‘Ji bo zarokan qadên ji aliyê tendirustiyê ve baş, nayên afirandin’ 2023-02-22 15:36:40     AMED - Tora Koordînasyona Krîzê ya Rêveberiya Mafê Zarokan a Amedê ji roja erdhejê ve çavdêriyên xwe û xebatên dane meşandin bi daxuyaniyê ji raya giştî re parve kirin.   Tora Koordînasyona Krîzê ya Rêveberiya Mafê Zarokan a Amedê derbarê erdhejê û xebatên dane meşandinê de li hola Konferansê ya Tahîr Elçî daxuyanî dan. Li ser navê koordînasyonê ednama koordînasyonê Buşra Eylul Ozgultekin metna daxuyaniyê xwend. Metna daxuyaniyê weke li jê re;   ‘Ji bo pêdiviya zarokan em bi lezgînî ketin nava xebatê’   Buşra di serî de qala xebatên koordînasyonê kir û got: “Piştî erdheja li navenda Mereşê pêk hat, ji bo em pêdiviyên zarokan û binpêkirinên mafan ên rû bidin asteng bikin weke saziyên sivîl ên bi zarokan re eleqeder dibin, di bin banê Platforma Parastina Bajêr Tora Koordînasyona Krîzê ya Rêveberiya Mafê Zarokan a Amedê hate avakirin. Weke koordînasyon ji roja yekem ve em li qadê xebatên xwe didin meşandin. Di vê pêvajoyê de; Li ser pirsgirêkên civîna piştî erdhejê û pêşniyarên çareseriyê, rapora hevpeyvînê ya der barê rewşa zarokan a li herêmên parastinê yên demkî yên piştî erdhejê li Amedê hatin çêkirin û li Amedê di warê niştecihkirin, amûr û xizmetê de nirxandina qadên stargeha demkî di çarçoveya mafên zarokan de hatin amadekirin. Li gel van lêkolînan, ji bo binpêkirina mafên zarokan ên ku ji raya giştî re hatin eşkerekirin, di çarçoveya qanûna gihîştina agahdariyê de, serlêdan ji wezareta malbat û xizmetên civakî û Wezareta Karên Hundir re hat kirin. Ji bo veqetandina konan ji bo bikaranîna pêkhateyên torê di dema çalakiyên lîstika zarokan ên li qadên kon de ji saziya rayedar re serlêdan hat kirin. Li Semsûrê me bi awayekî koordîne konê zarokan veda û bi dildaran re xebatên xwe dane destpêkirin.”   Piştî serdan û çavdêriyên me yên asayî yên ji 6’ê Sibatê û vir ve li kon û qadên meclîsê, li van qadan kêmasiyên jêrîn hatin tespîtkirin:   * Bêyî ku hejmara kesan bê berçavgirtin li malbatan kon tên belavkirin, pêdiviyên taybet ên kesên ku di konan de dijîn nayên girtin, xebatên belavkirinê bêyî hejmartin tê kirin, pirsgirêkên germkirinê rû didin.   * Bi giştî li kon û qadên kombûnê 3 cure xwarin tên dayîn, lê di dema belavkirina xwarinê de şert û mercên paqijiyê nayên şopandin, saetên belavkirina xwarinê nediyar, ne bi rêk û pêk û kêm in, di pêvajoya belavkirinê de hevrêzî tune, xwarin tê belavkirin. ; Ew ne li gorî hewcedariyên taybetî yên wekî şekirê şekir 1, celiac û lîsteyên parêzê ji bo hewcedariyên taybetî bi amadebûna parêzvanek nayê çêkirin.   * Bi giştî li kon û qadên kombûnê 3 cure xwarin tên dayîn, lê di dema belavkirina xwarinê de şert û mercên paqijiyê nayên şopandin, saetên belavkirina xwarinê nediyar, nerêkûpêk û kêm in, di pêvajoya belavkirinê de hevrêzî tune, xwarin tê belavkirin. ; Ew ne li gorî hewcedariyên taybetî yên wekî şekirê şekir 1, celiac, û lîsteyên parêzê ji bo hewcedariyên taybetî bi amadebûna parêzvanekî nayê çêkirin.   * Li kon û qadên kombûnê konên zarokan ên girêdayî Wezareta Perwerdehiya Neteweyî tên vedan, ev kon biçûk in û têrê nakin, di kon de îzolasyon nîne, lîstikên di konan de li gorî modulekê nayên lîstin, pêlîstok tên lîstin. Li dijî pîvanên zayendî, lîstik li gorî tercîha kesane ya berpirsiyarê konê têne hiştin û li ser vê yekê kontrol nayê kirin. Serşok û destav tune ne, li deverên ku serşok an destav hene berhemên paqijiyê tune ne, ji bo zarokan destavek cuda tune ye, nepeniya zarokan nayê dîtin,   * Efserên ASHB bi piranî ji bo analîzkirina hewcedariyê têne peywirdarkirin û serîlêdanên konan li gorî hewcedariyên kesane ne û ji ber têgihîştina hewcedariyên kesane serîlêdanên piştevaniya psîko-sosyal tune ne.   * Karbidestên înfazê yên li qadên kon hevrêziyê nakin, pêşî li binpêkirina mafan nagirin, ketin û derketina sivîlan ji bo qadên konan nayê kontrolkirin, efserên înfazê yên ku bi zarokan re di têkiliyê de ne di vî warî de jêhatî ne û helwêsta karbidestên dadrêsî li hember zarok û lênêrên di rewşên travmaya zêde de dikare bandorê li travmayê bike.   * Axaftina nefretê li bajarên kon û hwd. Li dijî cudabûnê tu tedbîr nehatin girtin, prensîba tevlêbûnê bi pêkhateyên olî yên li qadên meclîsê hatin binpêkirin û ji bo kesên ne misilman cihê ewle tune bû.   * Hate dîtin ku di dema diyarkirina cihê Bajarên Konan de, guncavbûna şert û mercên fizîkî li ber çavan nayê girtin û li qadên bi rîsk hatine avakirin. Weke ku me hewl da ku em rave bikin, kon û qadên hevdîtinê di warê pêdiviyên bingehîn ên wekî stargeh, xwarin, ewlekarî, tenduristî û lîstikê de ji bo zarokan têrê nake û ji ber vê yekê rewşek ku başiya zarok li ber çavan nayê girtin diafirîne. Hebûn û berjewendîyên herî baş. Sedemeke din a zêdebûna alozî û binpêkirinan jî ne hemahengiya saziyên pêwendîdar ên dewletê ye. Hat zanîn ku zarokên ku ji ber erdhejê nekarin vegerin malên xwe û neçar man di konan de bijîn dê demeke dirêj li van herêman bimînin, em ji raya giştî re radigihînin ku em ê berdewam bikin. Xebatên me yên li qadê diyar kirin ku divê li qadên heyî yên li bajêr û li kon û qadên din ên kombûnê yên ku ji bo kêmasiyên navborî ji holê bên rakirin bên çêkirin, amadekarî bên kirin.