‘Hemverê qirkerdişê cinsî de pawitişê cewherî’

  • 12:12 23 Teşrîna peyêne 2024
  • NAROJANE
 
Elfazî Toral
 
STENBOL - Endama SKMyî Dîlara Su Kalpak qirkerdişê cinîyan sey "Qirkerdişê cinsî" ercna û vat: “Hemverê qirkerdişê cinsî, ganî pawitişê cewherî pê bêro û cinî ganî wareyê têkoşînê rêxistinkerde bêrê têhet.”
 
Şîdetê cinîyan ser her ke şino zêde beno û cinî hemverê şîdetî de bi pawitişê cewherî cewab bidê. Goreyê çeteleyê ajansê ma aşma teşrîna verêne de 43 cinî û 6 tutî ameyê qetilkerdiş, 22 cinî û 4 tutî bi şik dinyaya xo bedelnayî. Endama Meclîsê Cinîyan ê Sosyalîst (SKM) Dîlara Su Kalpak derheqê babete de qisey kerd û vat, do hemverê qirkerdişê cinsî do bi pawitişê cewherî cewab bidê.
 
Dîlara Su Kalpak vat: “Qirkerdişê cinsî, babeta vatişî ya.  Dewleta serdestî ya camêrdî şikdaran bêceza verdena û teşwîqê sûcî kena. Şikdarî bêcezaverdayîşî yenê xelatkerdiş. Cinî hem hemverê feqîrî, hem zî hemverê şîdetê dewleta camêrdî de têkoşîn kenê. Rojê vîyarte de Îzmîr de 5 tutî, semedo ke dayîka înan şîbî xurde kom kerdêne, tutê aye veşayî. No cînayetêk o. La aya ke ameye cezakerdiş dayîke bîye. Desteştişê Sila bebeke vejîya la babî bêceza ame xelatkerdiş. Nê tena çend nimûne yê.”
 
‘Hêrsê cinîyan pîl beno’
 
Dîlara Su Kalpak dewam de vat: “Cinî her cayî de şîdetê dewlete vînenê. No qirkerdişê cinsî eşkera vejeno werte. Cinî yena qetilkerdiş. Coka lazimî bi pawitişê cewherî vînena. Dewlete semedê cinîyan bipawo, polîtîkayêke nêkena. Hemverê nê de hêrsê cinîyan roj bi roje pîl beno. Hemverê rijnayîşê komelî hêrsê cinîyan pîl beno. Cinîyê ke hemverê nê de bihêrs ê, pawitişê cewherî kenê. Sîstemê serdestî, raste rast cinîyan hedef gêno. Welidnayîş ra bigî, heta cil û belgan, heta qiseykerdişî û heta her çî mudaxaleyê cinîyan kenê û hedef gênê.”
 
‘Ganî cinî wareyê rêxistinkerde de bêrê têhet’
 
Dîlara Su Kalpak wina qedêna “Rêxistinkerdişê hêrsê komelî muhîm o. Cinîyan destkewtişê xo bi têkoşîn bi dest kerdî. Cinîyan îradeyê xo kuçeyan de mojna. Ma eşkenê vajê ma demêk ke muxalefetê komelî qels bîyo de derbaz benê. Qetilkerdişê Ayşenur û Îkbale de hêrsê cinîyan kuçeyan de ame têhet. Ma venga her kesî kenê ke 25ê teşrîna peyêne de wareyê têkoşînê rêxistinkerde bêrê het û vejîyê wareyan.”