwa raporê nêweşxaneyan de yenê girewtiş, yê sey ‘nêeşkeno/a zîndan de bimano.' Sazgehê Tipê Edlî (ATK) raporê eksê ci danê û heqê tepişteyê nêweşan yeno astengkerdiş û terkê mergî yenê kerdiş.

 

Hewteyêk de cenazeyî pey yewbînan de vejîyayî

 

Tepişteya bi nameyê Garîbe Gezer a hewteyêk binê îşkence de bî, desteştiş û tecawiz ci rê amebi kerdiş, zîndanê Kandirayî de ameye qetilkerdiş. Abdulrezzak Şuyuro ke 26 serrî bi zîndanê Şakranî yê Îzmîrî de, tepişteyo binameyê Halîl Guneş ke 29 serrî bi tepişte bi, zîndanê Tîpê Dyê Amedî de dinyaya xo bedilnaye. Sewbîna Salîh Tugrul ke zîndan de felç derbaz kerd û dima ra ame veradayîş zî dinyaya xo bedilnaye.

 

Semedê abdullah Ocalanî babeta sereyîn 

 

Pêwa hewldayîşê rêxistina heqê merdiman û sazgehê komelê sivîlî tepişteyê nêweşî nînê veradayîş û terkê mergî yenê kerdiş. Rayberê PKKyî Abdullah Ocalan mabêne serranê 2013-2015 de pêvînayîşê bi heyetê Îmraliyî û heyetê dewlete kerd de dîyar kerd ke ganî tepişteyê nêweşî yê giranî bêrê veradayîş û her pêvînayîş de rewşa înan ard ziwan. Abdullah Oalan pêvînayîşan de rewşa tepişteyê nêweşî sey babeta ‘merdimayî’ girewt dest û vat, o sey ‘exlaqî’ gêno dest û nêzdî beno. La îqtîdarê AKPyî semedê tepişteyê nêweşî bêrê veradayîş tu game nêerzeno.

 

'Bi wezaretê dade dir pêvînayîş bikerê' 

 

Abdullah Ocalan pêvînayîşê Nîsana 2013 de heyetê Îmraliyî rê wina vatibi: "Mektubî mi rê yenê. Zîndanê Şakran û Tekîrdagî wezîfedarê ke proses bi tesîr kenê estê. Xora çarçewaya qanûnî ame awankerdiş. Babeta tepişteyê nêweşan de ganî Wezaretê Dade lez tibigeyro."

 

'Wezîr ganî pozîtîf nêzdî bibo' 

 

Abdullah Ocalan pêvînayîşê Hezîrana 2013 de zî mutabakatê pêşkêş kerd de derheqê rewşa tepişteyan de wina vat: "Ganî tepişteyê nêweşî serbest bêrê veradayîş. Ma senîn yê destê xo veradayî ganî wezîr beg zî wina pozîtîf nêzdî bibo."

 

'Qanûn esto' 

 

Abdullah Ocalanî pêvînayîşê Temmuza 2013 de zî wina vat: "Wezîrî ra vajê, xora qanûn esto. Çira nêverdenê cuya xo ya peynî teber de biciwîyê."

 

'Zaf şaşîyan kenê'

 

Pêvînayîşê Tebaxa 2013 de zî wina bale ant serê rewşa tepişteyê nêweşan û heyetî ra vat, derheqê rewşa tepişteyê nêweşan de xebere bidê ci û vat: "Nê se keno gelo, ez fam nêkena. Do cenazeya hemine zere ra vejê. Zaf şaşîyan kenê."

 

'AKP vînî kerd, îmkan dest ra vejîya' 

 

Prosesê ke bi vengdayîşê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî dir, hêzê PKKyî Tirkîya ra vejîyayî de îqtîdar reyna semedê tepişteyê nêweşan gamêk nêeşt. Serê nê de Ocalan êlulê 2013 de derheqê babete de wina ercnayîş kerd: "Vanê yê nêweşî filan. La nê embazê bi rûmet ê. Demo ke mi nê nêzdîbîyayîş dî, mi zî antiş bi mana nêdî. Nêzdîbîyayîşê sey xebitnayîş, îstîsmarkerdiş, mi hewnê xo de bidîne zî bawer nêkerdêne. AKPyî vînî kerd, îmkan dest ra vet."

 

'Provakasyon kenê' 

 

Abdullah Ocalan pêvînayîşê teşrîna peyêne 2013 de zî nêzdîbîyayîşê AKPyî nêveradayîşê tepişteyan sey ‘provakasyon’ ercna û wina vat: "Nêveradayîşê embazê nêweşî û parlamenteran (parlamenterê HDPyî) provakasyon o. Wezîrê Edaletî ra vajê, ma demê rojeyê mergî de zî erjnabi. No provakasyon o. Yanî yê ke nê kesan vera nêdanê, ma û şima rê provakasyon kenê. Ganî na babete de game bierzê. Ganî sozê xo bi ca bîyarê. Na babete de demo ke şima bi AKPyî dir qisey kenê, qels manenê. Şima provakasyon û tehluke baş nêvanê. Ez qisey bikerî ez o vajî. Înan ra vajê; Yê ke emnîyet de wazenê şima bifînê û yê ke zîndanan de provakasyon kenê eynî yê. Darbeyê 7ê Sibate de virazyo, yê zîndanan de planê provakasyon kenê eynî yo. Şima nê nêvînenê gelo? Suîkastê taybetî zî heta ewro bi nê provakatoran dewre de bî."

 

'Ez exlaqî nêzdî bena'

 

Abdullah Ocalan pêvînayîşê Adara 2015 de derheqê tepişteyê bi nameyê Lutfu Taş ke koma Aştîye de bi dinyaya xo bedilna. Musteşarê Asayîşê Îstîmlakî dir nê vatişî vat: “Tewr peyîn mi veng da Koma Aştîye. Lutfu Taş zî nê vengdayîşî dir ame. Zere de gan de. Rewşa tepişteyê nêweşî werte de yo. Yê ke nê asteng kenê zî cemaet o. No kayê cemaetî yo. Mi na rewşa muxatabî verê çiman de girewt û mi talîmatê veradayîşê esîran da. Ez nê têkiliyan de exlaqî nêzdî bena. La nê embazê nêweşan zî hema veranêdayê."

 

Problemêk merdimayî yo

 

Abdullah Ocalan pêvînayîşê xo de dîyar kerdibi ke rewşa tepişteyê nêweşan merdimayî yo û wina vatibi: "Rewşa tepişteyê nêweşan problemêk merdimayî yo. Sezero (Ahmet Necdet Sezer) ke şima nêecibnayîne, demê serekkomarîya xo de 60 kesî vera da. Abdullah Gul vera da. La nê demî de qet çin o. No hemverê mi tevgerêk heyfgirewtişî yo.  Exlaqê mi yê sîyasî, cîdeyetê mi xebata tîya lazim kena."