'Divê li her derê xizmeta zimanê dayikê bê dayin' 

2024-09-24 09:06:43


	 

	 

	Gulistan Gulmuş

	 

	SÊRT - Di rojên borî de ji ber nedayina xizmeta bi zimanê dayikê girtiya bi navê Fatma Sumeli tedawî nebû. Parlamentera DEM Partiyê ya Sêrtê Sabahat Erdogan Saritaş têkildarî mijarê wiha got:"Ne tenê li nexweşxaneyan divê li her derê xizmeta zimanê dayikê bê dayin."

	 

	Fatma Surmeli ya 70 salî ya ku xwest li Polîklînîka Poz, Qirik û Guh a Nexweşxaneya Lêkolîn û Perwerdeyê ya Sêrtê tedawî bibe di 17'ê Îlonê de çû nexweşxaneyê. Lê belê ji ber xwe negihand xizmeta tendirustiyê ya bi zimanê dayikê loma jî nehat tedawîkirin. Fatma di warê bihîstinê de pirsgirêkan dibîne. Bin hinceta Fatma bi tirkî nizane testa wê ya "Asta Girtina Axaftinê" nehat kirin. Bijîşkê muayene pêk anî di evraka ji bo testê de got:"Ji ber nexweş nikare bi tirkî biaxive nirxên wê yên SRT'ê nehat pîvandin." 

	 

	Parlamentera Partiya Wekhevî û Demokrasiyê (DEM Partî) Sabahat Erdogan Saritaş, derbarê mijarê de nirxandin kir. 

	 

	'Ev pirsgirêk li gelek nexweşxaneyan tê jiyîn'

	 

	Sabahat, diyar kir ku kurd ji ber zimanê xwe yê zikmakî di her qadê de bi pirsgirêkan rû bi rû dimîne û destnîşan kir ku bûyera li Sêrtê di encama qedexekirina zimanê kurdî de li her qadê pêk hatiye. Sabahat got, “Îro ev pirsgirêk li nexweşxaneyan jî rû didin. Me dît ku çawa ciwanên Kurd hatin binçavkirin û şandin girtîgehan û li hember dirûşm û govenda Kurdî çiqas bêtehemûl bûn. Ev jî nîşaneya polîtîkayên dewletê yên li dijî zimanê kurdî ye. Ji ber ku zimanê kurdî di Parlamentoya Tirkiyeyê de wek ‘zimanê nenas’ tê qebûlkirin, encama vê li hemû qadên jiyanê belav dibe.”

	 

	'Nexweşa ku bi tirkî nizane wê çawa ji vê testê derbas bibe?'

	 

	Sabahat, anî ziman ku bi perwerdeya bi zimanê dayikê dê gelek pirsgirêk bên çareserkirin û der barê tedawiya ku divê ji bo Fatmaya ku nehatiye dermankirin bê kirin jî wiha got "Nexweşa ku bi tirkî nizane û nabihîse wê çawa ji vê testê derbas bibe? Bijîşk bi kurdî nizanin, perwerdeya bi kurdî nabînin. Her çiqas Kurd be jî nikare bi nexweş re bi hêsanî têkiliyê deyne. Em îro li Sêrtê vê yekê dibînin. Jinek 70-80 salî diçe nexweşxaneyê. Ger bersivên pirsên SRT ne bi tirkî bin, nexweş nikare testê derbas bike. Dibe ku îro di şexsê Fatma Xanim de ev rewş derketibe holê lê ji 10 kesên ku diçin nexweşxaneya Sêrtê 3 kes ji ber ku bi tirkî nizanin nikarin vê testê derbas bikin. Ev êdî bûye tiştekî asayî. Bila Wezareta Tenduristiyê were li vir lêkolînan bike û vê rewşê bibîne. Ev ne pirsgirêka Fatma Xanim û ne jî bijîşk e. Em ne li gel wê yekê ne ku xebatkarên nexweşxaneyê û bijîşkan bikin hedef. Ew jî bi vê rewşê re rû bi rû dimînin. Ev pirsgirêkek sîstematîk e. Sêrt bajarekî pirzimanî ye. Çima ev tedawî tenê bi tirkî tê kirin? Ev maf ji destê mirovan hatiye girtin. Her wiha em dixwazin li ku derê pêwîstî bi zimanê kurdî hebe, bi awayekî fermî bê dayîn. Hemû pirsgirêk ev e. Em dixwazin ev yek bê çareserkirin."

