Çi bi Rojînê hat?

2024-10-17 10:06:16


	 

	 

	Neslîhan Kardaş 

	 

	WAN - Parlamentera berê ya HDP'ê Muazzez Orhan der barê mirina Rojîn Kabaiş de axivî û diyar kir ku li pişt kuştinên bi guman ên jinan polîtîkayên mêtingeriyê yên hikûmetê hene û got, "Em ji roja destpêkê ve dibêjin Rojîn li ku ye, çi bûye. Ji Rojîn re, Rojîn çawa winda bû?' "Li pişt van xemsarî heye."

	 

	Rojîn Kabaiş a 21 salî, xwendekara pola yekem a Fakulteya Perwerdehiyê ya Zanîngeha Wanê Yuzuncu Yil (YYÛ) Beşa Perwerdehiya Pêşdibistanê ye, piştî ku di 27'ê Îlonê de ji wargeha ku lê dima, careke din agahî jê nehat. Hate hînbûn ku Rojîn a ku herî dawî di 27’ê Îlonê saet di 18.30’an de bi diya xwe re bi telefonê axivî, wê şevê neçû wargehê, lê malbata wê nehat agahdarkirin û malbatê li dijî rêveberiya wargehê serlêdana sûc kir. 28’ê Îlonê saet 12.00’an piştî windabûna Rojînê saet di 12.00’an de agahî ji malbatê hate girtin û îhmalkarî derket holê, lê 17 roj in xebatên lêgerîn û rizgarkirinê yên ji bo Rojînê encam negirtine. Rêxistinên girseyî yên demokratîk bi taybetî jî malbata wê ji roja destpêkê ve diyar kirin ku xebatên lêgerînê têrê nakin, berevajî gotinên rayedaran ên "Me cenazeyê Rojîn dît" cenazeyê Rojîn di roja 18'an de li peravê taxa Molla Kasim ji aliyê gundiyan ve hat dîtin û rayedar hatin agahdarkirin.

	 

	Cenazeyê Rojîn piştî otopsiyê ji bo definkirinê şandin bajarê wê Amedê, jinan darbesta Rojînê hilgirtin ser milan û li Goristana Yenîkoyê spartin axê. Rapora otopsiyê ya ewil bi kesî re nehat parvekirin, hat hînbûn ku yekîtiya laşê wê xera bûye. Cenazeyê ku li stû û piştê birîn hebûn, ji aliyê malbatê ve ji cilên wê hat teşhîskirin.

	 

	Li ser mirina bi guman a Rojînê  me mîkrofon dirêjî jinên siyasetmedar kir.

	 

	'Her roj herî kêm 4 jin bi guman dimirin'

	 

	Parlamentera berê ya Partiya Demokratîk a Gelan (HDP) ya Wanê Muazzez Orhan jî diyar kir ku êş û hêrsa wan mezin e. Muazzez amaje bi wê yekê kir ku Rojîn ne jina yekem e ku di nava şert û mercên gumanbar de jiyana xwe ji dest dide û wiha got: “Em hêvîdar in ev bibe ya dawî. Ji bo ku bibe ya dawî divê hikûmet nêrîna xwe ya li ser jinê û polîtîkayên xwe yên jinan biguherîne. Ji ber ku li pişt mirina her jineke ku me winda kir, guman, xemsarî, neparastin û nexwedîderketin heye. Ev yek bi polîtîkayên mêtînger ên hikûmetê ve girêdayî ye. Sedema herî mezin siyaseta wan a bêcezakirinê ye. Piştî her kuştina jinê, ew kuştin an bi awayekî tê nixumandin, yan jî bi erzanîyên 'reftarên baş' dîsa di nava civakê de tên berdan. Li vî welatî her roj herî kêm 4 jin bi rengê 'întîxar' dimirin. Tacîz û tecawiz li wan tê kirin. Di rastiyê de sedema van hemûyan polîtîkayên bêcezakirinê ne."

	 

	'Rojîn çawa winda bû?'

	 

	Muazzez, anî ziman ku Rojîn jî jineke ciwan bû û di hefteya ewil a hatina wê ya Wanê de ji ber ku kesek nas nedikir, ji nişka ve winda bû. Muazzez bi bîr xist ku di dawiya 18 rojan de Rojîn 20 kîlometre dûrî cihê ku tê îdiakirin winda bûye mirî hatiye dîtin û got, “Ev pirsa 'Çi hat serê Rojîn Kabaiş ' nîşanî me dide.  Ji roja ewil ve em dibêjin 'Rojîn li ku ye, Rojîn çawa hat windakirin?' Li pişt van hemûyan xemsarî heye. Xebatên lêgerînê yên têrker nehatin kirin. Delîlên têr nehatin berhevkirin û lêkolîn nehat kirin. Ev ne cara yekem e ku em vê rewşê dijîn. Piştî demeke dirêj em hîn bûn ku çi hatiye serê Narîn a li Amedê hatiye windakirin û rewşa Rojîn Kabaiş jî wisa ye."

	 

	'Em ê destûrê nedin ku bê veşartin'

	 

	Muazzez destnîşan kir ku ew wek jin vê windahiyê qebûl nakin û destûrê nadin ku bê veşartin û wiha got: “Rojîn Kabaiş çawa hat windakirin û çima jiyana xwe ji dest da, divê bi awayekî herî berfireh û bi bandor bê lêkolînkirin. Divê berpirsyar bên eşkerekirin û cezayên pêwîst bên girtin. Em bawer nakin Rojîn bi xwe dawî li jiyana xwe anîbe. Pêvajoya şopandin û jiyîn vê yekê îspat dike. Hat gotin ku Rojîn li peravê Zanîngeha Yuzuncu Yilê întîhar kiriye. Lê em dibêjin ku ev ne hewldana întîxarê bû. Li ser qeraxê kulîlk û derçûn hene. Ne pêkan e ku laş piştî 18 rojan bi serê xwe 20 kîlometre dûr biçe. Li vir em careke din dibêjin ku em weke jin, weke tevgera jina azad, weke xebatkarên jin ên DEM Partiyê û weke welatî em ê rê nedin ku ev cînayet bên veşartin. Em ê têkoşîna xwe bidomînin da ku berpirsyar, saziyên rayedar û her kesê berpirsyarê vê bûyerê hesab bidin."

	 

	'Jin ne ewle ye'

	 

	Endama Meclîsa Şaredariya Edremîtê Medya Mermît diyar kir ku ew ji bo Rojîn gelekî xemgîn in û got, “Di roja 18’emîn de dîtina cenazeyê Rojîn di hişê me de pirsan çêdike. Heta niha me dipirsî 'Rojîn li ku ye?' Tu jin ne ewle ye. Em dibêjin bila jinên din nemirin."