
Jale Karabekîr: Şanoya femînîst serhildan e 

2018-01-28 09:07:10


	&nbsp;

	Evrîm Kepenek

	&nbsp;

	STENBOL - Yek damezrînera &nbsp;Şano Çûka Boyaxkirî, Jale Karabekîr &nbsp;ku dibêje ‘Me hinek lîstikên mêran kir lîstikên femînîst û ger hinek metnên me bibînin wê &nbsp;gelek &nbsp;xemgîn bibin. Lê şanoya femînîst serhildan e.’ Jaleyê diyar kir ku ev 18 sal in li Tirkiyeyê şanoya femînîst dikin.

	&nbsp;

	Çûka Boyaxkirî ku navê xwe ji pirtûka Çûka Boyaxkirî Jerzy Kosînskî digire, van rojan bi lîstika ‘Koroya jinên troyayê an jî tableta wenda’ derkeve pêşberî temaşevanan. &nbsp;Yek ji damezrînera Şanoya Çûka Boyaxkirî Jale Karabekîr ku atolyeyên li ser bedena jin û mîtan çêdike û bi nêrîneke femînîst şanoyê ji nûve şîrove dike li ser şanoya femînîst axivî.

	&nbsp;

	*Em bi şanoya femînîst dest pê bikin.. Ev 18 sale hun ji perspektîfa femînîst fêdeyê digirin û li ser sahneyê ne. Gelo şanoya femînîst çawa tê vegotin?

	&nbsp;

	Wek ti şanoyeke ku nayê venasîn, şanoya femînîst jî tine ye. &nbsp;Femînîzm yekem car li Îngîlîstan û DYA’yê dest pê dike û li Ewropayê pêş dikeve. Şanoya femînîst jî wisa ye. Li Tirkiyeyê jî &nbsp;di dîrokek cuda de dertê holê. &nbsp;Piştî 1980’ê şûnde lîstikên femînîst tên nîşandan. &nbsp;Wek şanoya bindestan.

	&nbsp;

	*Çima Çûkên Boyaxkirî?

	&nbsp;

	Zarok ji refê çûkan, çûkan digirin. &nbsp;Çûkek ku rengê wê naşibe çûkên din, li wê dixin û herî dawî dikujin. Me jî xwest em li ser sahneyê bibin dengê hemû ‘çûkên bi boyax'. Em jî tên pelçiqandin, cuda tên dîtin.&nbsp;

	&nbsp;

	‘Me bi cesareta cahîl ava kir’

	&nbsp;

	*Şanoya Çûka Boyaxkirî çawa li sahnê firiya?

	&nbsp;

	Me ji şanogerên pergalê wêdetir xwest em bi awayekî din derkevin holê. Di salên 90’î de şanoya alternatîf derket holê. &nbsp;Wê demê em xwendekar bûn. &nbsp;Ev der cihên ku me jê mînak digirtin bûn. Me bi cesareta cahîl li dibistanê şanoyek femînîst ava kir û ev 18 sal em li ser sahnê ne.

	&nbsp;

	‘Di lîstika ewil de Ferhat tinebû’

	&nbsp;

	*Ev di alî dîroka şanoya li Tirkiyeyê mînakek nû ye. Em vegerin lîstika we ya ewil ya 18 sal berê?

	&nbsp;

	&nbsp;Navê lîstika me ya ewil Ferhat û Şîrîn bû. lê niha Ferhat tine. &nbsp;Bi giştî xebata dramatolojî bû û &nbsp;me ji çavê Şîrînê vegot. &nbsp;Kadroyek me ya biçûk heye. Lê gelek dostên me hene. &nbsp;Yên piştgiriyê didin me zêde ne.

	&nbsp;

	*Şanoya femînîst di şanoya giştî ya Tirkiyeyê de bandorek çawa afirand?

	&nbsp;

	Ewil me gelek êş kişand lê em niha li virin. Me serî hildan. Min bi salan sahneyên zîhniyeta mêr temaşe kir.Li Tirkiyeyê pergaleke rexnekirinê ya wisa tine. &nbsp;Her kes îfade dike lê nabêje ti dijminê jinê dinivîsî. &nbsp;Em bi hilberandinê berxwe didin. Temaşevan jî vê baş pêşkêş dike. &nbsp;Xwezî lîstikên femînîst jî zêde bûna.

	&nbsp;

	Metn çiqas xurt be jî ger bedena jinê wek obje bê dîtin û derhêner bedena jinê wisa bi kar bîne,sahneyên êrîşa zayendî li gorî vê nêrînê bê dayîn wê demê sahneya serdest ya mêr heye.

	&nbsp;

	*Hun balê dikişînin ser şîdeta li ser jinê?

	&nbsp;

	Bi taybet me xwe jê kişand. Bi salane me di lîstikan de ev baldar girt. &nbsp;Şanoya femînîst tenê ji şîdeta li ser jinê pêk nayê. Lîstikên mêrtiyê lêpirsîn dike, lîstikên ekolojiyê jî derdê me ye.

	&nbsp;

	*Hun pirsgirêkên çawa dijîn, ev pirsgirêk xeleka we teng dike?

	&nbsp;

	Me heta 2014’an ji Wezareta Çandê butçe digirt. Butçeya me hat birîng. Em nizanin çima hatiye birîn jî. &nbsp;Em beyî butçe lîstikê dikin. Bi hatinên ji atolyeyan tên jî em şanoya xwendinê û turneyan pêk tînin.

	&nbsp;

	*Rêgezên pêkanîna şanoya femînîst çine?

	&nbsp;

	Em hewl didin bibin komeke ku hiyerarşî daketiya asta herî jêr. &nbsp;Ji ber li dijî xwezaya kar e.Mînak em gotina ‘derhêner’ bikar naynin. &nbsp;Em hewl didin ku nebêjin ‘yê dinivîsî- yê derhêneriyê dike’. Di mekanîzmaya biryarê de mêr tine. &nbsp;Dikarin muzîkê bikin, lîstikvaniyê bike lê di mekanîzmaya biryarê de tinene.

	&nbsp;

	*Lîstika we ya ‘Koroya Jinên Troya an jî Tableta wenda’ çawa derket holê?

	&nbsp;

	Me xwest tiştekî wek koro be û me ji Yewnana Antîk tiştek kir. Ji ber me li ser şer, Rojhilata Navîn û DAIŞ’ê tiştek negot. &nbsp;Jin kirin kole, hatin firotin, em tevli hev bû û me got divê em tiştekî bikin. &nbsp;mijara sereke ya Jinên Troya ev e.

	&nbsp;

	*Çûka Boyaxkirî ji bo we çi îfade dik?

	&nbsp;

	Çûka boyaxkirî cihê ku em bîhna xwe lê digire ne. Cihê ku em xwe lê pêk tîne ne. Bi rastî ji bo me gelek girînge.

	&nbsp;

	Di vê navberê de lîstika ‘Koroya Jinên Troya an jî Tableta Wenda’ di 9,15 û 23’ê Sibatê de li Sahneya Tatavla a Stenbolê tê pêşkêşkirin.

	&nbsp;