Jina bi hunera xwe bersivê dide asîmîlasyonê: Işik Berfîn

2024-11-13 09:03:37


	 

	Gulîstan Gulmuş

	 

	AMED -  Hunermend Işik Berfîn Oztoprak ku bi stranên xwe yên herî dawî bandor li girseyê kir, anî ziman ku hunera wê ji bo parastina ziman û çanda kurdî ya ku bi asîmîlasyonê re rû bi rû ye û wiha got: "Divê mirov rabirdûya xwe bizane û nas bike. Ez fikirîm ku dema em rabirdûya xwe hîn bibin, em dikarin paşeroja xwe nû bikin û ji wan zextan xilas bibin."

	 

	Işik Berfîn Oztoprak hunermendek e ku di temenekî biçûk de bi diya xwe re dest bi muzîkê kiriye. Ji ber sedemên siyasî di temenekî biçûk de, di sala 2003'yan de neçar ma tevî malbata xwe koçî Amerîkayê bike. Lê diya Işik Berfîn dema ku ew hê pir biçûk bû ji bo nasandina nasnameya Berfînê alîkariya wê kir. Işik Berfîn Oztoprak ji zarokatiya xwe de bi zaravayên kurmancî û kirmanckî stranan dibêje. Işik Berfîn Ozkaya ku li bajarên Kurdistan û Tirkiyeyê di konser û festîvalan de derdikeve pêşberî temaşevanan.

	 

	Em bi Işik Berfîn Ozkaya re axivîn, ku tevî li metropolên Ewropayê mezin bûye, çawa nasnameya xwe hembêz dike û stranan dibêje û nasnameya wê ji bo wê tê çi wateyê.

	 

	'Cara ewil min Keça Kurdan got'

	 

	Işik Berfin Oztoprak yekem hevdîtina xwe ya bi muzîkê re parve kir. Berfîn Işik, anî ziman ku bi stranên jinên 4 parçeyên Kurdistanê bi muzîk û zimanê kurdî hatiye naskirin û wiha got: “Ragihandina min a bi muzîkê re di temenê xwe yê biçûk de dest pê kir. Diya min ji Konservatuara Zanîngeha Teknîkî ya Stenbolê mezûn e. Dema ducanî bû, saz datinî ser sînga xwe û lê dixist. Loma jî guhê min ê muzîkê heye. Di pêşerojê de, ez ê bi diya xwe re biçûma dibistanê. Ez ê di nav notan re derbas bibim û ji polê biçim polê. Muzîk ji pêvajoya damezrandina min dest pê kir. Ew çandeke ku ji kalê min heta neviyê wî yê biçûk nifş bi nifş hatiye derbaskirin. Li Dêrsimê di her malekê de çenteyek daliqandiye. Di 3 saliya xwe de min saz hilda. Piştî çûyîna Amerîkayê, ez cara yekem di 6 saliya xwe de beşdarî festîvalên muzîkê yên cîhanê bûm. Yekem strana ku min got Keça Kurdan bû. Paşê, min wek dengbêj ji bo diya xwe di festîvalên muzîkê yên cîhanê de pêşkêş kir. Bi taybetî bi muzîkjenên Îran, Rojava û Rojhilat re li ser heman sehneyan mam. Bi saya wan têkiliya min a bi çandê re pêş ket."

	 

	'Dayika min dizanibû ku dibe ku nasnameya min winda bibe'

	 

	Işik Berfîn Oztoprak destnîşan kir ku diya wê di naskirina nasnameya xwe de roleke mezin lîstiye û bal kişand ser girîngiya nasnameyê ji bo şexsan û wiha got: "Mirov bê nasname mezin nabe. Em bi polîtîkayên asîmîlasyonê re rû bi rû ne. Hûn nasnameya xwe winda dikin, piştî demekê nasnameya we winda dibe. Mirov nikare pêşerojê bê nasname bibîne. Ez kêfxweş im ku diya min hebû û ez bi wan jinan re mezin kirim. Zextek li ser me heye, ew jî zexta asîmîlasyonê ye û min xwest di vî warî de bersiva wî şerî bidim."

	 

	Digotin: 'Gelê Kurd kî ne, Zaza kî ne, di bin kîjan koloniyê de ne?'

	 

	Işik Berfîn Oztoprak, da zanîn ku di dema çêkirina muzîkê de jinên ji çandên biyanî di bin bandora wê de mane û pirsa "Stranên wê çi dibêjin" kirine û diyar kir ku bi vî awayî temaşevanên biyanî hîn bûne ku di kolonyalîzma li ser kurdî de çi qewimîye. Dema ez xîtabî girseyan dikim, ez xwe wek çermsorên ku li ber êgir rûniştî ye û rastiyê dibêje. Ji ber ku ew jî di bin zexta kolonyalîzmê de bûn. Ji ber ku ez li Amerîkayê mezin bûm, min dikaribû balê bikişînim ser çanda populer, lê ji min re pir hêsan xuya bû, min nexwest sivik bim. Min xwest jiyanek berovajî vê vebêjim. Divê mirov rabirdûya me bizanibe. Ez difikirîm ku her ku em fêrî rabirdûya xwe bibin, em dikarin paşeroja xwe nû bikin û ji wan zextan xilas bibin. Jinên ji welatên cîhana sêyem hatin salona 700 kesî ya ku li Amerîkayê ji aliyê dîasporayê ve tê bikaranîn û ez yekemîn jina kurd bûm li wir. Piştî ku ez ji ser sehnê derketim, ji min pirsîn: "Tu qala çi dikir?" Dilerizîn an çavên wî tije hêsir bûn. Derfet çêbû ku ez qala çand û çîrokên xwe bikim. Piştî ser dikê, digotin, 'Gelê Kurd kî ne, Zaza kî ne, di bin kîjan koloniyê de ne an jî çi dijîn? ' Karê ku ez dikim gerdûnî ye, ew ne tenê karek e, ez bi rastî dengê xwe bikar tînim da ku çandekê zindî bihêlim."

	 

	'Huner ew e ku me tîne cem hev'

	 

	Herî dawî Işik Berfîn Oztoprak jî dilsoziya xwe ya bi muzîkê re anî ziman û diyar kir ku ew dixwazin gel bi tiştên ku di stranên xwe de dibêje empatiyê bikin û wiha pê de çû: “Ez di nava lêgerîna xwe de me. Ez salê carekê an du caran vîdyoyan li ser medyaya dîjîtal parve dikim. Piştre telefon dikin û ji me dixwazin konserekê pêk bînin. Ez bêyî ku li berdêla zêde hêvî bikim qebûl dikim. Ez li Mazîdagi çûm festîvalekê. Min li wir Kırmanci got. Zarokên biçûk dihatin cem min û digotin 'Xwişkê, tu çi dibêjî?' Ez hewl didim zêdetir bang li herêma Dêrsimê bikim. Ji ber ku li herêma me asîmîlasyoneke giran heye. Ev kêmasiya me ye. Jixwe em hewl didin çandê hîn bibin û bidomînin. Heger ez bikaribim piştî çêkirina wê li gorî xwe û nasnameya xwe bi çanda kolanê re têkeliyekê bibînim, ez dikarim hunera xwe bi rengekî din pêşkêş bikim û belkî ew karibe bala cîhanê bikişîne. Ez naxwazim huner tune bibe. Ji ber ku huner ew e ku me digihîne hev. "Dema ku ez hunera xwe îcra dikim, ez dixwazim ku mirov empatiyê bikin ne ku ji perspektîfek siyasî nêzîk bibin."