	 

	'Ev pirsgirêk ne tenê li nexweşxaneyan tê jiyîn'

	 

	Sabahat bi bîr xist ku Kurdî di pergala E-Reçetem de cih nagire. Sabahat anî ziman ku hewl didin kurdî hem wekî zimanê "X" yê nenas û hem jî wekî zimanekî sûc nîşan bidin û got, "Li Nexweşxaneya Sêrtê wergera erebî heye, ev ji bo me tiştekî girîng e, lê çima gelê kurd ji vê bêpar e.  Xizmetkirina bi kurdî ji bo tenduristiya mirovan pir girîng e, ev mafekî pir xwezayî ye. Dema ev maf neyê dayin, di jiyana mirovan de aramî çênabe. Ev maf ji aliyê Wezareta Tenduristiyê ve ji destên wan tê girtin. Divê kurdî ji bo kesên li Tirkiye û Kurdistanê dijîn bibe zimanê fermî yê duyemîn. Ji bo vê divê perwerde bê dayîn. Ev tiştek e ku em bi salan e dixwazin. Ev tenê mînakek jiyanek rastîn e, lê em dizanin ku ew li her derê diqewime. Li vir kesên ku nikarin xwe bigihînin nexweşxaneyan jî hene. Ev pirsgirêk ne tenê pirsgirêkek li nexweşxaneyan e; Qedexekirina kurdî û polîtîkayên li ser vê yekê jî polîtîkayên dewletê yên li dijî zimanê kurdî ne. Em dikarin vê weke dijminatiyê îfade bikin. Axaftina bi zimanê zikmakî qedexe ye, li meclîsê kurdî wek 'X' tê nivîsandin, li dibistanê jî axaftina bi kurdî qedexe ye. Hewldanên krîmînalîzekirina kurdî hene. Ev polîtîkayên 100 salî yên li dijî Kurdan nîşanî me dide."

	 

	'Divê ji bo vê pirsgirêkê demildest çareserî bê dîtin'

	 

	Sabahat diyar kir ku heta mafên wekhev pêk neyên ew ê pirsgirêkên li ser zimanê kurdî diqewimin bînin ziman û wiha bang li Wezareta Tenduristiyê kir: “E-Reçeteya min pirzimanî û mafên gelan rave dike. Dema ku e-reçeteya min hate ragihandin, me pirsî ku ew çend zimanan dihewîne, ew çi ye û dê çawa bixebite. Me got, 'Li Tirkiyeyê û li van xaka Kurdistanê ewqas Kurd dijîn, çima ev maf nehat dayîn?' Dema ku ji bo geştiyaran derfet tên dayîn - ev tiştekî erênî ye, tiştekî pêwîst e - çima kurd dema li vir li van erdan dijîn nikarin ji bo pirsgirêkên xwe yên tenduristiyê bi doktoran re têkilî daynin? Ev dijminatiya gelê Kurd e. Heta ku li vir mafên wekhev pêk neyê em ê vê pirsgirêkê li her qadê bilind bikin. Di nava vê de mafê jiyanê yê Kurdan jî heye. Em ji vir bang li Wezareta Tenduristiyê dikin, divê di zûtirîn demê de ji bo vê pirsgirêkê çareserî bê dîtin. Ne tenê li nexweşxaneyan, di hemû qadên jiyanê de pêwîstiya wan bi zimanê kurdî heye. Ev rewş neqanûnî ye."

	 

	Di e-reçeteya min de kurdî tunebû

	 

	Wezîrê Tenduristiyê yê wê demê Fahrettin Koca di 28'ê Tebaxa 2023'an de di nivîsa xwe ya li ser hesabê xwe yê medyaya dîjîtal de diyar kiribû ku 5 zimanên Îngîlîzî, Almanî, Erebî, Fransî û Rûsî li sîstema E-Reçeteyê hatine zêdekirin. Piştî ku Fahrettîn Koca di daxuyaniya xwe de got, "Ji bo tûrîst û nexweşên biyanî zêdekirina van 5 zimanan li pergala E-Reçeteyê pêwîst bû." Gelê Kurd bertek nîşanî vê helwestê dabû û anîbû ziman ku divê ji bo zimanê Kurdî jî xizmet li derê bê dayin.